Πολλά είναι τα ερωτήματα που έχουν γεννηθεί το τελευταίο χρονικό διάστημα γύρω από την ερωτική ζωή των δεινοσαύρων και τον τρόπο που έφταναν στην αναπαραγωγή.

Σε αυτό το ερώτημα επιχειρούν να απαντήσουν ερευνητές αλλά και πάλι, τα συμπεράσματά τους δεν είναι σαφή. Ως τώρα κανένα απολίθωμα δεν αποκάλυψε δύο δεινοσαύρους σε σεξουαλική πράξη. Το ζευγάρι που ανακαλύφθηκε «επί το έργον» ήταν δύο χελώνες ηλικίας 47 εκατομμυρίων ετών, που έκαναν σεξ την στιγμή που θάφτηκαν ζωντανές. 

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς αναπαράγονταν οι δεινόσαυροι, αυτά τα θηριώδη ζώα που κυριαρχούσαν πριν εκατομμύρια χρόνια; Πώς μπορεί να έκαναν σεξ, ενώ είχαν μεγάλες ουρές και «οπλισμένες» πλάτες;

Σε αυτό το ερώτημα επιχειρούν να απαντήσουν ερευνητές αλλά και πάλι, τα συμπεράσματά τους δεν είναι σαφή. Ως τώρα κανένα απολίθωμα δεν αποκάλυψε δύο δεινοσαύρους σε σεξουαλική πράξη. Το ζευγάρι που ανακαλύφθηκε «επί το έργον» ήταν δύο χελώνες ηλικίας 47 εκατομμυρίων ετών, που έκαναν σεξ την στιγμή που θάφτηκαν ζωντανές. 

Επίσης, δεν είναι καθόλου εύκολο να προσδιοριστεί εάν ένας δεινόσαυρος ήταν αρσενικός ή θηλυκός από τα απολιθωμένα οστά του. Πολύ σπάνια τα απολιθώματα διατηρούν στοιχεία της συμπεριφοράς των δεινοσαύρων αλλά με λεπτομερή ανάλυση και πληροφορίες από όσα γνωρίζουμε για τα ζωντανά ζώα, και ιδιαίτερα τα πτηνά, οι παλαιοντολόγοι αρχίζουν να συνδυάζουν στοιχεία και επιχειρούν να κολλήσουν το παζλ της σεξουαλικής ζωής των δεινοσαύρων.

Η διαφορά του φύλου

Πολλά είδη ζώων παρουσιάζουν διαφορές στην εμφάνιση μεταξύ των δύο φύλων - ο λεγόμενος σεξουαλικός διμορφισμός. Φέρτε στο μυαλό σας κέρατα ελαφιού, την χαίτη του λιονταριού ή τα φτερά ενός παγωνιού. Αυτά, όμως, τα χαρακτηριστικά είναι εκπληκτικά δύσκολο να προσδιοριστούν σε εξαφανισμένα είδη.

Σε αντίθεση με παλαιότερες θεωρίες που ήθελαν τους θηλυκούς Τυραννόσαυρους να είναι μεγαλύτεροι από τους αρσενικούς, τώρα αυτά τα ευρήματα θεωρούνται αβέβαια. Οι διαφορές στην ανατομία θα μπορούσαν να υποδεικνύουν ζώα διαφορετικής ηλικίας, ξεχωριστά είδη ή απλώς παραλλαγές που δεν έχουν καμία σχέση με το φύλο.

«Πραγματικά δεν ξέρουμε, 100%. Δεν θα μπορούσα να πω «αυτός ο τυραννόσαυρος είναι αρσενικός, ο άλλος ο τυραννόσαυρος είναι θηλυκός». Είναι ατυχία γιατί ως παλαιοντολόγος είναι ένα συναρπαστικό και διασκεδαστικό σημείο για εξερεύνηση», λέει ο παλαιοντολόγος Dean Lomax.

«Προϊστορικά προκαταρκτικά»

Χάρη σε μεγάλο βαθμό στην ανακάλυψη αμφιλεγόμενων απολιθωμάτων με φτερά από την Κίνα, κατά τη δεκαετία του 1990, τώρα γνωρίζουμε ότι τα πουλιά είναι ο μόνος ζωντανός συγγενής των δεινοσαύρων - συγκεκριμένα, των θηριόποδων, και ανήκουν στην ίδια μεγάλη οικογένεια με τους τυραννόσαυρους. 

Σαν τα πουλιά;

«Γυρίστε 20 ή 30 χρόνια πίσω, όταν επιστήμονες ισχυρίζονταν ότι τα πουλιά δεν είναι δεινόσαυροι (σ.σ απόγονοι). Τώρα έχουμε πολύ περισσότερα στοιχεία που το επιβεβαιώνουν. Έτσι, μπορείτε να δείτε τη συμπεριφορά των πτηνών και να καταλάβετε πώς συμπεριφέρονταν μερικοί από αυτούς τους δεινόσαυρους», εξηγεί ο Lomax.

Σύμφωνα με μελετητές, κάποιοι δεινόσαυροι ενδέχεται να έκαναν έως και γρατζουνιές σε βράχους στο πλαίσιο του ερωτικού τους καλέσματος. Όπως ακριβώς τα αρσενικά πουλιά που φωλιάζουν στο έδαφος δηλαδή, και κάνουν τέτοιες γρατζουνιές, για να δείξουν στα θηλυκά ότι είναι δυνατοί και καλοί χτίστες φωλιών. 

Οι δεινόσαυροι θα επιδίδονταν σε παρόμοια συμπεριφορά ζευγαρώματος, αν κρίνουμε από απολιθωμένες «γρατζουνιές» που άφησαν πίσω τους σε βράχους ηλικίας 100 εκατομμυρίων ετών σε προϊστορικό ψαμμίτη στο δυτικό Κολοράντο. Ένας ιστότοπος αποκάλυψε περισσότερες από 60 ξεχωριστές γρατσουνιές σε μία μόνο περιοχή.

Ώρα για φλερτ

Ας δούμε τώρα τους δεινοσαύρους Πρωτοκεράτοπες, των οποίων το κεφάλι περικλειόταν από ένα «στεφάνι». Δεν είναι ένα χαρακτηριστικό που εντοπίζεται στα σημερινά ζώα και οι παλαιοντολόγοι έχουν συζητήσει εδώ και καιρό τι λειτουργία επιτελούσαν - ίσως χρησίμευαν στη ρύθμιση της θερμότητας ή της άμυνας.

Η τρισδιάστατη ανάλυση έδειξε ότι το «στεφάνι» όριζε μια ανεξάρτητη περιοχή του κρανίου που μεγάλωσε πολύ πιο γρήγορα από οποιαδήποτε άλλη περιοχή του κεφαλιού-ένα μοτίβο που παρατηρείται συχνά και στη σεξουαλική επιλογή - όταν δηλαδή ορισμένα χαρακτηριστικά ευνοούνται από το αντίθετο φύλο και έτσι με την πάροδο του χρόνου γίνονται πιο περίπλοκα. Στην περίπτωση των Πρωτοκερατόπων, ωστόσο, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα αρσενικά και τα θηλυκά θα διέφεραν μεταξύ τους.

Τελικά με το σεξ τι γίνεται;

Ενώ τα περισσότερα θηλαστικά έχουν ξεχωριστές οπές για σωματικές λειτουργίες, πολλά άλλα ζώα - συμπεριλαμβανομένων των πτηνών και των ερπετών - έχουν μόνο ένα άνοιγμα και είναι γνωστό ως αμάρα ή κλοάκη.

Μια ένδειξη για τον τρόπο που ίσως έκαναν σεξ οι δεινόσαυροι αποκαλύφθηκε νωρίτερα φέτος, όταν οι παλαιοντολόγοι του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ και του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης Amherst ανακοίνωσαν στο περιοδικό Current Biology ότι βρήκαν αμάρα δεινοσαύρων που ανήκε σε έναν Ψιτακόσαυρο, έναν δεινόσαυρο στο μέγεθος των σημερινών λαμπραντόρ.

Τα περισσότερα πτηνά ζευγαρώνουν πιέζοντας αυτά τα ανοίγματά τους και μερικοί παλαιοντολόγοι πιστεύουν ότι οι δεινόσαυροι μπορεί να ζευγάρωναν με τον ίδιο τρόπο.

Από την πλευρά του, ο Τζέικομπ Βίνθερ, παλαιοντολόγος και λέκτορας στο University of Bristol's School of Earth Sciences, εκτιμά ότι ο αρσενικός Psittacosaurus διέθετε πέος. «Από ό, τι μπορούμε να δούμε, αυτή η κλοάκη δεν θα ήταν κατάλληλη για το "φιλί"», δήλωσε ο Βίνθερ. «Φαίνεται πως έκαναν διεισδυτικό σεξ», συμπλήρωσε.

Αυτή ήταν μόλις η πρώτη φορά που μελετήθηκε η κλοάκη δεινοσαύρων και το σεξ μεταξύ δεινοσαύρων ακόμα ξεπερνά την ανθρώπινη φαντασία, ιδιαίτερα για πλάσματα όπως ο Στεγόσαυρος, με το «οπλισμένο» σώμα και την μυτερή ουρά. «Ίσως τοποθετούνταν στο πίσω μέρος αλλά νομίζω ότι αυτό είναι πιο απίθανο λόγω της τριβής των εξογκωμάτων τους. Μια άλλη πιθανότητα είναι πως ο θηλυκός Στεγόσαυρος ξάπλωνε και το αρσενικό ερχόταν από το πλάι», λέει ο Lomax. «Ωστόσο, είναι δύσκολο να το γνωρίζουμε. Πραγματικά δεν γνωρίζουμε τη σεξουαλική ζωή αυτών των ζώων».