H μάχη των Γαυγαμήλων, η τελευταία, μεγαλύτερη και πιο αποφασιστική μάχη του Μέγα Αλέξανδρου κατά του Δαρείου Γ΄ Κοδομανού το 331πχ, χάρη στην οποία ο Αλέξανδρος έκαμψε την τελευταία αντίσταση του μεγάλου βασιλέα στην πορεία του για την κατάληψη της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών.
Κατέχοντας ο Αλέξανδρος τα παράλια της Αν. Μεσογείου και έχοντας εξουδετερώσει έτσι τον περσικό στόλο, ήταν έτοιμος να περάσει στη Μεσοποταμία. Πριν εκκινήσει, χρειάστηκε να καταστείλει την εξέγερση των Ιουδαίων της Σαμάρειας, που είχαν κάψει ζωντανό τον Ανδρόμαχο, στρατηγό της περιοχής.
