Τον Μάρτιο του 1990, η Αλβανία υπέβαλε στα Ηνωμένα Έθνη την απόφαση που καθόρισε τα χωρικά ύδατα της Αλβανίας στα 12 ναυτικά μίλια, όσο είναι το μέγιστο που προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Όμως, μέχρι την απόφαση αυτή και επί 14 συνεχόμενα χρόνια, η Αλβανία επέκτεινε τα χωρικά της ύδατα στα 15 ναυτικά μίλια, ξεκινώντας από την ακτή και εφαρμόζοντας το βασικό σύστημα της ευθυγράμμισης.
Η επέκταση των 15 μιλίων εγκρίθηκε με το διάταγμα αρ. 5384 στις 23 Φεβρουαρίου 1976 και η υποβολή της στον ΟΗΕ δεν έγινε δεκτή από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Για αυτόν τον λόγο, λίγα χρόνια αργότερα, οι ΗΠΑ έστειλαν σημείωμα διαμαρτυρίας στην Αλβανική Κυβέρνηση, δηλώνοντας ότι η επέκταση των 15 μιλίων ήταν αντίθετη με τις διατάξεις του διεθνούς δικαίου και ότι η υπερβολική τροποποίηση του βασικού συστήματος ήταν απαράδεκτη.
«Η διαμαρτυρία των ΗΠΑ κατά της τροποποίησης του νόμου 4650 της Αλβανίας! Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής αναφέρονται στον αλβανικό νόμο με αριθ. 5384 της 23ης Φεβρουαρίου 1976 που τροποποιεί το νόμο αρ. 4650 της 9ης Μαρτίου 1970 και που στοχεύει να τοποθετήσει τα χωρικά ύδατα στα 15 μίλια, τροποποιεί υπερβολικά το βασικό σύστημα και ορίζει ότι ξένα πολεμικά πλοία μπορούν να εισέλθουν ή να διέλθουν από την χωρική θάλασσα της Αλβανίας μόνο με ειδική άδεια», ξεκινά την επιστολή διαμαρτυρίας η Ουάσιγκτον εκείνη την εποχή».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπενθυμίζουν περαιτέρω ότι η επέκταση των 15 μιλίων παραβιάζει το άρθρο 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
«Ο ισχυρισμός για χωρικά ύδατα στα 15 ναυτικά μίλια δεν βασίζεται σε καμία διεθνή αρχή και πρακτική. Είναι ήδη αναγνωρισμένο διεθνώς καθώς και στο διεθνές δίκαιο, όπως αντικατοπτρίζεται στο άρθρο 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, το οποίο αναγνωρίζει ως χωρικά ύδατα ενός θαλάσσιου χώρου που δεν υπερβαίνουν τα 12 ναυτικά μίλια, μετρούνται από την αρχική γραμμή που καθορίζεται βάσει των διατάξεων της Σύμβασης. Αυτή η πρακτική εφαρμόζεται από τις περισσότερες χώρες», συνεχίζει.
Οι ΗΠΑ δεν είχαν αντίρρηση μόνο για την επέκταση κατά 3 ναυτικά μίλια πάνω από το μέγιστο επιτρεπόμενο από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και για τον καθορισμό του βασικού σημείου μέτρησης στην ακτή.
Σύμφωνα με τις ΗΠΑ, ούτε η αλβανική ακτή δεν έχει παραμορφώσεις, ούτε υπάρχουν ομάδες νησιών στην περιοχή που να πληρούν τις γεωγραφικές προϋποθέσεις που καθορίζονται από τη Σύμβαση για την καθιέρωση μιας ευθείας γραμμής.
"Το τμήμα της ευθείας γραμμής από το ακρωτήριο Ρόδον έως τις εκβολές του ποταμού Βιόσα και από το ακρωτήριο Γλώσσα Αυλώνος (Λιγκουέττα ή αλβανικά Gjuhëza) έως το ακρωτήριο των Αγίων Σαράντα θεωρούνται ως περιοχές εσωτερικών υδάτων που δεν είναι νόμιμα ούτε όρμοι ούτε ιστορικά νερά», αναφέρουν οι ΗΠΑ.
Το σημείωμα διαμαρτυρίας καλεί την Αλβανία να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και να επιτρέψει τη διέλευση πλοίων, είτε εμπορικών είτε πολεμικών, στα χωρικά της ύδατα.
«Το δικαίωμα διέλευσης από τα χωρικά ύδατα πρέπει να ασκείται από όλα τα πλοία, ανεξάρτητα από τον τύπο και το φορτίο που έχουν και αυτό το δικαίωμα δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπόκειται σε αίτηση προηγούμενης άδειας ή προηγούμενης ειδοποίησης προς το κράτος» , ακολουθεί το σημείωμα διαμαρτυρίας.
Για όλους αυτούς τους λόγους, οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν να αντιτίθενται στους ισχυρισμούς της αλβανικής πλευράς και κατά των απόψεών της, δεδομένου ότι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι αντίθετοι με το διεθνές δίκαιο, δεν θα τους εφαρμόσει.
Το σημείωμα διαμαρτυρίας που χρονολογείται στις 22 Ιουνίου 1989 και παραδόθηκε στην Αλβανία μέσω του γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών, καθώς η Αλβανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν τότε διπλωματικές σχέσεις.
Λιγότερο από ένα χρόνο μετά τη συμφωνία αυτή, η Αλβανία αλλάζει το νόμο και μειώνει την έκταση των χωρικών υδάτων από 15 σε 12 ναυτικά μίλια.
μετάφραση στα ελληνικά Βαλκανικό Περισκόπιο
