Το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες 37 χώρες έχουν παραπέμψει επισήμως στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) αναφορές για φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία, μετά την επέμβαση της Ρωσίας.

Σύμφωνα με τους κανόνες του ICC, μια τέτοια παραπομπή από τα κράτη μέλη σημαίνει ότι ο εισαγγελέας δεν χρειάζεται να λάβει την έγκριση των δικαστών του ΔΠΔ πριν ξεκινήσει μια έρευνα, επιταχύνοντας τη διαδικασία.

Είναι η μεγαλύτερη παραπομπή στην ιστορία του ICC.

«Η στρατιωτική μηχανή του Πούτιν στοχεύει αδιακρίτως αμάχους και διασχίζει πόλεις σε όλη την Ουκρανία», δήλωσε η υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Λιζ Τρας σε δήλωση.

«Χρειάζεται επειγόντως μια έρευνα από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τις βάρβαρες πράξεις της Ρωσίας και είναι σωστό οι υπεύθυνοι να λογοδοτήσουν. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεργαστεί στενά με τους συμμάχους για να διασφαλίσει ότι αποδίδεται δικαιοσύνη».

Αφού έλαβε το πράσινο φως των 39 κρατών μελών του διεθνούς θεσμού ο  γενικός εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) ανακοίνωσε χθες Τετάρτη το βράδυ την «άμεση έναρξη» της διενέργειας έρευνας για την κατάσταση στην Ουκρανία, όπου καταγγέλλεται ότι διαπράττονται εγκλήματα πολέμου,.

«Ειδοποιώ το προεδρείο του ΔΠΔ για την απόφασή μου να αρχίσω αμέσως να διενεργώ έρευνα για την κατάσταση» στην Ουκρανία, ανέφερε ο γενικός εισαγγελέας, ο Βρετανός Καρίμ Καν, σε ανακοίνωση Τύπου που έδωσαν στη δημοσιότητα οι υπηρεσίες του. «Το έργο μας για τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων άρχισε», πρόσθεσε.

Ανάμεσα στις χώρες που συγκατένευσαν να διενεργηθεί έρευνα είναι όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελβετία, η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία, καθώς και χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως η Κολομβία και η Κόστα Ρίκα.

Σύμφωνα με τον κ. Καν, υπάρχουν «εύλογες αιτίες» – κριτήριο για να αρχίσει να διενεργείται έρευνα από το ΔΠΔ – για να θεωρηθεί ότι διαπράχθηκαν εγκλήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του στην επικράτεια της Ουκρανίας.

Η έρευνα αφορά όλα τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία «από την 21η Νοεμβρίου 2013», διευκρίνισε ο εισαγγελέας.

Θα συμπεριλάβει «όλες τις καταγγελίες, παρελθούσες και παρούσες, για εγκλήματα πολέμου, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονία από όλα τα μέρη στην επικράτεια της Ουκρανίας, από τον οποιονδήποτε», πρόσθεσε.

Ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον κατηγόρησε χθες Τετάρτη τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν ότι είναι «ένοχος για έγκλημα πολέμου» μετά τον βομβαρδισμό αμάχων στην Ουκρανία, απηχώντας την καταγγελία του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Ο κ. Καν, ο οποίος ονομάστηκε πρόσφατα γενικός εισαγγελέας του ΔΠΔ, υποσχέθηκε ότι θα διενεργήσει την έρευνα κατά «τρόπο αντικειμενικό και ανεξάρτητο» και ότι στόχος του είναι να «αποδοθούν ευθύνες για τα εγκλήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του ΔΠΔ».

Η Ουκρανία δεν είναι κράτος μέλος του θεσμού, αλλά το 2014 αποδέχθηκε τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου.

Η Μόσχα έχει αποσύρει την υπογραφή της από το Καταστατικό της Ρώμης, το κείμενο με το οποίο ιδρύθηκε το ΔΠΔ, το οποίο ως εξ αυτού δεν μπορεί να διώξει παρά μόνο Ρώσους που έχουν συλληφθεί στην επικράτεια κράτους που αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του.

Το ΔΠΔ περιορίζει εξάλλου το ότι δεν έχει στη διάθεσή του αστυνομική δύναμη, συνεπώς εξαρτάται από την καλή προαίρεση των κρατών μελών του για τη σύλληψη υπόπτων παρόντων στην επικράτειά τους.

Το ΔΠΔ, που ιδρύθηκε το 2002 και εδρεύει στη Χάγη, αποτελεί ανεξάρτητο διεθνές δικαστήριο αρμόδιο για να δικάζει υπόπτους για γενοκτονία, εγκλήματα πολέμου ή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.