«Κομμουνιστές, προδότες και τρομοκράτες», που πρέπει να καταδικαστούν σε βαριές ποινές, να αποκλειστούν από τα πανεπιστήμια και να απελαθούν από την Τουρκία, χαρακτήρισε ο Ταγίπ Ερντογάν τους φοιτητές που συνελήφθησαν την περασμένη εβδομάδα επειδή τόλμησαν να διαμαρτυρηθούν για την τουρκική εισβολή στην Αφρίν. Η συμπεριφορά αυτή, βεβαίως, δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς είναι η συνήθης του Τούρκου προέδρου και της κυβέρνησής του απέναντι σε όλους τους πολιτικούς τους αντιπάλους, από όπου κι αν προέρχονται.

Τα όσα έχουν συμβεί στην Τουρκία, ειδικά μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα που εκδηλώθηκε στις 15 Ιουλίου 2016, μαρτυρούν του λόγου το αληθές: Σχεδόν 200.000 (ακριβής αριθμός είναι αδύνατον να υπάρξει) δημόσιοι υπάλληλοι όλων των ειδικοτήτων έχουν απολυθεί και διωχθεί με την αιτιολογία ότι συνεργάζονταν με το δίκτυο των πραξικοπηματιών και του Φετουλάχ Γκιουλέν ή απλώς τους συμπαθούσαν. Δεκάδες εφημερίδες, άλλου είδους έντυπα, τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί έχουν κλείσει και οι δημοσιογράφοι τους κυνηγήθηκαν άγρια ή φυλακίστηκαν, ενώ οι υπόλοιποι εξαναγκάζονται ουσιαστικά να υποστηρίξουν την κυβέρνηση και τον πρόεδρο (τελευταίο «θύμα» το συγκρότημα Ντογκάν).

Το μακρύ χέρι των υπηρεσιών του Ερντογάν, βεβαίως, κυνηγά και στο εξωτερικό τους αντιπάλους του. Όπως άλλωστε παραδέχτηκαν κυβερνητικοί αξιωματούχοι, με αφορμή το επεισόδιο της «απαγωγής» 6 φερόμενων ως γκιουλενιστών στο Κόσοβο, οι πράκτορες της ΜΙΤ (οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες) έχουν πραγματοποιήσει παρόμοιες επιχειρήσεις σε 15 χώρες του κόσμου.

Την ίδια στιγμή, όπως είναι γνωστό, ο στρατός του «σουλτάνου» έχει εισβάλει στη Συρία, πραγματοποιεί επιχειρήσεις στο Ιράκ, κατέχει έδαφος της Κύπρου και απειλεί με εμβολισμό και βύθιση όποιον τολμά να διεξάγει έρευνες ή ακόμη και να… ψαρέψει στις ΑΟΖ που αμφισβητεί. Επίσης, φτιάχνει βάσεις σε χώρες όπως το Κατάρ και η Σομαλία, ενώ κατασκευάζει αεροπλανοφόρα, αγοράζει υπερσύγχρονα αεροπλάνα και πυραυλικά συστήματα και κρατά εκατοντάδες χιλιάδες εφέδρους στην αναμονή για ενδεχόμενη επιστράτευση ανά πάσα στιγμή. Ο ίδιος και οι πιστοί του αυλικοί, επίσης, δεν διστάζουν να τα βάλουν ανοιχτά και με τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους, απειλώντας τους ακόμη και με στρατιωτικό χτύπημα εάν δεν πάνε με τα νερά της Άγκυρας.

Ως κερασάκι στην τούρτα, έρχονται μια σειρά από μεγαλεπήβολα έργα – όπως το νέο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, η γέφυρα του Βοσπόρου, αλλά και το πυρηνικό εργοστάσιο που κατασκευάζουν οι Ρώσοι στο Ακούγιου. Και φυσικά, όλα αυτά αποτυπώνονται σε μια οικονομία που βλέπει τους δείκτες της ανάπτυξης να έχουν απογειωθεί, για να διαμορφωθούν πέρυσι στο 7,4%, που είναι το υψηλότερο ποσοστό ανάμεσα σε όλες τις χώρες-μέλη της G20.

Ώστε, λοιπόν, ο Ερντογάν έχει μετατρέψει την Τουρκία σε ένα τρένο που τρέχει ασυγκράτητο πάνω στις ράγες, χωρίς κανείς να μπορεί να το εκτροχιάσει, με προορισμό το 2023; Τη χρονιά, δηλαδή, που γιορτάζεται ο ένας αιώνας από την ίδρυσης της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας από τον Κεμάλ Ατατούρκ και ο «σουλτάνος» επιθυμεί να τη μετατρέψει σε σταθμό, δηλώνοντας περήφανα ότι ηγείται μιας περιφερειακής και παγκόσμιας υπερδύναμης; Πόσοι – και με τι αντίτιμο – θα πληρώσουν τις φιλοδοξίες του; Και τέλος, υπάρχει κάτι το οποίο θα πρέπει να τον ανησυχεί;

Η πιο κρίσιμη απάντηση βρίσκεται σε αυτό το τελευταίο ερώτημα. Διότι, για να το πούμε με απλά λόγια, η Τουρκία αρχίζει σταδιακά να μοιάζει με ένα γίγαντα ο οποίος έχει ποδάρια πολύ αδύναμα για να στηρίξουν το τεράστιο κορμί του. Ο επικεφαλής του Συνδέσμου Βιομηχάνων, Ερόλ Μπιλετσίκ, είναι ο τελευταίος που έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για το μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται στην υπερβολική κατανάλωση και τον δανεισμό. Η λίρα καταρρίπτει το ένα αρνητικό ρεκόρ μετά το άλλο έναντι του δολαρίου, καθιστώντας ακόμη πιο επώδυνη την εξυπηρέτηση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους. Όλοι γνωρίζουν δε ότι στην περίπτωση που κάποιος παράγοντας, εσωτερικός ή εξωτερικός, ανακόψει την εισροή ξένων κεφαλαίων, τότε η βουτιά θα είναι τόσο μεγάλη που η χώρα θα κινδυνεύσει να βυθιστεί στο χάος – με πιθανότερο αποτέλεσμα, το σημερινό αυταρχικό και αντιδημοκρατικό καθεστώς, που συνοδεύεται από μια διαρκώς ανανεούμενη κατάσταση έκτακτης ανάγκης, να μετατραπεί σε μια ανοιχτή δικτατορία.

Ο Ερντογάν προφανώς τα γνωρίζει όλα αυτά. Επιχειρεί δε να τα αντιμετωπίσει με μια «φυγή προς τα εμπρός», ελπίζοντας ότι θα τρέξει τόσο γρήγορα ώστε τα προβλήματα δεν θα τον προλαβαίνουν. Ακόμη και όταν οι μηχανοδηγοί του προειδοποιούν ότι η μηχανή κοντεύει να σκάσει, αυτός φωνάζει και απειλεί, απαιτώντας να ρίξουν ακόμη περισσότερο κάρβουνο. Έχει δε ως προφανή στόχο, όταν κάποια στιγμή αναπόφευκτα κόψει ταχύτητα, να έχει ήδη καταστήσει την Τουρκία τόσο μεγάλη που οι αντίπαλοι και ανταγωνιστές της να εκτιμήσουν ότι θα προκληθεί τεράστια ζημιά σε όλους εάν επιχειρήσουν να την καταστρέψουν.

Στο μεταξύ δε, πρέπει να περάσει τον κάβο των επόμενων εκλογών, που επισήμως πρέπει να διεξαχθούν το 2019 (χωρίς να αποκλείονται εκπλήξεις). Και σε αυτή τη περίπτωση, ακολουθεί την ίδια τακτική: Θα επιχειρήσει να πάει τον λαό κυριολεκτικά χωρίς ανάσα, μέσα σε πολεμικό κλίμα σε όλα τα επίπεδα, έτσι ώστε οι ψηφοφόροι να σκεφτούν ότι δεν είναι δυνατόν να μην ανανεώσουν την εμπιστοσύνη τους στον αρχιστράτηγο σε ώρα μάχης…

του Γιώργου Παυλόπουλου

Liberal.gr