Έχουν περάσει χιλιάδες χρόνια από τότε που ο Δημοσθένης είπε το «δει δη χρημάτων, ω Άνδρες Αθηναίοι, και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων» που σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα χωρίς χρήματα. Η ουσία όμως αυτού του ρητορικού «αξιώματος», παραμένει και σήμερα αναλλοίωτη.
Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση του έργου του «πλωτού Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου Α.Σ.Φ.Α- Floating Storage and Regasification Unit FSRU» στη θαλάσσια περιοχή της Αλεξανδρούπολης. Να θυμίσουμε ότι, με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, στα πλαίσια της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, η εταιρεία « GASTRADE Α.Ε» του Ομίλου Κοπελούζου, το Δεκέμβριο του 2010 υπέβαλε αίτηση στην Ρυθμιστική Αρχή Ενεργείας (Ρ.Α.Ε) για να πάρει άδεια εγκατάστασης πλωτού Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου (Α.Σ.Φ.Α) στη θαλάσσια περιοχή της Αλεξανδρούπολης.
Κόντρα Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου-Κομισιόν για τον προϋπολογισμό της ΕΕ
Τόσο στην αριθ. 29/25-7-2011 θετική Γνωμοδότηση της ΡΑΕ όσο και στην αριθ. Δ1/ Α /19466/19-8-2011 Απόφαση χορήγησης της άδειας από το ΥΠΕΚΑ, αναφερόταν ότι η εξασφάλιση της χρηματοδότησης του έργου θα ολοκληρωθεί μέχρι το Φεβρουάριο του 2013. Ο προϋπολογισμός του έργου δεν αναφερόταν αλλά η εκτίμηση ήταν γύρω στα 350-400 εκατ. ευρώ καθώς το κόστος της πλωτής εγκατάστασης και μόνο ξεπερνούσε τα 200 εκατ. ευρώ.
Στην πρώτη παρουσίαση του έργου, το Δεκέμβριο 2011, που έγινε στην Αλεξανδρούπολη με πρωτοβουλία του Ομίλου Κοπελούζου, προβλεπόταν έναρξη εργασιών κατασκευής του, το πρώτο τρίμηνο του 2013 και έναρξη λειτουργίας του, το τελευταίο τρίμηνο 2015. Ήταν ένα ελπιδοφόρο μήνυμα στην οικονομική κρίση που μόλις είχε ξεσπάσει και μάστιζε όλη την Ελλάδα αλλά, τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς χρήματα...
Στην Απόφαση «Έγκρισης του Οδικού Χάρτη Αγοράς Φυσικού Αεριού για την περίοδο 2017-2020» (ΦΕΚ 59Β/18-01-2018) αναφερόταν μεταξύ άλλων και ο « Α.Σ.Φ.Α Αλεξανδρούπολης» ως έργο υποδομής εθνικού και διεθνούς ενδιαφέροντος (ως εναλλακτική πηγή φυσικού αερίου για Βουλγαρία, Σερβία, Ουγγαρία, Ρουμανία και Ουκρανία) εκτιμώμενου προϋπολογισμού 383,5 εκατ. ευρώ, με έναρξη λειτουργίας το 2020.
Βέβαια, σε τέτοια μεγάλα έργα οι καθυστερήσεις είναι κάτι το αναμενόμενο αλλά, το πρώτο ζητούμενο , αφού εξασφαλιστούν οι απαιτούμενες άδειες - εγκρίσεις από τις αρμόδιες Αρχές - εν προκειμένω της ΡΑΕ και του ΥΠΕΚΑ -, είναι η πηγή χρηματοδότησης.
Και για το έργο του «Ανεξάρτητου (πλωτού) Συστήματος Φυσικού Αερίου Α.Σ.Φ.Α Αλεξανδρούπολης, οι προβλεπόμενες από τη σχετική νομοθεσία διαδικασίες (κατάθεση ΜΠΕ, γνωμοδοτήσεις Φορέων, έγκριση ΜΠΕ, έγκριση εγκατάστασης κλπ) είχαν εξασφαλιστεί έγκαιρα και θα μπορούσε, αν υπήρχε χρηματοδότηση, να είχε αρχίσει να κατασκευάζεται μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2013. Το Μάρτιο του 2013, εγκρίθηκε η ΜΠΕ και εκδόθηκε η αριθ. 181707/27-3- 2013 Απόφαση ΥΠΕΚΑ «Έγκριση ΜΠΕ για εγκατάσταση και λειτουργία του έργου» δεκαετούς ισχύος, δηλαδή μέχρι το Μάρτιο 2023.
Τον Ιανουάριο του 2015, εκδόθηκε η τελική άδεια εγκατάστασης της GASTRADE Α.Ε για την κατασκευή του έργου ( Απόφαση ΥΠΕΚΑ αριθ.1708307/20-1-2015, ΦΕΚ 164 Β/22-01-2015 με ισχύ μέχρι 22-01-2018. Μετά από αίτηση (26-11-2019) της GASTRADE, εκδόθηκε νέα Απόφαση (5606/106/19-01-2020, ΦΕΚ 82Β/24-01-2020) και η ισχύς της άδειας παρατάθηκε μέχρι 22 - 01 - 2025.
Υπόψη ότι ο ΑΣΦΑ από το 2013 θεωρείται Ευρωπαϊκό Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI - Project of Common Interest – Κανονισμοι Ε.Ε. 347/2013 και 1316/2013) και κατά συνέπεια ήταν και είναι έργο προτεραιότητας για την Ευρωπαϊκή Ένωση με δυνατότητα ένταξής του στο ΕΣΠΑ 2014-2020.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, για την περίοδο 2014-2020, στον τομέα της ενεργείας έχει δεσμεύσει το ποσό των 5,8 δις ευρώ και για τον ΑΣΦΑ το εύρος αναμενόταν να είναι στα 150 με 170 εκ. ευρώ. Μετά από τις δοθείσες παρατάσεις, η Gastrade, ως φορέας υλοποίησης και διαχείρισης του έργου, ουσιαστικά περίμενε την έγκριση της συμβατότητας της επένδυσης με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν).
Και πράγματι τα καλά νέα ήρθαν σήμερα (17-6-2021) μέσα από το δελτίο τύπου της Κομισιόν και τις δηλώσεις της Δανής Αντιπρόεδρου Margrethe Vestager. Περισσότερες πληροφορίες θα καταστούν προσεχώς διαθέσιμες στον ιστότοπο της Επιτροπής για τον ανταγωνισμό, στο μητρώο κρατικών ενισχύσεων, με αριθμό υπόθεσης SA.55526. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_21_3045. Σύμφωνα με αυτά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε , βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, ελληνικό μέτρο στήριξης ύψους 166,7 εκατ. ευρώ για την κατασκευή νέου τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου («ΥΦΑ») στην Αλεξανδρούπολη (Ελλάδα).
Το έργο θα συμβάλει στην ασφάλεια και τη διαφοροποίηση των πηγών ενεργειακού εφοδιασμού στην Ελλάδα και γενικότερα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, χωρίς να στρεβλώνει αδικαιολόγητα τον ανταγωνισμό. Το έργο θα χρηματοδοτηθεί από το Ελληνικό Δημόσιο με χρήση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων («ΕΔΕΤ»), κυρίως από πόρους που ελέγχονται άμεσα από το ελληνικό κράτος και τελούν υπό τη διαχείρισή του στο πλαίσιο του Εταιρικού Σύμφωνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης - ΕΣΠΑ 2014-2020. Η στήριξη θα λάβει τη μορφή άμεσης επιχορήγησης ύψους 166,7 εκατ. ευρώ. Δικαιούχος της ενίσχυσης είναι η εταιρεία Gastrade SA.
Ο Α.Σ.Φ.Α Αλεξανδρούπολης αναμένεται να βελτιώσει την ασφάλεια του εφοδιασμού όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για τη Βουλγαρία και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, δεδομένου ότι θα αποτελέσει νέα δυνητική πηγή ενέργειας προς σύνδεση στον υπο κατασκευη αγωγό διασύνδεσης Ελλάδας και Βουλγαρίας «IGB».
