Επιπλέον φορολογική επιβάρυνση ύψους 10,7 δισ. ευρώ καλούνται να σηκώσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις έως το 2029, σύμφωνα με τον πολυετή προϋπολογισμό που παρουσιάστηκε στο υπουργικό συμβούλιο. Παρά τις ελαφρύνσεις που ενσωματώνει η νέα φορολογική κλίμακα, οι συνολικοί φόροι συνεχίζουν να αυξάνονται, οδηγώντας σε σταθερή ενίσχυση των φορολογικών εσόδων την επόμενη τετραετία.
Τα έσοδα από φόρους εισοδήματος, ΦΠΑ και ακίνητα αναμένεται να φτάσουν τα 81,8 δισ. ευρώ το 2029, έναντι 71,1 δισ. ευρώ το 2025. Η ανοδική αυτή πορεία, όπως αναφέρεται στον δημοσιονομικό σχεδιασμό, δεν οφείλεται σε αύξηση συντελεστών, αλλά στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, στην κερδοφορία των επιχειρήσεων και στη σταδιακή αύξηση μισθών και συντάξεων.
Μεγάλη μετατόπιση: Άμεσοι φόροι πάνω από τους έμμεσους
Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του προϋπολογισμού είναι η μετατόπιση της εισπραξιμότητας. Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, τα έσοδα από άμεσους φόρους (όπως ο φόρος εισοδήματος) αυξάνονται περισσότερο από εκείνα των έμμεσων (όπως ο ΦΠΑ).
Η ενίσχυση των άμεσων φόρων αποδίδεται:
στην αύξηση μισθών και συντάξεων,
στην άνοδο της κερδοφορίας των επιχειρήσεων,
στη σταδιακή ωρίμανση των εισοδημάτων διαφόρων κλάδων.
Την ίδια στιγμή, ο ΦΠΑ παραμένει βασικός πυλώνας εσόδων και αναμένεται να φτάσει τα 31,4 δισ. ευρώ έως το 2029, από 25,6 δισ. ευρώ το 2025. Πρόκειται για αύξηση 5,7 δισ. ευρώ μέσα σε τέσσερα χρόνια.
Φόρος εισοδήματος: Αύξηση εσόδων παρά τις ελαφρύνσεις
Ο φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων θα ανέβει στα 33,029 δισ. ευρώ το 2029, από 26,8 δισ. ευρώ σήμερα. Η αύξηση αυτή συμβαίνει παρά:
τη μείωση των συντελεστών κατά δύο μονάδες για εισοδήματα 10.000–40.000 ευρώ,
τον νέο συντελεστή 39% στα εισοδήματα 40.000–60.000 ευρώ,
τη θεσμοθέτηση μηδενικού φόρου για νέους έως 25 ετών στα πρώτα 20.000 ευρώ,
την ενίσχυση φορολογικών ελαφρύνσεων για οικογένειες με παιδιά.
Η συνολική φορολογική επιβάρυνση αυξάνεται επειδή τα υψηλότερα εισοδήματα και τα αυξημένα κέρδη των επιχειρήσεων αντισταθμίζουν πλήρως τις ελαφρύνσεις της κλίμακας.
Πότε θα φανούν οι ελαφρύνσεις
Οι αλλαγές στη φορολογική κλίμακα θα αρχίσουν να αποτυπώνονται:
από το 2026 στους μισθωτούς, μέσω μειωμένης παρακράτησης,
από το 2027 στους ελεύθερους επαγγελματίες, με μικρότερο φόρο στα φορολογητέα τους έσοδα.
Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία, οι αυξήσεις εισοδημάτων και οι αλλαγές στην οικονομική δραστηριότητα είναι τέτοιες που το συνολικό ποσό φόρου που εισπράττει το κράτος συνεχίζει να αυξάνεται.
Πτώση στην επενδυτική δραστηριότητα μετά το 2026
Ο πολυετής προϋπολογισμός στέλνει ανησυχητικό σήμα για την επενδυτική ζήτηση μετά το 2026. Η επενδυτική δραστηριότητα:
κορυφώνεται στο 10,2% το 2026,
πέφτει στο 4,1% το 2027,
σχεδόν μηδενίζεται στο 1% το 2028 και 2029.
Μετά την περίοδο υψηλών ενισχύσεων από ευρωπαϊκά ταμεία, το επενδυτικό momentum φαίνεται να εξασθενεί.
Ανάπτυξη και κατανάλωση σε τροχιά επιβράδυνσης
Ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται να υποχωρήσει σταδιακά:
2,2% το 2025,
2,4% το 2026,
1,7% το 2027,
1,6% το 2028,
1,3% το 2029.
Η ιδιωτική κατανάλωση επηρεάζεται άμεσα από την ακρίβεια, ενώ η δημόσια κατανάλωση γίνεται ακόμη πιο ασθενική, περνώντας σε αρνητικό έδαφος από το 2027 και μηδενίζοντας το 2028–2029.
Δημόσιο χρέος: Μεγάλη αποκλιμάκωση έως το 2029
Παρά τις πιέσεις στην πραγματική οικονομία, ο πολυετής προϋπολογισμός προβλέπει εντυπωσιακή αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους:
από 145,9% του ΑΕΠ το 2025,
στο 119% του ΑΕΠ το 2029.
Η μείωση οφείλεται κυρίως στις πρόωρες αποπληρωμές δανείων του πρώτου μνημονίου και στη σταθεροποίηση του κόστους δανεισμού.
Παράλληλα, οι τόκοι μειώνονται από 3,1% του ΑΕΠ σε 2,6%, δημιουργώντας επιπλέον δημοσιονομικό χώρο.
Το «μαξιλάρι» ρευστότητας παραμένει περίπου στα 30 δισ. ευρώ, παρά τις ανάγκες για δανεισμό 8–10 δισ. ετησίως.
