Στις 29 και 30 Μαΐου 2024, πραγματοποιήθηκε η τελική φάση της τουρκικής Διακλαδικής Άσκησης «EFES – ΕΦΕΣΟΣ – 2024» στην περιοχή Ντογάνμπεϋ/ νοτίως Σμύρνης, παρουσία του Τούρκου Προέδρου Τ. Ερντογάν με συμμετοχή 10.884 προσωπικού από τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ), την Στρατοχωροφυλακή, την Διοίκηση Ασφαλείας Ακτών και προσωπικό άλλων υπουργείων.
Το χωρίς καμία αλλαγή σενάριο σε σχέση με αντίστοιχες ασκήσεις του παρελθόντος, προέβλεπε νυχτερινή και ημερήσια αποβατική ενέργεια με σκοπό την κατάληψη εχθρικού νησιού. Η τελική φάση της Άσκησης περιελάμβανε τη νυχτερινή φάση (υποβοηθητική ενέργεια) την 29η Μαΐου και την ημερήσια φάση (κύρια ενέργεια) τις πρωινές ώρες της 30ης Μαΐου όπου παραβρέθηκε και ο Τούρκος Πρόεδρος. Με το πέρας της άσκησης ακολούθησε παρέλαση - διέλευση 50 πολεμικών σκαφών σε συμβολισμό των 50 ετών από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
Η Τουρκία έστειλε στο διάστημα και δεύτερο αστροναύτη: «Αυτό ήταν ένα απίστευτο ταξίδι και ήταν μόνο η αρχή...»
Καινοτομίες της Άσκησης
Σε σχέση με αντίστοιχες ασκήσεις του παρελθόντος παρατηρήθηκε ότι για πρώτη φορά:
Πραγματοποιήθηκε και προβλήθηκε από τα ΜΜΕ η τελική πρόβα της Άσκησης δύο ημέρες πριν την τελική φάση, για παρακολούθηση από το παρατηρητήριο από τις οικογένειες, των θυμάτων πολέμων και των στρατιωτικών και σκοπό είχε την επίδειξη των προϊόντων της αμυντικής βιομηχανίας στο λαό, μιας και η κυβέρνηση δέχεται κριτική από την αντιπολίτευση ότι έχει επιδοθεί σε εκτέλεση δαπανηρών φαραωνικών προγραμμάτων αγνοώντας την κοινωνία η οποία οδηγείται σε φτωχοποίηση.
Παρακολούθησαν την Άσκηση από το παρατηρητήριο τόσο πολλοί αξιωματούχοι ξένων χωρών. Συγκεκριμένα την παρακολούθησαν, Υπουργοί Άμυνας ή Αρχηγοί Γενικών Επιτελείων από χώρες όπως, Αζερμπαιτζάν, Πακιστάν, Σομαλία, Ουγκάντα, Γκάμπια, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Αλβανία. ΗΑΕ, Κατάρ κ.α.
Έλαβε ενεργά μέρος τόσος μεγάλος αριθμός στρατιωτικού προσωπικού από άλλες χώρες. Ειδικότερα, έλαβαν μέρος, 745 στελέχη από τις ένοπλες δυνάμεις των χωρών, ΗΠΑ, Αζερμπαϊτζάν, Πακιστάν, Αλβανίας, Β. Μακεδονίας, ΗΑΕ, Σ. Αραβίας, Καζακστάν, Κιργιστάν κ.α. Συμμετείχαν επίσης και 2 πολεμικά πλοία από Λιβύη και Ιταλία.
Χρησιμοποιήθηκαν στην Άσκηση τόσο πολλά νέα οπλικά συστήματα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας (συνολικά 33) με σημαντικότερα, το αποβατικό Anadolu (ναυαρχίδα του τουρκικού στόλου), η φρεγάτα Istanbul και το αποβατικό όχημα ZAHA, τα οποία έτυχαν ιδιαίτερης διαφήμισης.
Ο διαγγελέας του παρατηρητηρίου, περιέγραφε παράλληλα με την εξέλιξη του σεναρίου με πολύ αναλυτικό τρόπο και τις τουρκικές κατασκευάστριες εταιρίες των οπλικών συστημάτων τα οποία συμμετείχαν στην άσκηση.
Αρνητικές εντυπώσεις
Η νυχτερινή αποβατική ενέργεια των μηχανοκίνητων τμημάτων αν και ανακοινώθηκε από τον διαγγελέα της Άσκησης δεν πραγματοποιήθηκε, καθώς αποτελεί ιδιαίτερα επικίνδυνη φάση και αποφεύχθηκε ώστε να μην κινδυνεύσει η επιτυχία της.
Οι βολές των επιθετικών ελικοπτέρων πραγματοποιήθηκαν από πολύ μικρές αποστάσεις μειώνοντας χαρακτηριστικά το βαθμό δυσκολίας.
Τα άρματα της αποβατικής δύναμης τύπου M48A5-T2 πραγματοποίησαν βολές με πολύ χαμηλή ταχύτητα εναντίον πολύ μεγάλων διαστάσεων στόχων, με τις θυρίδες οδηγού και αρχηγού πληρώματος ανοιχτές, αποκαλύπτοντας ότι υφίσταται έλλειμμα εκπαίδευσης και εμπιστοσύνης σε τακτικό επίπεδο.
Στα τηλεοπτικά πλάνα αν και προβλήθηκαν οι βολές των αρμάτων υπήρξε εσκεμμένη αποφυγή παρουσίασης της ευστοχίας επί των στόχων, προφανώς λόγω αστοχίας.
Πραγματοποιήθηκε σενάριο παρεμπόδισης πλοίου που μετέφερε βοήθεια και οπλισμό στο «εχθρικό νησί», το οποίο παραπέμπει στο σενάριο αποκλεισμού νήσου, το οποίο είχε αναφερθεί ως επιλογή από τουρκικής πλευράς, την περίοδο της ελληνοτουρκικής έντασης (2020-2022).
Μηνύματα αξιωματούχων
Στην καθιερωμένη ομιλία του με το πέρας της Άσκησης, ο Τούρκος Πρόεδρος δεν παρέβλεψε να εκπέμψει ήπια αλλά και με νόημα μηνύματα εμμονής στις πάγιες αξιώσεις της Άγκυρας προς την Ελλάδα, αναφέροντας χαρακτηριστικά, …Επιθυμούμε να ζήσουμε δίπλα - δίπλα με χώρες που μοιραζόμαστε κοινή γεωγραφία. …Δεν εποφθαλμιούμε τα εδάφη και την κυριαρχία κανενός. Είμαστε έτοιμοι να ενδυναμώσουμε τις σχέσεις μας με διάλογο και επαφές με αυτούς οι οποίοι δείχνουν σεβασμό στα συμφέροντα της Τουρκίας και αυτοί που επιθυμούν να αναπτύξουμε συνεργασία.
Ο Τούρκος Υπουργός Εθνικής Άμυνας Γ. Γκιουλέρ, σε συνέντευξη που παραχώρησε μετά την Άσκηση, αναφερόμενος στις σχέσεις με την Ελλάδα μεταξύ των άλλων ανέφερε χαρακτηριστικά, ….Ενώ γίνονται προσπάθειες για ειρηνική επίλυση δεν υποχωρούμε στο θέμα των εθνικών μας συμφερόντων….. Ο καλύτερος τρόπος για την επίλυση των προβλημάτων μεταξύ 2 χωρών μελών του ΝΑΤΟ είναι ο διάλογος χωρίς την ανάγκη. …Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν 20 Ταξιαρχίες Καταδρομών οι οποίες σχεδόν όλες είναι ανεπτυγμένες στα μέτωπα του Ιράκ και της Συρίας.
Επιχειρησιακά Συμπεράσματα
Η αναφορά του Τούρκου Υπουργού Εθνικής Άμυνας, ότι περίπου 20 Ταξιαρχίες Καταδρομών χρησιμοποιούνται στα μέτωπα της Συρίας και του Ιράκ, αποκαλύπτει τον πολύ μεγάλο βαθμό εμπλοκής των ΤΕΔ πέραν του μετώπου με την Ελλάδα. Η επιδίωξη της Τουρκίας για κατοχή εδαφικής επικράτειας της Συρίας και του Ιράκ με το πρόσχημα της αντιμετώπισης της «τρομοκρατίας», αναγκάζει μεγάλο αριθμό τουρκικών μονάδων από το μέτωπο με την Ελλάδα (Θράκη - Αιγαίο), να συνεχίσουν να είναι αναπτυγμένες στο ανατολικό και νότιο μέτωπα.
Το προσωπικό των μονάδων αρμάτων της αποβατικής δύναμης παρουσιάζει έλλειμμα εκπαίδευσης και τα αρματικό δυναμικό υπολείπεται δυνατοτήτων έναντι του αντίστοιχου ελληνικού.
Η επιμονή της τουρκικής ηγεσίας να χρησιμοποιεί παλαιού τύπου αρμάτων στην αποβατική δύναμη, αποκαλύπτει τις προτεραιότητες της τουρκικής πλευράς στην επιλογή της νήσου – στόχου.
Πολιτικά Συμπεράσματα
Η Άσκηση έχει χάσει τα επιχειρησιακά της χαρακτηριστικά και έχει αποκτήσει πλέον χαρακτήρα επικοινωνιακού «show» όπου στόχευε κυρίως στην προβολή μηνύματος μεταξύ των άλλων και προς την ελληνική πλευρά. Η Άσκηση και τα πλάνα τα οποία παρουσιάστηκαν από τα τουρκικά ΜΜΕ, εμπεριείχαν το στοιχείο του εντυπωσιασμού προς τους ξένους παρατηρητές – πελάτες. Αυτά σκοπό είχαν, την επικοινωνιακή εκμετάλλευση στο πλαίσιο της προβολής της Τουρκίας ως μιας μεγάλης δύναμης με αμυντική βιομηχανία σχεδόν απεξαρτημένης από πηγές του εξωτερικού, η οποία διαθέτει τις δυνατότητες να πρωταγωνιστήσει με την εφαρμογή του Σχεδίου «Αιώνας της Τουρκίας».
Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν έπεισε με την αναφορά του ότι, δεν εποφθαλμιούν τα εδάφη και την κυριαρχία κανενός, καθώς όπως αναφέρθηκε από τον διαγγελέα της Άσκησης, το σενάριο είχε Αντικειμενικό Σκοπό την κατάληψη εχθρικού νησιού και όχι την ανακατάληψη τουρκικού εδάφους, παραπέμποντας ξεκάθαρα σε ελληνικό νησί.
Οι δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου αλλά και του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, αν και ήπιες δείχνουν την εμμονή της Άγκυρας στις πάγιες αξιώσεις εναντίον της Ελλάδας.
