Μερικά ποτήρια κρασί ή μερικά ποτά το βράδυ πιθανότατα θα σε κάνουν να κοιμηθείς πιο γρήγορα από το κανονικό. Ποια από εμάς δεν έχει αφήσει τα πιάτα για το επόμενο πρωί ή δεν έχει παραμελήσει τη ρουτίνα περιποίησης του δέρματος της μετά από ένα δείπνο ή μια εορταστική βραδινή έξοδο;
Αλλά ακόμα κι αν κοιμηθείς γρήγορα, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το πολύ αλκοόλ να σημαίνει μια ταλαιπωρημένη νύχτα ύπνου. Αυτό συμβαίνει επειδή το αλκοόλ διαταράσσει τις κανονικές φάσεις του βαθύτερου και ελαφρύτερου ύπνου που περνάμε κάθε βράδυ. Μια νύχτα με ποτό μπορεί να «κατακερματίσει» ή να διακόψει αυτά τα μοτίβα, λένε οι ειδικοί, και μπορεί να ξυπνήσεις αρκετές φορές καθώς περνάς από τα συνηθισμένα στάδια του ύπνου. «Το πληρώνεις το δεύτερο μισό της νύχτας», λέει η Dr. Jennifer Martin, ψυχολόγος και καθηγήτρια ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες. Το αλκοόλ είναι «αρχικά καταπραϋντικό, αλλά καθώς μεταβολίζεται, είναι πολύ ενεργοποιητικό».
Το πρώτο μισό της νύχτας, όταν αρκετά υψηλά επίπεδα αλκοόλ εξακολουθούν να διαρρέουν την κυκλοφορία του αίματός σου, πιθανότατα θα κοιμάσαι βαθιά και χωρίς όνειρα. Στον εγκέφαλο, το αλκοόλ δρα στο γάμμα-αμινοβουτυρικό οξύ ή GABA, έναν νευροδιαβιβαστή που αναστέλλει τις παρορμήσεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων και έχει μια ηρεμιστική δράση. Το αλκοόλ μπορεί επίσης να καταστείλει την ταχεία κίνηση των ματιών ή τον ύπνο REM, που είναι όταν συμβαίνουν τα περισσότερα όνειρα.
Αργότερα τη νύχτα, καθώς τα επίπεδα αλκοόλ πέφτουν, ο εγκέφαλός σου περνά σε υπερένταση και θα έχεις επίσης πιθανώς πιο ζωντανά ή αγχωτικά όνειρα και - επειδή ο ταραχώδης ύπνος σημαίνει ότι ξυπνάς πιο τακτικά - είναι πιο πιθανό να τα θυμάσαι. Το αλκοόλ είναι επίσης διουρητικό, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να ξυπνήσεις για να πας στην τουαλέτα. Μέτριες ποσότητες αλκοόλ, ειδικά κρασιού και τα οινοπνευματώδη, έχουν πρώιμη διουρητική δράση. Οι άνθρωποι τείνουν επίσης να ροχαλίζουν περισσότερο αφού πιουν. Το αλκοόλ είναι μυοχαλαρωτικό και χαλαρώνει τους μύες, διαταράσσοντας την κανονική αναπνοή.
Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι το ποτό θα χαλάσει τον ύπνο σου, ανεξάρτητα από την ηλικία ή το φύλο σου. Και επειδή το αλκοόλ καταστέλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα, οι ειδικοί προειδοποιούν να μην το συνδυάζεις με βοηθήματα ύπνου ή ακόμα και συμπληρώματα όπως η μελατονίνη. «Το αλκοόλ είναι ηρεμιστικό», λέει η Δρ. Ilene M. Rosen, γιατρός και αναπληρώτρια καθηγήτρια ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Perelman στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.
Για να βοηθήσουν στην αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο το αλκοόλ μπορεί να επηρεάζει τον ύπνο, οι ειδικοί συνιστούν μια περίοδο χωρίς αλκοόλ. Μπορεί να είναι πολύ εντυπωσιακό να παρατηρήσεις πόσο το αλκοόλ επηρεάζει τον ύπνο σου. Πολλοί άνθρωποι που πιστεύουν ότι έχουν αϋπνία μπορεί απλώς να πίνουν πάρα πολύ ή πολύ κοντά στην ώρα του ύπνου.
Το αλκοόλ μπορεί επίσης να χαλάσει την πρωινή σου ρουτίνα. «Οι άνθρωποι μπορεί να στραφούν σε διεγερτικά», όπως η καφεΐνη, λέει ο Dr. Armeen Poor, πνευμονολόγος και ιατρός εντατικής θεραπείας στο Metropolitan Hospital Center στη Νέα Υόρκη και κλινικός βοηθός καθηγητής ιατρικής στο New York Medical College. «Αυτό κάνει πιο δύσκολο να αποκοιμηθείς τη νύχτα, και μετά χρειάζεσαι περισσότερο από αυτό το ηρεμιστικό».