Στις μέρες μας η υποβοηθούμενη από υπολογιστή αναγνώριση ομιλίας και μετάφρασης είναι πλέον τόσο καλές που επαρκούν για πολλές καθημερινές χρήσεις. Πολλές φορές τέτοιες εφαρμογές τις έχουμε στο κινητό μας.

Ωστόσο οι ειδικοί τραβούν μία γραμμή μεταξύ της μετάφρασης μιας γλώσσας και της εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της  ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας πριν μερικά χρόνια: σε ένα εστιατόριο να μπορεί να μεταφραστεί αυτόματα το μενού, απλώς με μία εφαρμογή στο κινητό τηλέφωνο. Σήμερα τα πράγματα έχουν προχωρήσει πολύ και ένα λογισμικό στο κινητό μπορεί να λειτουργήσει σε πραγματικό χρόνο ως διερμηνέας σε μια συνομιλία. Μπορείς να πεις κάποιες προτάσεις και αυτές να μεταφραστούν αυτόματα. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να υπερβεί κανείς το γλωσσικό φράγμα.

Οι εφαρμογές δεν καταλαβαίνουν πάντα αυτό που ακούνε

Η εταιρεία Samsung κάνει ακόμη ένα βήμα με το νέο της smartphone Galaxy S24 που κατασκευάστηκε σε συνεργασία με την Google. Η ιδέα είναι ότι μπορεί κανείς να κλείσει τραπέζι σε ένα εστιατόριο σε μια άλλη χώρα, χωρίς να χρειάζεται καν να μιλάει τη γλώσσα. Το λογισμικό όχι μόνο μεταφράζει, αλλά και μιλάει με μια φωνή που παράγεται από υπολογιστή. Τα προγράμματα έχουν όμως μερικές φορές προβλήματα στην κατανόηση της ομιλίας, κυρίως σε ό,τι αφορά ιδιαίτερες εκφράσεις και ιδιωματισμούς.

Ο Ανατόλ Στεφάνοβιτς από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου θεωρεί ότι παρόλο που οι μεταφραστικές ικανότητες έχουν βελτιωθεί, οι εφαρμογές στα κινητά συνεχίζουν να παρουσιάζουν μεγάλα προβλήματα. Η μετάφραση όμως και η εκμάθηση ξένων γλωσσών είναι τομείς στους οποίους θα σημειωθεί μεγάλη πρόοδος τα επόμενα χρόνια.

Δεν είναι όλα εφικτά μέσω μίας εφαρμογής

Ο τομέας των ξένων γλωσσών θα γνωρίσει μεγάλες αλλαγές υποστηρίζει το Ινστιτούτο Γκαίτε. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT αναπτύσσονται με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Σύμφωνα με τους ειδικούς η διαδικασία εκμάθησης όσο και ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνούμε θα αλλάξουν πολύ.

Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα έχει όμως όντως νόημα να μαθαίνουμε μια ξένη γλώσσα; Ο Ανατόλ Στεφάνοβιτς απαντά πως ναι. «Σίγουρα, πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό. Εξάλλου επικοινωνία δεν είναι μόνο η ανταλλαγή πληροφοριών, αλλά και η επαφή σε ανθρώπινο επίπεδο». Τη φιλία ή μια ρομαντική σχέση σίγουρα δεν θα θέλουμε να τη βιώνουμε στο μέλλον μέσω μιας εφαρμογής. Ακόμη, την κουλτούρα και τις συνήθειες άλλων λαών επίσης δεν μπορούμε να τις καταλάβουμε μέσω εφαρμογών.

Όσον αφορά τα παιδιά οι εφαρμογές εκμάθησης ξένων γλωσσών μπορούν να συμπληρώσουν τα σχολικά μαθήματα, αλλά όχι να τα αντικαταστήσουν, εξηγεί ο ειδικός από το Βερολίνο. Τέλος όσον αφορά τις μεταφράσεις κειμένων οι υπάρχουσες εφαρμογές ανταποκρίνονται σε ένα γλωσσικό μέσο όρο, για αναγνωστικό κοινό χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις και ο ειδικός είναι πεπεισμένος πως οι καλές μεταφράσεις γίνονται από ανθρώπους και όχι από μηχανές.