Η περιοχή του Μαραθώνα όπου οι Έλληνες πολεμιστές του Μιλτιάδη σταμάτησαν το 490 π.Χ τους Πέρσες αποτελεί το σημαντικότερο πεδίο μάχης του αρχαίου κόσμου.
Δεν είναι πολύ γνωστό αλλά στην ίδια περιοχή οι επαναστατημένοι Έλληνες σταμάτησαν το 1824 τους Τούρκους σε μια σημαντική μάχη για την ανεξαρτησία. Η σκληρή μάχη έγινε ανάμεσα σε 3.000 Τούρκους και 600 Έλληνες.
Οι επαναστάτες υπό τις εντολές του Γιάννη Γκούρα σημείωσαν μία από τις πιο σημαντικές νίκες του Αγώνα, αν και υστερούσαν αριθμητικά. Ο πανίσχυρος Ομέρ Πασάς και ο Γιάννης Γκούρας Στα τέλη Ιουνίου του 1824 ο Ομέρ Πασάς της Καρύστου, ο οποίος ήταν πανίσχυρος στην περιοχή της Εύβοιας και της Ανατολικής Αττικής, στράφηκε κατά της Αθήνας. Την ίδια περίοδο ο Γεώργιος Κουντουριώτης είχε ορίσει φρούραρχο της Ακρόπολης τον οπλαρχηγό Γιάννη Γκούρα.
Ο Ομέρ Πασάς αποβιβάστηκε στον Ωρωπό στις αρχές Ιουλίου με 3.000 άντρες, εκ των οποίων οι 2.000 ήταν γενίτσαροι και αφού λεηλάτησε τις γύρω περιοχές κατευθύνθηκε προς την Αθήνα. Ο οπλαρχηγός Γκούρας πληροφορήθηκε το γεγονός, συγκρότησε ένα σώμα από περίπου 600 άντρες και αποφάσισε να αναχαιτίσει τους Οθωμανούς στο Μαραθώνα. Μαζί με τον Γκούρα συμμετείχαν και οι οπλαρχηγοί Μαμούρης, Ρούκης και Πρεβεζιάνος.
Στις 3 Ιουλίου στρατοπέδευσε στον Τύμβο της πεδιάδας του Μαραθώνα, γνωρίζοντας ότι αναγκαστικά ο Ομέρ Πασάς θα περνούσε από το σημείο. Η μάχη και η υπεροχή του Ομέρ Πασά Στις 5 Ιουλίου 1824 ξεκίνησαν οι πρώτες μάχες. Το πυροβολικό του Ομέρ άρχισε να βάλει κατά των Ελλήνων και στη συνέχεια ανέλαβαν δράση οι γενίτσαροι με το ιππικό.
Οι επιθέσεις τους αποκρούστηκαν με πολλές απώλειες, ενώ ο Γιάννης Γκούρας προσπαθούσε να εμψυχώσει τους άντρες του θυμίζοντάς τους τον άθλο των Αθηναίων στο ίδιο πεδίο μάχης 2.000 χρόνια πριν. Η αντεπίθεση και η ήττα των γενίτσαρων του Ιμπραήμ Την κρίσιμη στιγμή κι ενώ η μάχη έπαιρνε δραματική τροπή, εμφανίστηκε στο πεδίο της μάχης ο στρατηγός Διονύσιος Ευμορφόπουλος προερχόμενος από την Κόρινθο. Καθώς είχε μάθει για τη μάχη έσπευσε σε βοήθεια μαζί με τους άντρες του, γεγονός που αναπτέρωσε το ηθικό των Ελλήνων. Τότε ο Γκούρας έδωσε το σύνθημα της αντεπίθεσης και με τη συνεισφορά του χιλίαρχου Ρούκη υποχρέωσαν τους αντιπάλους σε φυγή.
Οι Τούρκοι άφησαν στο πεδίο της μάχης 260 νεκρούς, τον αρχηγό των γενιτσάρων Ιμπραήμ, καθώς και πλούσια λάφυρα, όπλα και δύο σημαίες. ...