Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η κατάθλιψη είναι μία ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεται από επίμονη θλίψη και απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που φυσιολογικά κάθε άτομο απολαμβάνει, συνοδευόμενη με αδυναμία να φέρει εις πέρας καθημερινές δραστηριότητες, για τουλάχιστον δύο εβδομάδες.
Κατά τον ΠΟΥ, η κατάθλιψη επηρεάζει άτομα όλων των ηλικιών, σε όλα τα επίπεδα, σε όλες τις χώρες. Ο κίνδυνος εμφάνισής της αυξάνεται από τη φτώχεια, την ανεργία, γεγονότα όπως ο θάνατος αγαπημένου προσώπου ή ο χωρισμός από μία σχέση, σωματικές ασθένειες και προβλήματα που προκαλούνται από το αλκοόλ και τη χρήση τοξικών ουσιών.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κατάθλιψη προκαλεί ψυχική οδύνη και επιδρά στην ικανότητα των ατόμων να πραγματοποιούν ακόμα και τις ευκολότερες καθημερινές εργασίες, με συχνά καταστροφικές συνέπειες στις σχέσεις τους με την οικογένειά τους, τους φίλους, τους συναδέλφους και άμεση επίδραση στην ικανότητά τους να εργάζονται και να έχουν εισόδημα.
To πεντανόστιμο φρούτο που προστατεύει από το τρίπτυχο Αλτσχάιμερ, κατάθλιψη και άνοια
Η κατάθλιψη είναι δυνατόν να οδηγήσει σε αυτοκτονία και είναι η δεύτερη αιτία θανάτου στα άτομα 15 - 29 ετών, που πάσχουν από αυτή. Μία καλύτερη κατανόηση του τι είναι η κατάθλιψη και πως μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί, είναι δυνατόν να βοηθήσει στη μείωση του στίγματος σχετικά με την κατάσταση αυτή και να οδηγήσει περισσότερους ανθρώπους στην αναζήτηση βοήθειας.
Το Global Health Data Exchange υπολογίζει ότι 251-310 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από κατάθλιψη. Η κατάθλιψη επηρεάζει περίπου 1 στους 15 ενήλικες κάθε χρόνο και 1 στους 6 ανθρώπους θα εμφανίσουν κατάθλιψη κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Μια μελέτη Our World In Data υπολογίζει ότι περίπου το 3,4% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει κατάθλιψη. Πρόκειται για περίπου 264 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Το worldpopulationreview.com παρουσίασε τα ποσοστά κατάθλιψης σε κάθε χώρα για το 2023 (σύμφωνα με τον ΠΟΥ) και μάλιστα η Ελλάδα βρίσκεται πολύ ψηλά στην κατάταξη και συγκεκριμένα στην 6η θέση.
Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης
- Ουκρανία 6,3%
- Ηνωμένες Πολιτείες 5,9%
- Αυστραλία 5,9%
- Εσθονία 5,9%
- Βραζιλία 5,8%
- Ελλάδα 5,7%
- Πορτογαλία 5,7%
- Λευκορωσία 5,6%
- Φινλανδία 5,6%
- Λιθουανία 5,6%
- Ρωσία 5,5%
- Κούβα 5,5%
- Νέα Ζηλανδία 5,4%
- Μολδαβία 5,4%
- Μπαρμπέιντος 5,4%
Οι χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης
- Νησιά του Σολομώντα 2,9%
- Παπούα Νέα Γουινέα 3%
- Ανατολικό Τιμόρ 3%
- Βανουάτου 3,1%
- Κιριμπάτι 3,1%
- Μικρονησία 3,1%
- Νεπάλ 3,2%
- Λάος 3,2%
- Σαμόα 3,2%
- Τόνγκα 3,2%
- Φιλιππίνες 3,3%
- Αφγανιστάν 3,3%
- Νίγηρας 3,4%
- Καμπότζη 3,4%
- Αίγυπτος 3,5%
- Τσαντ 3,5%
Ερμηνεία δεδομένων για την κατάθλιψη
«Ενώ οι αριθμοί που αναφέρονται παραπάνω είναι πολύτιμοι και ζωτικής σημασίας, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι τα πραγματικά ποσοστά είναι πιθανότατα πολύ υψηλότερα, ειδικά σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες», τονίζεται στο worldpopulationreview.com.
Η κατάθλιψη είναι πολύ πιο πιθανό να διαγνωστεί σε πολύ ανεπτυγμένες χώρες, των οποίων οι πιο ισχυρές υποδομές υγειονομικής περίθαλψης είναι πολύ καλύτερα εξοπλισμένες για τον εντοπισμό και τη θεραπεία ψυχικών ασθενειών.
Επομένως, οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες δεν έχουν απαραιτήτως λιγότερη κατάθλιψη - αντίθετα, η θεραπεία ψυχικών ασθενειών που αντιμετωπίζουν συχνά έρχεται σε δεύτερη μοίρα σε ευρύτερες ανησυχίες όπως η πείνα, οι ασθένειες και η υγιεινή. Στην πραγματικότητα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι το 76-85% των ανθρώπων που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος δεν έχουν πρόσβαση στην απαραίτητη θεραπεία.
Επιπλέον, ακόμη και στις ανεπτυγμένες χώρες, πολλές περιπτώσεις ψυχικών ασθενειών δεν διαγιγνώσκονται και δεν αναφέρονται επειδή οι ασθενείς είτε ντρέπονται για την ασθένειά τους είτε αγνοούν ότι πρόκειται για μια ιατρικά θεραπεύσιμη κατάσταση.
Σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, το στίγμα γύρω από τις ψυχικές ασθένειες μειώνεται σταδιακά. Αυτό επιτρέπει μια πιο ανοιχτή συζήτηση για την ψυχική ασθένεια και κάνει τους ανθρώπους πιο πιθανό να αναζητήσουν βοήθεια όταν τη χρειάζονται.
Η κουλτούρα ενός έθνους μπορεί επίσης να έχει σημαντικό αντίκτυπο τόσο στην ψυχική υγεία του πληθυσμού του όσο και στη διαθεσιμότητα υπηρεσιών θεραπείας ψυχικής υγείας. Επιπλέον, ορισμένα συμπτώματα κατάθλιψης είναι πιο συχνά σε ορισμένες κοινωνίες από άλλες λόγω πολιτισμικών παραγόντων.
Για παράδειγμα, ενώ η κατάθλιψη είναι σχετικά ασυνήθιστη στην Ιαπωνία, τα ποσοστά αυτοκτονιών είναι υψηλά για παιδιά και εφήβους ηλικίας 10-19 ετών. Αυτό οφείλεται πιθανότατα στην πίεση να τα πάει καλά στο σχολείο και στην εργασία και να συμμορφωθεί με τα πρότυπα της ομάδας.
Υπολογίζεται ότι 17,3 εκατομμύρια ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν τουλάχιστον ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο το 2017. Μεταξύ αυτών που διαγνώστηκαν με κατάθλιψη, περίπου το 65% έλαβε θεραπεία. Περίπου το 50% των ενηλίκων των ΗΠΑ που διαγιγνώσκονται με κατάθλιψη διαγιγνώσκονται επίσης με άγχος. Το Όρεγκον, η Δυτική Βιρτζίνια και το Μέιν έχουν τα υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης.
Ποια χώρα έχει το υψηλότερο ποσοστό κατάθλιψης;
Η εμπόλεμη Ουκρανία έχει το 6,3% του πληθυσμού της που πάσχει από κατάθλιψη, γεγονός που τοποθετεί τη χώρα στην κορυφή της παγκόσμιας λίστας για τα ποσοστά κατάθλιψης.
Ποια χώρα έχει το χαμηλότερο ποσοστό κατάθλιψης;
Τα χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης εμφανίζονται στα νησιά του Σολομώντα όπου το 2,9% του πληθυσμού έχει κατάθλιψη.
Συμπτώματα κατάθλιψης
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Ένα επίμονο αίσθημα θλίψης.
- Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε απολάμβανε το άτομο.
- Αλλαγές στην όρεξη – απώλεια ή αύξηση βάρους.
- Δυσκολία στον ύπνο ή πολύς ύπνος.
- Απώλεια ενέργειας ή αυξημένη κόπωση.
- Αύξηση άσκοπων εργασιών ή σωματικών δραστηριοτήτων όπως ο βηματισμός.
- Αργές κινήσεις και ομιλία.
- Αίσθημα ενοχής ή αναξιότητας.
- Δυσκολία στη σκέψη ή στη συγκέντρωση.
- Μειωμένη αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση.
- Αρνητική, ζοφερή ή απαισιόδοξη στάση.
- Σκέψεις για αυτοτραυματισμό ή αυτοκτονία.
Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση κατάθλιψης περιλαμβάνουν:
- Τη βιοχημεία (αλλαγές στις χημικές ουσίες του εγκεφάλου).
- Τη γενετική (η κατάθλιψη μπορεί να είναι κληρονομική)
- Την προσωπικότητα (όσοι είναι γενικά απαισιόδοξοι ή έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κατάθλιψη)
- Το περιβάλλον (όσοι εκτίθενται σε βία, κακοποίηση, παραμέληση ή φτώχεια είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κατάθλιψη).
