Ο Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν (Ио́сиф Виссарио́нович Ста́лин, ψευδώνυμο του Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι, 18 Δεκεμβρίου 1878– 5 Μαρτίου 1953) ήταν Σοβιετικός ηγέτης.
Ο Στάλιν έγινε γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης (Κ.Κ.Σ.Ε) το 1922. Την περίοδο αυτή ο Λένιν είναι βαριά άρρωστος και η πρότασή του να αντικατασταθεί ο Στάλιν γνωστοποιήθηκε στο κόμμα των μπολσεβίκων στο 13ο Συνέδριο, οι οποίοι όμως ψήφισαν υπέρ της παραμονής του Στάλιν ως γραμματέα του κόμματος.
Μετά το θάνατο του Βλαντιμίρ Λένιν, επεκράτησε του Λέοντα Τρότσκι σε μια πολιτικοϊδεολογική αντιπαράθεση κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 που όμως λύθηκε με διοικητικά μέτρα (διαγραφές, καθαιρέσεις, εξορίες κλπ).
Στη δεκαετία του '30 ο Στάλιν εξάλειψε την ενεργό πολιτική αντιπολίτευση μέσω ενός συστήματος εσωτερικής εξορίας και παγίωσε την αρχή του την εποχή της Μεγάλης Εκκαθάρισης(1936-1938), μια περίοδο σκληρής καταστολής (διαγραφές, φυλακίσεις, εξορίες, εκτελέσεις, δολοφονίες) απέναντι τόσο σε πάρα πολλούς κομμουνιστές που διαφωνούσαν με τις επιλογές και τη νοοτροπία της κυρίαρχης τάσης (σταλινισμός) στο Κομμουνιστικό κόμμα της ΕΣΣΔ, όσο και χιλιάδες άλλους πολίτες που κατηγορούνταν για πολιτικά εγκλήματα.
Ο Στάλιν συνέβαλλε στη διαμόρφωση των γνωρισμάτων που χαρακτήρισαν το νέο σοβιετικό κράτος αλλά και τα υπόλοιπα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, που συνολικά αντιπροσώπευσαν ένα πολιτικό σύστημα, τον «υπαρκτό σοσιαλισμό».
