Ενδεχόμενη έκρηξη του γιγάντιου ηφαιστείου που λαγοκοιμάται κάτω από το Γέλοουστοουν στις ΗΠΑ θα έστελνε τέφρα μέχρι το Μαϊάμι και τη Νέα Υόρκη, θα μπλόκαρε τις επικοινωνίες και τις μεταφορές και θα έριχνε τη θερμοκρασία σε όλο τον πλανήτη.
Ερευνητές της αμερικανικής γεωλογικής υπηρεσίας USGS χρησιμοποίησαν ένα νέο μαθηματικό μοντέλο για να προσομοιώσουν τη μεταφορά τέφρας από μια υποθετική έκρηξη διάρκειας ενός μήνα.
Η ομπρέλα τέφρας από μια τέτοια έκρηξη στο Γέλοουστοουν, το οποίο βρίσκεται στα βορειοδυτικά των ΗΠΑ, θα κάλυπτε τα Βραχώδη Όρη με ένα στρώμα πάχους μερικών μέτρων. Τα σωματίδια θα εξαπλώνονταν όμως σε ολόκληρες τις ΗΠΑ, ακόμα και μέχρι τη Νέα Υόρκη στα ανατολικά και το Μαΐάμι στα νοτιοανατολικά.
Το πέπλο τέφρας θα ανάγκασε τα αεροσκάφη θα καθηλωθούν, θα επηρέαζε τις χερσαίες μεταφορές και θα μπλόκαρε προσωρινά τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Η σκόνη θα κατέστρεφε τις γύρω καλλιέργειες και θα μπορούσε ακόμα να μειώσει τη θερμοκρασία του πλανήτη για μερικά χρόνια όπως συνέβη με την έκρηξη του Ταμπόρα στην Ινδονησία το 1816.
Η έκρηξη θα ήταν μακράν πιο δραματική από οποιαδήποτε ηφαιστειακή έκρηξη της σύγχρονης ιστορίας. Η καλδέρα που υπάρχει σήμερα στο Γέλουουστοουν, με διαστάσεις 55 επί 72 χιλιόμετρα, σχηματίστηκε κατά την τελευταία μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου πριν από 640.000 χρόνια.
Το Γέλοουστοουν όμως είναι μια καλντέρα 40χλμ πλάτος και 80χλμ μήκος στην οποία βρίσκονται δεκάδες κρατήρες με εκατομμύρια κυβικά μάγματος να πιέζουν την, κατά 2χλμ βάθος, επιφάνειά τους δημιουργώντας τον τελευταίο καιρό πολλές παραμορφώσεις στο έδαφος.
Το μεγάλο ερώτημα όμως δεν είναι για το αν θα εκραγεί αλλά το πότε. Ιστορικά είναι ένα υπερ-ηφαίστειο το οποίο προκαλεί αρκετά συχνά “ζημιές”. Έχει μια σταθερή τροχιά εκρήξεων η οποίες υπολογίζονται σε μια φορά κάθε 600.000 χρόνια.
Η τελευταία του έκρηξη ήταν παραπάνω από 600.000 χρόνια, άρα έχει ήδη αργήσει. Η καθυστέρηση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι το μάγμα πιέζει το υπέδαφος σε πολλά σημεία και όχι σε ένα με μεγαλύτερη πίεση. Εάν όμως συμβεί ένα κοντινό γεωλογικό γεγονός, όπως η μετατόπιση των πλακών λόγω κάποιου σεισμού, τότε η έκρηξη θα είναι πολλαπλάσια και μεγαλύτερη απ’ ότι αναμένεται.
Θα ανοίξουν ρωγμές στο έδαφος απ’ όπου θα χυθεί λάβα και τελικά το έδαφος της καλδέρας θα καταρρεύσει. Τότε, τεράστιες ποσότητες μάγματος και καυτών αερίων θα εκτιναχθούν στην στρατόσφαιρα προκαλώντας την ισχυρότερη και καταστροφικότερη έκρηξη όπου έχει γνωρίσει ποτέ η ανθρωπότητα.
Αμέσως θα σχηματιστεί ένα τεράστιο νέφος καυτών αερίων το οποίο τρέχει με ταχύτητα έως και 250 χλμ την ώρα προς κάθε κατεύθυνση εξαϋλώνοντας τα πάντα στο πέρασμα του σε ακτίνα εκατοντάδων χιλιομέτρων. Μικρότερα μόρια των αερίων αυτών θα ανεβούν στα 25.000χλμ καλύπτοντας την ατμόσφαιρα όλου του πλανήτη μ’ ένα πυκνό νέφος καπνού. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε τουλάχιστον 5 με 6 χρόνια “ηφαιστειακού χειμώνα”, με θερμοκρασίες παγετού και τις παγκόσμιες καλλιέργειες αν όχι κατεστραμμένες πάντως απίστευτα μειωμένες.
Σκεφτείτε ότι υπερ-ηφαίστεια υπάρχουν δεκάδες στον κόσμο. Τα περισσότερα εντοπίζονται στις περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας καθώς και την ευρύτερη ζώνη του Ειρηνικού Ωκεανού. Υπάρχουν όμως και στη γειτονιά μας υπερ-ηφαίστεια. Πρόσφατα ανακαλύφθηκε ότι μια ολόκληρη περιοχή έξω από την Νάπολη της Ιταλίας και κοντά στο Βεζούβιο, ο οποίος ήταν και η αιτία καταστροφής της ιστορικής Πομπηίας με χιλιάδες νεκρούς, βρίσκεται το πάρκο Campi Flegrei όπου δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια καλδέρα υπερ-ηφαιστείου.
Σύμφωνα με γεωλογικές έρευνες η δύναμη μιας ενδεχόμενης έκρηξης θα ήταν τόσο μεγάλη όπου θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα γειτονικές χώρες όπως η Μάλτα, η Ελλάδα ακόμα και η Τυνησία. Ίσως κάτι παρόμοιο έγινε τελικά και με το ηφαίστειο της Σαντορίνης. Ύστερα από νέες γεωλογικές ανακαλύψεις σχετικά με την ιστορική πορεία του, εικάζεται ότι το συγκεκριμένο δεν είναι απλά ένα ηφαίστειο αλλά τμήμα ενός υπερ-ηφαιστείου όπου εκτείνεται περιμετρικά της νήσου της Θήρας.
Πολλοί μικρότεροι κρατήρες, όπως αυτός του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπο σε κοντινή απόσταση στα βορειοανατολικά της Σαντορίνης, έχουν άμεση σχέση κι επικοινωνία μεταξύ τους. Το γεγονός αυτό ενισχύει την άποψη ότι η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης ήταν υπερ-δεκαπλάσια από αυτή που υπολογιζόταν, με πολύ μεγαλύτερες συνέπειες για την ανθρωπότητα.
