Ως «Μάχη της Κρήτης» έμεινε στην ιστορία η αεραποβατική επιχείρηση των ναζί κατά την Κρήτης, που ξεκίνησε στις 20 Μαΐου του 1941. Κράτησε για 12 μέρες και ήταν μια από τις μεγαλύτερες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Χίτλερ αποφάσισε να επιτεθεί στην Κρήτη στις 25 Απριλίου, λίγε μόνο μέρες μετά την παράδοση της ηπειρωτικής Ελλάδας στην ναζιστική Γερμανία. Οι Γερμανοί ήθελαν περισσότερο να εξασφαλίζουν το μέτωπο στα νοτιοανατολικά, ενόψει της «Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα» στην Ρωσία. Επίσης σκόπευαν να χρησιμοποιήσουν ως βάση την Κρήτη για την εξόρμησή τους στην Αφρική.
Το γερμανικό επιτελείο αποφάσισε να κάνει την επίθεση από τον αέρα, όπου είχε πλεονέκτημα. Για πρώτη φορά στην στρατιωτική ιστορία, θα χρησιμοποιούσε δυνάμεις αλεξιπτωτιστών. Η δύναμη της αποτελούνταν από 1.190 αεροπλάνα και 29.000 άνδρες. Την Κρήτη θα υπερασπίζονταν όσοι στρατιώτες είχαν μείνει στο νησί, μαζί με δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Οι υπερασπιστές της Κρήτης έφταναν περίπου τους 40.000, αλλά είχαν ανεπαρκή οπλισμό.
Στα Χανιά βρισκόταν ο Βασιλιάς Γεώργιος Β’ και η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση. Οι Σύμμαχοι κατάφεραν να σπάσουν τον γερμανικό κώδικα επικοινωνιών και γνώριζαν πολλά για την επίθεση.
Στις 8 το πρωί της 20ης Μαΐου εκδηλώθηκε η πρώτη επίθεση με ρίψη αλεξιπτωτιστών σε δυο μέτωπα. Στο αεροδρόμιο του Μάλεμε και στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων. Οι πρώτοι αλεξιπτωτιστές έγιναν εύκολη λεία για τους Έλληνες και τους Νεοζηλανδούς που βρίσκονταν στο Μάλεμε. Στις μάχες που ακολούθησαν πήραν μέρος και άμαχοι, με ό, τι όπλο έβρισκαν μπροστά τους. Αυτό δεν το είχαν υπολογίσει οι Γερμανοί. Πίστευαν πως οι κρητικοί, που ήταν γνωστοί για τα αντιμοναρχικά τους αισθήματα, θα τους υποδέχονταν ως «ελευθερωτές».
Στις 4 το απόγευμα ένα νέο κύμα αλεξιπτωτιστών προσγειώθηκε στο Ρέθυμνο και μια ώρα αργότερα στο Ηράκλειο. Οι μάχες πλέον είχαν τέσσερα μέτωπα. Η πρώτη μέρα της «Μάχης της Κρήτης» είχε μεγάλες απώλειες για την πλευρά των Γερμανών. Ο διοικητής τους, Κούρτ Στούντεντ, σκέφθηκε μέχρι και την αυτοκτονία. Το ίδιο βράδυ, με βρετανικό πολεμικό, ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ και η ελληνική κυβέρνηση μεταφέρθηκαν στην Αίγυπτο.
Την επόμενη μέρα οι μάχες συνεχίσθηκαν και στα τέσσερα μέτωπα. Οι Γερμανοί επικεντρώθηκαν στο Μάλεμε και στο τέλος της ημέρα, λόγω ασυνεννοησίας των συμμάχων, κατάφεραν να καταλάβουν το αεροδρόμιο. Η κατάληψη ήταν στρατηγικής σημασίας για την επιχείρηση. Για τους Γερμανούς πλέον, η επικράτηση ήταν θέμα χρόνου, κυρίως λόγω του σύγχρονου εξοπλισμού τους.
Μέχρι τις 28 Μαΐου, είχαν απωθήσει τις συμμαχικές δυνάμεις στα νότια, με τον αγώνα της αντίστασης να γίνεται ουσιαστικά μάταιος. Η Βρετανία αποφάσισε να αποσύρει της δυνάμεις της Κοινοπολιτείας, με πολλές μονάδες να παραδίδονται επειδή δεν πρόλαβαν να φύγουν. Αρκετοί Έλληνες μαχητές μαζί με κάποιους Βρετανούς κατέφυγαν στα βουνά της Κρήτης για να συνεχίσουν τον αγώνα. Την 1η Ιουνίου παραδόθηκαν 5.000 μαχητές στα Σφακιά και η «Μάχη της Κρήτης» πήρε τέλος. Η «Μάχη της Κρήτης» ονομάστηκε και «νεκροταφείο των Γερμανών αλεξιπτωτιστών» εξαιτίας των μεγάλων απωλειών τους.
