Το γένος Rosa περιλαμβάνει διάφορα είδη τριανταφυλλιών, οι οποίες εκτός από τη χρήση τους ως καλλωπιστικά φυτά παρουσιάζουν και εντυπωσιακές ευεργετικές ιδιότητες και χρήσεις. Μια από τις πιο διαδεδομένες χρήσεις του τριαντάφυλλου είναι αυτή που αφορά την παρασκευή αρωμάτων και καλλυντικών, καθώς και ως αρωματική ύλη σε διάφορα γλυκίσματα, σύμφωνα με το wikihealth.gr.
Οι καρποί της αγριοτριανταφυλλιάς (Rosa canina) ή αλλιώς γνωστοί ως rose hips (κυνόροδα), που βρίσκονται κάτω από τα ροδοπέταλα, ωριμάζουν στα τέλη του καλοκαιριού με αρχές φθινοπώρου και είναι πλούσια πηγή διάφορων μικροθρεπτικών συστατικών (πχ. βιταμίνη C) και φυτοχημικών, όπως τα φαινολικά οξέα, οι τανίνες και τα φλαβονοειδή. Η φυτοχημική σύνθεση τους είναι αυτή που τους προσδίδει πολύτιμες θεραπευτικές ιδιότητες και έχει καταστήσει τη χρήση τους στην παραδοσιακή ιατρική ιδιαίτερα σημαντική.
Κατά τη διάρκεια των ετών παρασκευάσματα από τους καρπούς της αγριοτριανταφυλλιάς έχουν χρησιμοποιηθεί ως καθαρτικά, διουρητικά, αντιρρευματικά, καθώς και για τη θεραπεία ασθενειών, όπως το κρυολόγημα, η βρογχίτιδα, οι πέτρες στου νεφρούς, οι δερματικές διαταραχές, η υπέρταση, η αρθρίτιδα, κλπ.
Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον για το μέρος αυτό του τριαντάφυλλου έχει αυξηθεί, με αποτέλεσμα να έχουν μελετηθεί εκτενέστερα οι ευεργετικές του ιδιότητες για την υγεία.
Γλυφάδα: Έσβησε η φωτιά σε μονάδα ψυχικής υγείας
Πως δρα ευεργετικά για τον οργανισμό ο καρπός του άγριου τριαντάφυλλου;
- Γαστρεντερικό σύστημα
Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του άγριου τριαντάφυλλου φαίνεται πως πιθανότατα είναι υπεύθυνες για την ευεργετική δράση που παρουσιάζουν οι καρποί του στην προστασία του γαστρικού και δωδεκαδακτυλικού βλεννογόνου και την αποτροπή του σχηματισμού πεπτικού έλκους.
Τα καροτενοειδή, που περιέχει το τριαντάφυλλο, φάνηκε από μελέτες in vitro να ασκούν σημαντική δράση κατά του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού (H. pylori), το οποίο προκαλεί κατά κύριο λόγο την εμφάνιση γαστρικών και δωδεκαδακτυλικών ελκών.
- Ήπαρ και νεφροί
Εκχυλίσματα των καρπών της αγριοτριανταφυλλιάς έχει αποδειχθεί πως μπορούν να αναστείλουν την ηπατική βλάβη που προκαλείται από διάφορες τοξίνες, σύμφωνα με πειράματα σε αρουραίους. Ο μηχανισμός δράσης θεωρείται πως σχετίζεται με την περιεκτικότητα αυτών σε αντιοξειδωτικές και φαινολικές ενώσεις, οι οποίες μειώνουν το οξειδωτικό στρες και έτσι αποτρέπουν τη βλάβη των κυτταρικών μεμβρανών.
Σύμφωνα με μελέτες, το εκχύλισμα καρπών αγριοτριανταφυλλιάς έχει επίσης την ικανότητα να προλαμβάνει την νεφρολιθίαση, μέσω σημαντικής μείωσης της υπεροξείδωσης των λιπιδίων στα νεφρά, καθώς και να προστατεύει από διαταραχές της νεφρικής λειτουργίας.
- Κεντρικό και περιφερικό νευρικό σύστημα
Το εκχύλισμα άγριου τριαντάφυλλου έχει παρουσιάσει νευροπροστατευτική δράση κατά της ισχαιμικής εγκεφαλικής βλάβης, ενώ φαίνεται πως μπορεί επίσης να συνεισφέρει στη θεραπεία της νόσου του Alzheimer, σύμφωνα με πειράματα σε ζώα. Οι αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του θεωρείται πως παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτή την περίπτωση, χωρίς όμως να είναι γνωστός ο ακριβής μηχανισμός δράσης.
- Καρδιαγγειακό σύστημα
Κλινικές και πειραματικές μελέτες έδειξαν πως η χρήση καρπών αγριοτριανταφυλλιάς μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Το άγριο τριαντάφυλλο είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά με υψηλές ποσότητες ασκορβικού οξέος και φαινολικών ενώσεων, τα οποία βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης, της αρτηριακής πίεσης και του κινδύνου σχηματισμού αθηρωματικής πλάκας.
- Δέρμα και μαλλιά
Η άγρια τριανταφυλλιά χρησιμοποιείται ευρέως ως συστατικό καλλυντικών προϊόντων, λόγω των ευεργετικών ιδιοτήτων που παρουσιάζει για το δέρμα. Κλινικές μελέτες έχουν δείξει πως η τοπική χρήση παρασκευασμάτων άγριας τριανταφυλλιάς έχει την ικανότητα να αυξήσει την υγρασία και την ελαστικότητα του δέρματος, όπως επίσης και να βελτιώσει την εμφάνιση των ρυτίδων, γνωστών ως «πόδι της χήνας». Επιπλέον, οι αντιοξειδωτικές ενώσεις, που περιέχει η άγρια τριανταφυλλιά, βοηθούν στην προστασία από τις βλάβες που προκαλούνται στο δέρμα, λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV).
Σουσάμι: Θρεπτική αξία, ιδιότητες και οφέλη που παρέχει στην υγεία
Σύμφωνα με μελέτες σε ζώα, η κερσετίνη, που περιέχει το άγριο τριαντάφυλλο, φαίνεται επίσης πως μπορεί να αναστείλει τη μελανογένεση στο δέρμα, η οποία σε υπερβολικό βαθμό οδηγεί σε δερματικές διαταραχές, όπως οι καφέ κηλίδες λόγω ηλικίας ή το μελάνωμα.
- Αρθρώσεις και μύες
Προκλινικές και κλινικές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει την αναλγητική δράση του άγριου τριαντάφυλλου όσον αφορά το χρόνιο μυοσκελετικό πόνο και τον πόνο από οστεοαρθρίτιδα και ρευματοειδή αρθρίτιδα.
- Παχυσαρκία
Η τιλιροζίτη, ένα φλαβονοειδές που περιέχει το άγριο τριαντάφυλλο, φαίνεται σύμφωνα με μελέτες πως παίζει σημαντικό ρόλο στην αποτροπή της συσσώρευσης των λιπιδίων και αύξηση του μεταβολισμού αυτών. Έτσι το άγριο τριαντάφυλλο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολλά υποσχόμενο συστατικό για προϊόντα απώλειας βάρους.
- Καρκίνος
Αντιοξειδωτικά συστατικά όπως οι φαινόλες, η β-καροτίνη, η γλουταθειόνη, η τοκοφερόλη, το ασκορβικό οξύ και οι ανθοκυανίνες, που περιέχει το άγριο τριαντάφυλλο, θεωρείται πως του προσδίδουν σημαντικές αντικαρκινικές ιδιότητες.
Συγκεκριμένα, ενθαρρυντικά αποτελέσματα έχουν παρατηρηθεί στην αναστολή της ανάπτυξης των καρκινικών κυτταρικών σειρών του παχέος εντέρου, του μαστού, του πνεύμονα, του τραχήλου της μήτρας και του ήπατος.