Η Προβηγκία είναι η πανέμορφη, ιστορική περιοχή της νοτιοανατολικής Γαλλίας, όπου βρέχεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα στα νότια και καταλήγει στο λιμάνι της Μασσαλίας και στην περίφημη Κυανή Ακτή.
Η μοναδική της αρχιτεκτονική και το φυσικό της κάλλος σε συμπαρασύρει σ’ ένα νοσταλγικό ταξίδι στο ένδοξο και παραμυθένιο παρελθόν της.
Έως και σήμερα, μερικοί χωρικοί, κυρίως στην Άνω Προβηγκία, εξακολουθούν να χαιρετούν κάποιον περαστικό, ακόμα κι αν ταξιδεύει μόνος του, με τον πλέον αλλόκοτο τρόπο: «Καλησπέρα, κύριε, σε εσάς και στον συνοδό σας».
Αλλά, σε ποιον απευθύνεται η λέξη «συνοδός», όταν αυτός που ταξιδεύει είναι ασυντρόφευτος; Σύμφωνα με τις πεποιθήσεις τους, κάθε ψυχή που περιπλανιέται μονάχη στον δρόμο, έχει έναν Φύλακα – Άγγελο, που φωλιάζει τρυφερά πίσω από τον δεξιό του ώμο του κάθε ανθρώπου και τον προστατεύει από το όποιο κακό θα μπορούσε να παραμονεύει στη στράτα του.
Πρόκειται, λοιπόν, για έναν παλαιότατο χαιρετισμό, από τότε που στα δάση τους οι μάγοι και οι διάβολοι, οι μάντεις και οι θεραπευτές, οι μάγισσες και τα ξωτικά αφθονούσαν περισσότερο από τα φύλλα των δέντρων.
Άραγε, ξέφτισε η δύναμη της μαγγανείας και η βαθιά πίστη στη μαγεία; Παρόλο που η Προβηγκία, ειδικά στην Κυανή Ακτή, είναι κατάμεστη από σύγχρονα ξενοδοχεία, πολυτελή καζίνο, ευρύχωρους δρόμους γεμάτους φοίνικες, με αφθονία λουλουδιών και αρωμάτων, εύπορους παραθεριστές και πανάκριβα αυτοκίνητα, οι κάτοικοί της ρέπουν ακόμα και σθεναρά προς τη μαγεία και τη δεισιδαιμονία.
Οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται, μπορεί πανεύκολα να προμηθευτεί κάθε λογής καταπότια, μαντζούνια, φίλτρα, βότανα και μείγματα για κάθε περίσταση. Στην περιοχή, υπάρχουν αυτοσχέδια εργαστήρια, τα οποία παράγουν αλοιφές με μυστηριώδεις ιδιότητες, όπου οι συνταγές τους χάνονται στα βάθη των αιώνων.
Μάλιστα, οι βοσκοί της περιοχής γνωρίζουν άριστα τα βότανα που ευδοκιμούν στα δάση τους και έτσι, έχουν αναπτύξει ένα είδος εμπειρικής ιατρικής. Επιπλέον, κατατάσσουν τα διάφορα ζώα ανάλογα με τις μαγικές τους ιδιότητες, που πιστεύουν ότι διαθέτουν. Για τους ντόπιους, ο βοσκός ισοδυναμεί πάντα με μάγο.
Στην Προβηγκία, υπάρχουν και χρησιμοποιούνται διάφορα φίλτρα με μαγικές ιδιότητες, που παράγονται από πλήθος ετερόκλιτων υλικών, φυτών και μέρη ζώων. Πολλά από αυτά προκαλούν την περιέργεια, αλλά και τον αποτροπιασμό.
Οι φήμες λένε ότι η περιβόητη Madame de Montespan, η ξακουστή μαιτρέσα του Βασιλιά της Γαλλίας, Λουδοβίκου 14ου, που οι περισσότεροι ιστορικοί την αποκαλούσαν την «πραγματική Βασίλισσα της Γαλλίας» και η οποία είχε αποκτήσει εφτά παιδιά μαζί του, είχε χρησιμοποιήσει ένα απεχθές φίλτρο, προκειμένου να κατακτήσει την καρδιά του αγαπημένου της Λουδοβίκου, αλλά και να μπορεί να τον χειραγωγεί.
Το συγκεκριμένο φίλτρο, ανάμεσα σε άλλα συστατικά, χρειαζόταν απαραιτήτως μαύρο κρασί, αίμα νεογέννητου μωρού και χώμα από νεκροταφείο. Ήταν εύκολο να προμηθευτεί κανείς ακόμα και τα πιο επικίνδυνα φίλτρα, μιας και κάθε χωριό είχε και τη δική του μάγισσα.
Επιπρόσθετα, υπάρχουν μαγικές φράσεις, που προφέρονται σε κάθε περίσταση και που αποτελούνται από λέξεις κυρίως λατινικές, ελληνικές, αραβικές, αλλά και άλλων διαλέκτων. Για να προκαλέσει κάποιος τον έρωτα μιας γυναίκας, δεν έχει παρά να βρει το ωροσκόπιό της, να την κοιτάξει βαθιά στα μάτια και να προφέρει μια σειρά ακατάληπτων μαγικών φράσεων, που θα πρέπει να τις μάθει με προσοχή, γιατί αν κάνει και το παραμικρό λάθος, δεν πρόκειται να φέρουν αποτέλεσμα.
Υπάρχουν σε δέντρα κάποια τμήματα, τα οποία απέκτησαν μαγικές ιδιότητες, επειδή στο μέρος που φύτρωσαν έγινε ένα τρομακτικό γεγονός: δηλητηρίασαν ένα βρέφος, σκότωσαν έναν γέρο για να τον κληρονομήσουν ή φαρμάκωσαν έναν σκύλο.
Ο περιηγητής που περνά από τα χωριά της περιοχής των λόφων της Προβηγκίας, ακούει για μάγισσες που κατεβαίνουν τη νύχτα και μεταμορφώνονται σε διαβολικές γάτες, έτοιμες να πηδήξουν από βράχο σε βράχο και από στέγη σε στέγη, να ξυπνήσουν φαντάσματα και να προκαλέσουν διάφορα γεγονότα σατανικά ή αγαθοποιά, ανάλογα πάντα με τις επιθυμίες εκείνου που κινεί τα νήματα της μαγείας. Οι χωρικοί υποστηρίζουν ότι οι μάγισσες αυτές που εμφανίζονται ως γάτες, απομακρύνονται μονάχα με τους ήχους των τυμπάνων και των αυλών.
Επίκεντρο της μαγείας στην περιοχή θεωρούνταν το πανέμορφο γραφικό χωριό La Ciotat, μεταξύ Μασσαλίας και Τουλόν, που πολλοί το περιέγραφαν ως την «πρωτεύουσα της αρχαίας μαγείας». Φυσικά, με την πάροδο των χρόνων, το La Ciotat έχασε τη φήμη του, καθώς και ένα μεγάλο έσοδο για τους κατοίκους του. Ο τελευταίος αρχηγός των μάγων στο χωριό ήταν ένας κηπουρός, που πέθανε το 1930, δίχως να αφήσει διάδοχο, με αποτέλεσμα να χαθεί το μυστικό του, το οποίο περνούσε από γενιά σε γενιά.
Σ’ όλη την Προβηγκία εξακολουθούν να γίνονται χαμηλόφωνες συζητήσεις για μυστηριώδη ζώα που ζουν ακόμα σε απόμερα σπήλαια, για άγριους σκύλους που τα αλυχτίσματά τους έφτασαν στα ανθρώπινα αυτιά κόντρα στον άνεμο και προανάγγελλαν δυσοίωνα μαντάτα, αλλά και για λησμονημένα αντικείμενα, διάσπαρτα σε δύσβατα μονοπάτια, τα οποία προμήνυαν κάτι που επρόκειτο να συμβεί για το καλό ή το κακό μιας ολόκληρης περιοχής. Μυριάδες μύθοι και θρύλοι κυκλοφορούν για περασμένες προφητείες που μέλλουν να επαληθευτούν ή να διαψευστούν.
Αναμφίβολα, η Προβηγκία φρονείται ως η παγκόσμια πρωτεύουσα της δαιμονολογίας, παρά το γεγονός ότι οι μάγισσες της θεσπέσιας και μυστικιστικής αυτής περιοχής ανήκαν στην κατώτερη κοινωνική τάξη. Αλλά στην Προβηγκία κατέληγε η μία από τις κορυφές του Μαγικού Τριγώνου της Ευρώπης. Οι άλλες δυο ήταν στην Πράγα και στο Τορίνο. Στην Προβηγκία υπάρχουν οι πλουσιότερες αναμνήσεις και ιστορικά υπολείμματα που συνδέονται με τον βοσκό, τον μαχητή, τον ναυτικό και τον στρατοκόπο του Μεσαίωνα.
Σύμφωνα με ερευνητές, η μαγεία είναι η μητέρα της δυστυχίας, είναι η ελπίδα των εξεγερμένων και είναι ένα φρούτο που ωριμάζει μόνο σε περιοχές που έχουν πληγεί από θεομηνίες, πολέμους, επιδημίες και κοινωνικές αναταραχές. Η Προβηγκία, λοιπόν, είναι ακριβώς αυτός ο τόπος, γι’ αυτό και ευδοκίμησε εκεί, σε όλο της το μεγαλείο, η μαγεία, η μαγγανεία και ο σκοταδισμός, προσδίνοντας στην πανέμορφη αυτή γη μία αύρα μυστηρίου, αλλά και μια απόχρωση παραμυθιού.
Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», στις 24/07/1970…