Η μεγάλη αερομαχία πάνω από τη Νις της Σερβίας, τον Νοέμβριο του 1944 θα έπρεπε να αποτελέσει σημαντικό γεγονός δεδομένου ότι ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ακόμα σε πλήρη εξέλιξη. Αυτή η αερομαχία είχε όμως κάτι το διαφορετικό…
Πάνω από τον σερβικό ουρανό συγκρούστηκαν δύο, τότε ακόμα, σύμμαχοι, Αμερικανοί και Σοβιετικοί. Η δικαιολογία ήταν ότι ο ένας πέρασε τον άλλο για Γερμανούς.
Το φθινόπωρο του 1944 οι Σοβιετικές δυνάμεις πίεζαν τους Γερμανούς στη βόρεια Βαλκανική. Στις 7 Νοεμβρίου μια μεγάλη φάλαγγα οχημάτων του Ερυθρού Στρατού του 6ου Σώματος Τυφεκιοφόρων της Φρουράς, κινείτο από τη Νις προς το Βελιγράδι.
Ξαφνικά, γύρω στις 10 το πρωί αμερικανικά αεροσκάφη δίωξης P-38J Lightning εμφανίστηκαν από το πουθενά και αμέσως εκτέλεσαν βύθιση και άρχισαν να θερίζουν την σοβιετική φάλαγγα. Πολλά οχήματα καταστράφηκαν ενώ σκοτώθηκαν 31 και τραυματίσθηκαν 37 Σοβιετικοί. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και ο διοικητής του 6ου Σώματος, αντιστράτηγος Κοτόφ.
Αμέσως οι Σοβιετικοί ειδοποίησαν τη φίλια αεροπορία. Στο αεροδρόμιο της Νις έδρευε το σοβιετικό 659ο Αεροπορικό Σύνταγμα που διέθετε από τα πλέον σύγχρονα αεροσκάφη της εποχής τα ΥΑΚ-3.
Οι Σοβιετικοί πιλότοι πληροφορήθηκαν ότι γερμανικά Focke – Wulf Fw-189 επιτίθενται σε φάλαγγα και έπρεπε να αναχαιτιστούν.
Τα Fw-189 πράγματι ομοίαζε κάπως όμως με το αμερικανικό Ρ-38.
Η βασική τους ομοιότητα έγκειτο στο γεγονός ότι διέθεταν διπλά κάθετα σταθερά. Οι Αμερικανοί πάντως επιτέθηκαν και στα σοβιετικά αεροσκάφη την ώρα που προσπαθούσαν να απογειωθούν. Ένα από αυτά ανατινάχθηκε.
Τα Ρ-38 πετώντας σε ύψος μόλις 500μ. ήταν σε ετοιμότητα. Τα σοβιετικά πετούσαν χαμηλά, αλλά με απότομη άνοδο επιτέθηκαν στους Αμερικανούς από κάτω. Ένα Ρ-38 τυλίχθηκε στις φλόγες και κατέπεσε. Οι Αμερικανοί απάντησαν και ένα ακόμα σοβιετικό μαχητικό έπεσε φλεγόμενο.
Σε λίγο έφτασαν σοβιετικές ενισχύσεις με επικεφαλής τον άσο σμηναγό Κολντούνοφ. Η αερομαχία συνεχίστηκε για άλλα 15 λεπτά περίπου. Οι απώλειες εκατέρωθεν δεν είναι ξεκάθαρες. Οι Αμερικανοί έκαναν λόγο για δύο Ρ-38 και τέσσερα ΥΑΚ κατεστραμμένα, οι Σοβιετικοί για τέσσερα Ρ-38 και τρία ΥΑΚ.
Γιουγκοσλαβικές πηγές της εποχής κάνουν για τη κατάρριψη επτά αμερικανικών και τριών σοβιετικών αεροσκαφών. Ακόμα τότε ο Τίτο ήταν ευνοούμενος του Στάλιν.
Οι ΗΠΑ ζήτησαν επίσημα συγνώμη για το περιστατικό, πρελούδιο, θα έλεγε κανείς του Ψυχρού Πολέμου που θα ακολουθούσε σύντομα. Οι Αμερικανοί πρότειναν στους Σοβιετικούς την διεξαγωγή έρευνας από μικτή επιτροπή αλλά ο Στάλιν απέρριψε την πρόταση.
Τότε η βασική προτεραιότητα ήταν η νίκη επί της ναζιστικής Γερμανίας. Όλα τα άλλα έρχονταν σε δεύτερη μοίρα.
