Ο επαναλαμβανόμενος πόνος, οι συνεχείς κράμπες και το αίσθημα βάρους στο ένα ή και στα δύο πόδια όταν περπατάτε ή γυμνάζεστε, συχνά δεν είναι αθώα συμπτώματα και πρέπει να ελέγχονται αμέσως από έναν γιατρό, αναφέρει ένας ειδικός από τις ΗΠΑ.

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να αποτελούν τις πρώτες ενδείξεις μιας πάθησης που ονομάζεται περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια. Η νόσος αναπτύσσεται όταν συσσωρεύονται λιπώδη ιζήματα στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών (όπως το πουρί στους σωλήνες).

Η συσσώρευση αυτή δημιουργεί πλάκες (αθηροσκλήρωση), που προκαλούν στένωση ή και απόφραξη στον αυλό των αρτηριών. Η συνέπεια είναι να μειώνεται η ροή του αίματος (ισχαιμία) και να εκδηλώνονται τα προαναφερθέντα συμπτώματα. Η πάθηση αφορά τις αρτηρίες των άκρων, κυρίως των ποδιών αλλά μερικές φορές και των χεριών.

«Στα αρχικά στάδιά της, η περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια δεν προκαλεί συμπτώματα», λέει ο αγγειοχειρουργός Dr. Matthew Cindric, από το Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο Penn State Health, στην Πενσυλβάνια.

Η διαλείπουσα χωλότητα

Η πρώτη ύποπτη ένδειξη που παρατηρούν οι ασθενείς είναι η διαλείπουσα χωλότητα. Με τον όρο αυτό περιγράφεται ο πόνος στις γάμπες, τους μηρούς, τους γλουτούς ή τα πέλματα που αναπτύσσεται όταν ο ασθενής βαδίζει και εξαφανίζεται γρήγορα όταν αναπαύεται.

Μερικές φορές ο πόνος στα πόδια μοιάζει περισσότερο με σφίξιμο, αίσθημα βάρους ή και αδυναμία στο προσβεβλημένο άκρο. Μπορεί επίσης να συνοδεύεται από πολλές κράμπες. Τα συμπτώματα αυτά εκδηλώνονται επειδή οι μύες δεν λαμβάνουν αρκετό οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά.

Αν στο στάδιο αυτό δεν γίνει διάγνωση και θεραπεία, τα συμπτώματα θα εμφανίζονται ολοένα συχνότερα με την πάροδο του χρόνου. Επιπλέον θα επιδεινώνονται και θα εμφανίζονται καθώς ο ασθενής θα βαδίζει ολοένα μικρότερες αποστάσεις.

Προχωρημένα στάδια

Στα προχωρημένα στάδια, τα συμπτώματα τυπικά εμφανίζονται στα πόδια και κατά την ανάπαυση. Υπάρχει επίσης κίνδυνος να εμφανιστούν έλκη (πληγές) στα πόδια που δεν επουλώνονται. Ο πόνος μπορεί επίσης να είναι συνεχής, ενώ μπορεί να εμφανιστεί και επίμονο μούδιασμα.

Οποιαδήποτε από αυτές τις καταστάσεις είναι πολύ ανησυχητική, διότι σημαίνει πως η ισχαιμία απειλεί πια τη βιωσιμότητα του άκρου. Οι πληγές, λ.χ., μπορεί να εξελιχθούν σε γάγγραινα και να οδηγήσουν στον ακρωτηριασμό, τονίζει ο Dr. Cindric.

Σωτήρια η έγκαιρη διάγνωση

«Τα αγγειακά προβλήματα τείνουν να επιδεινώνονται γρήγορα χωρίς έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση, ιδίως στους ασθενείς με πληγές στα πόδια που δεν επουλώνονται», προειδοποιεί ο ειδικός. «Έχει ζωτική σημασία να προσέξει νωρίς ο πάσχων τα συμπτώματα και να ζητήσει άμεσα ιατρική συμβουλή».

Η αντιμετώπιση της περιφερικής αποφρακτικής αρτηριοπάθειας μπορεί να συμπεριλαμβάνει:

• Αλλαγές στη διατροφή
• Συστηματική γυμναστική
• Φαρμακευτική αγωγή
• Επεμβάσεις διάνοιξης των αρτηριών

Ποιοι κινδυνεύουν

Η περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια (ή περιφερική αρτηριακή νόσος) έχει γενετική συνιστώσα. Είναι επίσης συχνότερη στα άτομα ηλικίας άνω των 55-60 ετών, αλλά σχετίζεται και με τον τρόπο ζωής. Σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή της είναι:

• Το κάπνισμα
• Η υπέρταση
• Η υψηλή χοληστερόλη
• Η παχυσαρκία
• Τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου (σακχαρώδης διαβήτης)

«Το κάπνισμα είναι μακράν το χειρότερο», υπογραμμίζει ο Dr. Cindric. «Η νόσος είναι πολύ συχνότερη στους καπνιστές απ’ ό,τι στους μη καπνιστές».

Η διακοπή του καπνίσματος είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της πάθησης, προσθέτει. «Ακόμα κι αν ένας ασθενής χρειάζεται χειρουργική θεραπεία, η έκβασή του μακροπρόθεσμα εξαρτάται ισχυρά από το πόσο καλά έχει ελέγξει τους παράγοντες του τρόπου ζωής», ξεκαθαρίζει.