Η 73η επέτειος της απελευθέρωσης της Αθήνας από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής εορτάζεται σήμερα, Πέμπτη, σε σειρά εκδηλώσεων από τον δήμο Αθηναίων.
Το πρωΐ (8:00 π.μ.) της 12ης Οκτωβρίου 1944 ο στρατηγός Φέλμι συνοδευόμενος από το δήμαρχο Αθηναίων Γεωργάτο κατάθεσε ένα στεφάνι στον Άγνωστο Στρατιώτη, ενώ ήδη οι μηχανοκίνητες φάλαγγες των γερμανών εγκατέλειπαν από νωρίς την Αθήνα διαμέσου της Ιεράς Οδού. Όταν οι Γερμανοί εγκατέλειψαν το χώρο της Πλατείας Συντάγματος, το πλήθος ποδοπάτησε το στεφάνι και στη συνέχεια εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ξέσπασαν σε αλαλαγμούς χαράς, γιορτάζοντας τη μεγάλη στιγμή που περίμεναν να έλθει τριάμισι ολόκληρα χρόνια.
Στις 9:15 π.μ. η γερμανική φρουρά της Ακρόπολης προχώρησε στην υποστολή της ναζιστικής σημαίας έπειτα από συνολικά 1.624 μέρες κατοχής (ή 3,5 έτη, που μεσολάβησαν από τον Απρίλιο του 1941 έως εκείνη την ημέρα) και ένας στρατιώτης τύλιξε βιαστικά το σύμβολο της κατοχής και αποχώρησε από τον Ιερό Βράχο. Σημαντικό τμήμα του λιμανιού του Πειραιά ανατινάχθηκε από τους αποχωρούντες γερμανούς.
Η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας
Στις 18 Οκτωβρίου του 1944 έφτασε στην Αθήνα, μαζί με βρετανικές δυνάμεις υπό το στρατηγό Σκόμπυ και τους άνδρες του "Ιερού Λόχου" της Μέσης Ανατολής, ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου με μέλη της κυβέρνησης και τους Σπηλιωτόπουλο, Ζέβγο, οι οποίοι έσπευσαν στην Ακρόπολη υψώνοντας σε πανηγυρικό κλίμα τη γαλανόλευκη. Την ελληνική σημαία παρέδωσε στον πρωθυπουργό ο νέος δήμαρχος, της απελευθερωμένης πια πόλης Αριστείδης Σκληρός παρουσία του βρετανού πρεσβευτή Λίπερ και του αντιναύαρχου Μάνσφιλντ.
Αντίθετα, στις ανταρτικές δυνάμεις δεν επιτράπηκε η είσοδος στην πρωτεύουσα, πλην ενός μικρού τμήματος του 34ού συντάγματος του ΕΛΑΣ υπό τον λοχαγό Απόστολο Κοκμάδη το οποίο παραστάθηκε συμβολικά στην τελετή. Εν συνεχεία η πομπή των επισήμων κατευθύνθηκε στη Μητρόπολη, όπου τελέσθηκε δοξολογία και ακολούθησε ο "λόγος της Απελευθέρωσης" από τον πρωθυπουργό, ο οποίος εκφωνήθηκε από κτίριο της Πλατείας Συντάγματος προς ένα σχεδόν παραληρούν ακροατήριο, το οποίο κραύγαζε συνθήματα για "λαοκρατία", "τιμωρία των δωσιλόγων" κ.λ.π. Ο Παπανδρέου απέφυγε να εκδηλώσει τις σαφείς προθέσεις του επί του πολιτειακού ζητήματος.
Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις
Στις 11 π.μ., πραγματοποιείται στον ιερό βράχο της Ακρόπολης η τελετή έπαρσης της ελληνικής σημαίας και θα ακολουθήσει κατάθεση στεφάνων στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, παρουσία του δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη και επίσημων προσκεκλημένων.
«Είναι μια μέρα ιστορική, που τείνουμε να λησμονούμε. Οι λαοί της Ευρώπης γιορτάζουν την συντριβή του φασισμού και τον τερματισμό των αιματηρών εχθροπραξιών», τονίζει σε μήνυμά του ο κ. Καμίνης.
Στο εορταστικό επετειακό κλίμα συμμετέχουν από κοινού, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, η Περιφέρεια Αττικής, ο δήμος Αθηναίων, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και η ΕΡΤ, αναλαμβάνοντας τη διοργάνωση ενός συνόλου δράσεων στον κεντρικό τόπο εκδηλώσεων του, το Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ, στο Πάρκο Ελευθερίας.
Εκεί, μεταξύ των άλλων δράσεων, πραγματοποιείται συναυλία στις 7 μ.μ. και φιλοξενείται από την 1η Οκτωβρίου έως και την 29η του μηνός, η έκθεση «Αθήνα 1940-1944 - Η πόλη και οι άνθρωποί της - Πόλεμος, Κατοχή, Αντίσταση, Απελευθέρωση» (επιστημονική επιμέλεια: Γιάννης Γκλαβίνας, Τάσος Σακελλαρόπουλος και Μενέλαος Χαραλαμπίδης - καλλιτεχνική επιμέλεια: Παύλος Θανόπουλος).
