Σύμφωνα απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τους Αντιρρησίες συνείδησης, έχουμε πλέον “συνταγματική κατοχύρωση στο κριτήριο του ηθικά αφόρητου κάθε βίας, ενώ είναι ανεκτή η εναλλακτική θητεία μεγαλύτερη της στρατιωτικής. Αρκούν ειλικρινείς ιδεολογικοί λόγοι χωρίς ένταξη σε ορισμένο σχήμα ή διενέργεια πράξεων”.  

Κατόπιν αυτών, κρίθηκαν  περαιτέρω τα ακόλουθα:

α) Ότι η ισχύουσα νομοθετική εξουσιοδότηση του άρθρου 60 του ν. 3421/2005 (ν. 4609/2019) να καθορίζει ο Υπουργός Εθν. Άμυνας τον χρόνο εναλλακτικής υπηρεσίας των αντιρρησιών συνειδήσεως από το ισόχρονο μέχρι το διπλάσιο της στρατιωτικής θητείας, ερμηνευόμενη σύμφωνα με το Σύνταγμα, υπό την έννοια δηλ. ότι ο συγκεκριμένος  εκάστοτε καθορισμός πρέπει να γίνεται με συνταγματικά κριτήρια, υποκείμενος, από την άποψη αυτή, σε δικαστικό έλεγχο, είναι, κατ’ αρχήν, συνταγματικά ανεκτή. (με μειοψ. ότι η πρόβλεψη διπλάσιου χρόνου έστω και ως ανώτατου ορίου είναι ανίσχυρη),

β) ότι η χρήση της  εξουσιοδότησης με την έκδοση της ισχύουσας κανονιστικής υπουργικής απόφασης, με την οποία, αφού προηγουμένως είχε εξισωθεί η στρατιωτική θητεία με την εναλλακτική υπηρεσία, η τελευταία ορίσθηκε κατά βάση (στην πλήρη της διάρκεια) σε 15 μήνες έναντι 12 μηνών αντίστοιχης θητείας στο Ναυτικό και την Αεροπορία και 9 στον Στρατό, είναι επίσης συνταγματικά ανεκτή και, ειδικότερα, ότι η εν λόγω απόφαση υπαγορεύθηκε από εύλογα και αντικειμενικά κριτήρια δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα με την αρχή της ισότητας, λόγω διαφορών στις εκατέρωθεν συνθήκες, και αναγόμενα, μεταξύ άλλων, στη δημιουργία τεκμηρίου ειλικρίνειας και σοβαρότητας της οικείας δήλωσης, και ότι, ως κανονιστική, δεν ελέγχεται δικαστικά από άποψη αιτιολογίας, ενώ, εξ άλλου, δεν παραβιάζει την αρχή της προστατευομένης εμπιστοσύνης. (με συγκλίνουσα γνώμη ότι ο καθορισμός μεγαλύτερης διάρκειας είναι ανεκτός μόνο καθόσον παρέχει ισχυρό πειστήριο σοβαρότητας του δηλουμένου φρονήματος, και με μειοψ. ότι η πιο πάνω κανονιστική απόφαση δεν αιτιολογείται όπως θα έπρεπε για να ελεγχθεί η συνταγματικότητά της).  Με τις σκέψεις αυτές απορρίφθηκε αίτηση ακυρώσεως κατά της κανονιστικής αυτής αποφάσεως.

Η Μέση Ανατολή στο χείλος της κλιμάκωσης! Η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει από το κλείσιμο του Σουέζ

Με τις ΣτΕ 2263 και 2264/2023:

α) Ότι η συγκρότηση της οικείας γνωμοδοτικής Επιτροπής, όπως ισχύει μετά τον ν. 4609/2019, παρέχει τις απαιτούμενες εγγυήσεις ανεξαρτησίας και αμεροληψίας, περιλαμβάνοντας ένα μόνον στρατιωτικό (και δη του Κοινού Νομικού Σώματος) έναντι 3 καθηγητών πανεπιστημίου και ενός μέλους του ΝΣΚ, και παρέχοντας απλή γνώμη στον αποφασίζοντα Υπουργό Εθνικής Άμυνας ο οποίος δεν είναι “στρατιωτικός”, αλλά το μέλος της Κυβέρνησης το υπεύθυνο απέναντί της και απέναντι στη Βουλή να εφαρμόζει την κατά το Σύνταγμα κυβερνητική πολιτική στον τομέα της εθνικής άμυνας, οφείλοντας επομένως και ο ίδιος να ενστερνίζεται και να εφαρμόζει τις προστατευτικές για τους αντιρρησίες συνειδήσεως συνταγματικές κ.λπ υπερνομοθετικές ρυθμίσεις,

β) ότι τα αρμόδια όργανα (Επιτροπή και Υπουργός) οφείλουν σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση υποβολής σχετικού αιτήματος να ερευνούν συνδυαστικά το σύνολο των προβαλλόμενων ισχυρισμών και των στοιχείων των οποίων γίνεται επίκληση, προκειμένου να διακριβώσουν κατά πόσον ο αιτών πληροί πράγματι την προϋπόθεση του Συντάγματος και του νόμου, έχοντας τη συνείδησή του διαμορφωμένη κατά τρόπο τέτοιο, ώστε η εκτέλεση στρατιωτικής θητείας να του είναι ηθικά αφόρητη.

Τούτο δε, ανεξάρτητα από τους λόγους που προκάλεσαν τη συνειδησιακή αυτή συγκρότηση, και ειδικότερα αδιακρίτως εάν αυτή οφείλεται σε θρησκευτικούς, ιδεολογικούς, φιλοσοφικούς κ.λπ. λόγους, ή σε συνδυασμό τους, αν προέρχεται από την προσχώρηση σε ορισμένο θρησκευτικό ή άλλο σύστημα, καθώς και αν έχει συνοδευθεί από ανάπτυξη αντίστοιχης δραστηριότητας. Φθάνει να συνάγεται από το σύνολο των σχετικών ενδείξεων η ειλικρίνεια της σχετικής δήλωσης και η υπό την ανωτέρω έννοια όντως ιδιαίτερη και σταθερή, ως στάση ζωής, ηθική αποστροφή απέναντι σε κάθε μορφή βίας. Κατά συνέπεια, δεδομένου και του δυσδιάγνωστου του φρονήματος, καθώς και της ανάγκης προστασίας της αξιοπρέπειας του υποβαλλόμενου σε εξέταση με τέτοιο αντικείμενο, μπορεί κατά νόμον να διαμορφωθεί θετική κρίση και να γίνει δεκτό το αίτημα κατά (την οφειλόμενη προς τούτο από τη Διοίκηση) συνεκτίμηση, για τη συναγωγή σχετικού τεκμηρίου, της όλης ιστορίας του αιτούντος, των στοιχείων που επικαλείται, της σαφήνειας και της συνοχής του λόγου και των επιχειρημάτων του, καθώς και της εν γένει εντύπωσης της επιτροπής από την αντίστοιχη παρουσία και στάση του κατά τη συνέντευξη ˙ όλων αυτών εξεταζομένων εν όψει και του ότι αναδέχεται πάντως να εκτελέσει, εφόσον προβλέπεται, εναλλακτική υπηρεσία μακρότερη της στρατιωτικής θητείας. (μειοψ. ότι απαιτείται επίκληση και απόδειξη προγενέστερης φανερής δράσης).

   Κατόπιν αυτών, υπουργικές αποφάσεις, με τις οποίες (όπως και με τις αντίστοιχες γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής), προκειμένου περί αιτούντων  μελών μεν οικογενειών μαρτύρων του Ιεχωβά, που οι ίδιοι όμως (μη μέλη – ή μη μέλη ακόμα- της συγκεκριμένης θρησκείας) δεν στήριξαν την αντίρρησή τους σε θρησκευτικούς αλλά σε ιδεολογικούς, εν όψει και της ανατροφής τους, λόγους περί ηθικής αδυναμίας τους να υπηρετήσουν στρατιωτική θητεία, κρίθηκαν πλημμελώς αιτιολογημένες και ακυρώθηκαν, γιατί δεν ερεύνησαν, όπως έπρεπε, τους προβληθέντες από τους αιτούντες  ουσιώδεις ισχυρισμούς συνδυαστικά κατά την ειλικρίνεια και την ουσιαστική τους βασιμότητα, αλλά απέρριψαν τα αιτήματα αποβλέποντας μη νομίμως σε μόνη τη μη απόδειξη συγκεκριμένης δράσης ή ιδεολογίας ή τη μη  (πλήρη) προσχώρηση στη συγκεκριμένη θρησκεία", καταλήγει μεταξύ άλλων η απόφαση.

Αντιρρησίας συνείδησης είναι το άτομο που αρνείται να υπηρετήσει στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας όπου είναι πολίτης, λόγω της συνείδησής, του με βάση τις θρησκευτικές, ηθικές ή ιδεολογικές πεποιθήσεις του.

Όσοι αναγνωρίζονται ως αντιρρησίες συνείδησης, υποχρεούνται να εκπληρώσουν εναλλακτική υπηρεσία σε φορείς του δημοσίου τομέα, οι οποίοι επιθυμούν να απασχολήσουν άτομα της κατηγορίας αυτής.
 
2. Δεν μπορούν να αναγνωριστούν ως αντιρρησίες συνείδησης, ανεξάρτητα από τους επικαλούμενους λόγους όσοι:
 
α. Έχουν υπηρετήσει ενόπλως για οσοδήποτε χρονικό διάστημα στις Ελληνικές ή ξένες Ένοπλες Δυνάμεις ή στα Σώματα Ασφαλείας, μετά τον ενστερνισμό των πεποιθήσεων που τους εμποδίζουν στην εκπλήρωση ένοπλης στρατιωτικής υποχρέωσης για λόγους συνείδησης.
 
β. Έχουν λάβει άδεια οπλοφορίας ή έχουν ζητήσει να τους χορηγηθεί άδεια, καθώς και όσοι συμμετέχουν σε μεμονωμένες ή συλλογικές δραστηριότητες σκοπευτικών αγώνων , κυνηγίου ή παρόμοιων εκδηλώσεων οι οποίες έχουν άμεση σχέση με τη χρήση όπλων.
 
γ. Έχουν καταδικαστεί ή εκκρεμεί σε βάρος τους ποινική δίωξη για έγκλημα που έχει σχέση με χρήση όπλων, πυρομαχικών ή παράνομης βίας.
 
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΗΤΕΙΑΣ
 
Εναλλακτική Υπηρεσία:
Οι αντιρρησίες συνείδησης, οι οποίοι εκπληρώνουν εναλλακτική υπηρεσία, απολύονται οριστικά μετά τη συμπλήρωση του παρακάτω χρόνου υπηρεσίας:
 
α. Δεκαπέντε (15) μηνών, όσοι θα ήταν υπόχρεοι πλήρους στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης, αν υπηρετούσαν ενόπλως.
 
β. Δώδεκα (12) μηνών, όσοι θα ήταν υπόχρεοι μειωμένης στρατεύσιμης στρατιωτικήςυποχρέωσης εννέα (9) μηνών, αν υπηρετούσαν ενόπλως.
 
γ. Εννέα (9) μηνών, όσοι θα ήταν υπόχρεοι μειωμένης στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης έξι (6) μηνών, αν υπηρετούσαν ενόπλως.
 
δ. Πέντε (5) μηνών, όσοι θα απολύονταν οριστικά από τις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων, αν εκπλήρωναν ενόπλως την στρατεύσιμη στρατιωτική τους υποχρέωση, μετά την συμπλήρωση πραγματικής στρατιωτικής υπηρεσίας τριών (3) μηνών.