Στην εποχή του άνθρακα επιστρέφει η βιομηχανική Ευρώπη αφού απογαλακτίστηκε βίαια από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.

Οι απαιτήσεις για ενέργεια γίνονται όλο και μεγαλύτερες καθώς ακραία καιρικά φαινόμενα πλήττουν συχνότερα και με μεγαλύτερη ένταση την ανθρωπότητα, καταδεικνύοντας για πολλούς, ότι η περιοδικότητα των κλιματικών μεταβολών έχει διαταραχθεί με δραματικό ρυθμό.

Ξεπερνά τα μοντέλα

Λίγες ώρες προτού επισκεφθεί τη χώρα μας το πρώτο κύμα καύσωνα, η δυτική Ευρώπη είδε δεκάδες πύρινα μέτωπα να αποτεφρώνουν τα δάση της, εξαιτίας ανέλπιστα υψηλών θερμοκρασιών.

Η κλιματική αλλαγή κινείται γρηγορότερα από τα προγνωστικά μοντέλα και διαταράσσει συθέμελα οτιδήποτε συμβαίνει στη βιόσφαιρα.

Το νερό λιγοστεύει, τα αποτεφρωμένα δάση αποστερούν από το οικοσύστημα τη δυνατότητα συγκράτησης του θερμοκηπικού διοξειδίου του άνθρακα, οι ωκεανοί εξακολουθούν να δέχονται τεράστιες ποσότητες, το έδαφος αποξηραίνεται και καλλιεργούμενες εκτάσεις αφυδατώνονται – καίγονται σπαρτά όπως στη Γαλλία τις τελευταίες μέρες.

Η ανησυχία για την παγκόσμια επισιτιστική κρίση επιταχύνεται όχι τόσο εξαιτίας της πολεμικής σύρραξης στην Ουκρανία καθαυτήν αλλά χάρη στη μείωση του προσδόκιμου ζωής του παγκόσμιου οικοσυστήματος που πλήττεται πολύ γρηγορότερα απ’ όσο η ανθρώπινη κοινότητα μπορεί να αντέξει.

Ο κύκλος

Καθώς τα ακραία φαινόμενα ερημοποιούν και υποβαθμίζουν εδάφη, οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες στερεύουν και ο κύκλος του νερού διαταράσσεται.

Οταν το πόσιμο νερό στερεύει και η άρδευση των καλλιεργειών δυσχεραίνεται, τότε οι κρίκοι στης παγκόσμιας αλυσίδας σπάνε και μία νέα εποχή ανατέλλει μέσα από τη θολούρα των καμινάδων στις οποίες ρίχνονται εκατομμύρια τόνοι ορυκτών καυσίμων για να κρατήσουν ζωντανές τις γραμμές ηλεκτροδότησης και τα δίκτυα παραγωγής της παγκόσμιας, καθημαγμένης, από την ακρίβεια οικονομίας.

Στην βιομηχανική Ευρώπη, ανατέλλει η εποχή του άνθρακα για να αντιμετωπιστούν οι μειωμένες ροές ενέργειας από τη Μόσχα. Το ευρωπαϊκό ρεζερβουάρ για να βγει ο χειμώνας ήταν γεμάτο πριν λίγα 24ωρα κατά 54%, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει θέσει ως στόχο την πληρότητα του κατά 80% έως τον Οκτώβριο και 90% έως τον Νοέμβριο.

Ελλάδα

Αλλά και η Ελλάδα, όπως σημείωνε στις 16 Ιουνίου το Reuters, αυξάνει την εξόρυξη λιγνίτη κατά 50%. Όπως ανέφερε το αμερικανικό πρακτορείο, τα αποθέματα λιγνίτη στο ορυχείο της Μεγαλόπολης ανέρχονται σε 640.000 τόνους αυτή τη στιγμή, σε σύγκριση με περίπου 450.000 τόνους την ίδια περίοδο πέρυσι.

Αναγκαστικά για να επιβιώσουμε, καίμε το μέλλον μας για να ζεσταθούμε.

Πριν τρία χρόνια, οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ήταν υψηλότερες σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χρονική στιγμή εδώ και τουλάχιστον 2 εκατ. χρόνια.

Νούμερα λυπηρά

Από το 1970 μέχρι σήμερα, η θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί ταχύτερα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη πεντηκονταετή περίοδο στη διάρκεια των τελευταίων 2000 ετών τουλάχιστον.

Η στάθμη των ωκεανών έχει αυξηθεί ταχύτερα από το 1900 μέχρι σήμερα σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο αιώνα εδώ και τουλάχιστον 3.000 χρόνια, ενώ η μέση θερμοκρασία τους έχει αυξηθεί ταχύτερα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά το τέλος της πιο πρόσφατης εποχής των παγετώνων, περίπου 11.000 χρόνια πριν.

Είναι πρακτικά σίγουρο ότι η ακραία ζέστη (συμπεριλαμβανομένων των καυσώνων) έχει καταστεί πιο συχνή και πιο έντονη στις περισσότερες χερσαίες περιοχές από τη δεκαετία του 1950 και έπειτα, ενώ τα φαινόμενα ακραίου κρύου (συμπεριλαμβανομένων των παγετών) είναι πλέον σπανιότερα και πιο αποδυναμωμένα.

Ακραία και επικίνδυνα

Αλλαγές δραματικές που επισυμβαίνουν γρηγορότερα από τον ρυθμό που οι ίδιοι οι μηχανισμοί της Γης διαμορφώνουν στο πέρασμα εκατομμυρίων αιώνων τις συνθήκες ζωής.

Κάθε φορά που ο πλανήτης θερμαίνεται κατά 0,5 βαθμούς Κελσίου, οι αυξήσεις των ακραίων φαινομένων, όπως οι καύσωνες και οι καταρρακτώδεις βροχές, αλλά και οι ξηρασίες είναι κάτι παραπάνω από αισθητές.

Επιστήμονες λένε ότι ακόμη και αν η αύξηση της θερμοκρασίας περιοριστεί στον 1,5 βαθμό Κελσίου, η ανθρωπότητα θα έρθει αντιμέτωπη με ακραία φαινόμενα που όμοιά τους δεν έχει βιώσει ποτέ στο παρελθόν.

Η λίμνη

Εκθέσεις επί εκθέσεων μας προϊδεάζουν ότι η λεκάνη της Μεσογείου αναμένεται να θερμανθεί, αλλά και να δέχεται λιγότερες βροχοπτώσεις σε ετήσια βάση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παραγωγή τροφίμων, τις πυρκαγιές και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής.

Η Ελλάδα και οι άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης (Ισπανία, Ιταλία, Κύπρος), αλλά και η Τουρκία, προβλέπεται να αντιμετωπίσουν αυξημένες ελλείψεις νερού, σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στάλες

Οι ερευνητές προβλέπουν σημαντικές μειώσεις στην αναπλήρωση του υδροφόρου ορίζοντα, ιδίως για την Ελλάδα (προβλέπεται μια ετήσια απώλεια της τάξης των 810 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού), την Ισπανία και την Πορτογαλία, κάτι που σημαίνει μειωμένη διαθεσιμότητα νερού για άρδευση γεωργικών καλλιεργειών, άρα και μειωμένη διαθεσιμότητα τροφίμων.

Η αυξανόμενη ξηρασία στον Ευρωπαϊκό Νότο θα οδηγήσει σε ολοένα μεγαλύτερη έλλειψη νερού και σε μειωμένα υδάτινα αποθέματα για τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια σε μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα. Αυτό θα έχει ως συνέπεια, εκτός από τη γεωργία και τα τρόφιμα, να επηρεασθούν αρνητικά επίσης οι τομείς της παραγωγής ενέργειας και των μεταφορών.

Τα προεόρτια της κλιματικής κρίσης φαίνονται τα βράδια, που σταμάτησε να δροσίζει. Φαίνονται στον αυξανόμενο αριθμό των βραδιών που σταμάτησε να δροσίζει.

Φαίνονται στο νερό που λιγοστεύει, στα χωράφια που τα σιτηρά αποστεώνονται, στις καλλιέργειες που σταματούν να σπέρνονται γιατί δεν υπάρχει νερό να τραφούν.

Αφροδίτη

Ο πλανήτης μας ποτέ δεν έγινε σαν την Αφροδίτη, που το έδαφός της καίει. Ανέκαθεν ψυχόταν, καλυπτόταν από πάγο, αφανισμοί ειδών συνέβαιναν, νέο τοπίο ξεπρόβαλε για τη νέα ειδογένεση.

Σήμερα, με ρυθμό ταχύτερο από εκείνον που η τεκτονική των πλακών διαμορφώνει έναν πράσινο πλανήτη, η ανθρωπογενής δραστηριότητα τον τραυματίζει.