Παγκόσμια ανησυχία προκαλεί το περιστατικό που σημειώθηκε σήμερα με τις εκρήξεις σε δύο δεξαμενόπλοια στον Κόλπο του Ομάν και συγκεκριμένα στο στρατηγικό σημείο των Στενών του Ορμούζ.

Μάλιστα, αυτό ήταν το δεύτερο ανάλογο περιστατικό που συνέβη τον τελευταίο μήνα γεγονός που εγείρει ερωτηματικά για το ποιος τελικά ωφελείται από την αναστάτωση που προκαλείται στην παγκόσμια ναυσιπλοΐα.

Ο διευθυντής Ερευνητικών Προγραμμάτων του ΙΔΙΣ, Κωνσταντίνο Φίλη, σε συνέντευξή του στο εξήγησε ποια είναι η κατάσταση στην περιοχή μετά το νέο περιστατικό, γιατί το συγκεκριμένο σημείο είναι στρατηγικό για την παγκόσμια ναυσιπλοΐα αλλά και το ποιες μπορεί να είναι οι επιδράσεις την επόμενη ημέρα.

«Μιλάμε για μία περιοχή που είναι πάρα πολύ σημαντική για τη διεθνή ναυσιπλοΐα. Είναι ένα από τα λεγόμενα choke points, δηλαδή από τα σημεία που κρίνονται ως ιδιαίτερης αξίας σε σχέση με τη διεθνή ναυσιπλοΐα διότι σε κάποιο σημείο στενεύουν και μετά ανοίγουν.

Είναι ένα από τα κρισιμότερα choke points παγκοσμίως διαχρονικά. Δεύτερον, αυτό σημαίνει ότι εφόσον προκληθεί μία αναστάτωση ως προς τις θαλάσσιες μεταφορές αυτό θα έχει αρνητικό αντίκτυπο και στην τιμή των προϊόντων που μεταφέρονται από πετρέλαιο μέχρι και οποιοδήποτε άλλο αγαθό.

Εκτός από τις αρνητικές επιπτώσεις στις τιμές των προϊόντων θα ανέβουν και τα ασφάλιστρα κινδύνου για τις εταιρείες που διακινούν τα προϊόντα τους μέσα από τα στενά του Ορμούζ. Αν επιλέξουν κάποιοι να παρακάμψουν τα στενά του Ορμούζ αυτό σημαίνει μεγάλος κόστος για τις εταιρείες γιατί ουσιαστικά πρέπει να κάνουν έναν ολόκληρο κύκλο πράγμα το οποίο δεν συμφέρει κανένα γιατί ανεβαίνει το κόστος μεταφοράς», είπε αρχικά ο κ. Φίλης και συμπλήρωσε:

«Άρα αυτές οι επιθέσεις ενδεχομένως – από τη στιγμή που είναι η δεύτερη που γίνεται μέσα σε ένα μήνα – να αποσκοπούν σε αυτό. Στη δημιουργία δηλαδή μίας αποσταθεροποίησης στον τομέα των θαλασσίων μεταφορών. Επαναλαμβάνω μιλάμε για μια πολύ κρίσιμη για την παγκόσμια ναυσιπλοΐα περιοχή».

Ερωτηθείς για το ποιον θα μπορούσε να ευνοήσει αυτή η αποσταθεροποίηση στην περιοχή ο κ. Φίλης σημείωσε: «Η αποσταθεροποίηση, ως αποσταθεροποίηση στην παγκόσμια ναυσιπλοΐα δεν ευνοεί κανένα. Μπορεί κανείς να πει ότι αν έχουμε αύξηση της τιμής του πετρελαίου μέσα από αυτό, αλλά δεν φάνηκε κάτι τέτοιο σήμερα, προφανώς οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες είναι αυτές που θα ευνοηθούν σε βάρος των καταναλωτών. (…) Δεν φαίνεται κάτι τέτοιο προς το παρόν τουλάχιστον».

Πού θα χρεωθεί η επίθεση

Παράλληλα, ένα μίνι θρίλερ είναι σε εξέλιξη για το που θα «χρεωθεί» το περιστατικό αυτό.

Μάλιστα, ο κ. Φίλης αναγνώρισε ανάλογα με το ποιος βρίσκεται πίσω από το περιστατικό θα μπορούσαν να επέλθουν εξελίξεις σε γεωπολιτικό επίπεδο.

«Δεν έχει διευκρινιστεί από πού προήλθε η επίθεση. Δεν ξέρουμε ποιος θα χρεωθεί την επίθεση και δεν ξέρουμε με βάση το ποιος θα χρεωθεί την επίθεση, ποια θα είναι η επόμενη ενέργεια. Διότι αν φανεί επί παραδείγματι ότι η επίθεση προήλθε από μία οργάνωση στην Υεμένη η οποία υποστηρίζεται από τους Ιρανούς, τους Χούτι, και συνδέσουν το περιστατικό με το Ιράν ενδεχομένως να έχουμε και κάποια αντίμετρα από πλευράς Αμερικανών σε βάρος του Ιράν. Να βρεθεί δηλαδή κάποιο άλλοθι για αντίποινα σε βάρος του Ιράν», εξήγησε στο Newpost.gr.

Σε σχέση με τις διμερείς σχέσεις ΗΠΑ – Ιράν ο κ. Φίλης τόνισε: «Θεωρώ ότι μπορεί να πυροδοτήσει τις εντάσεις και κυρίως να ενεργοποιήσει τις αντεγκλήσεις για το ποιος ευθύνεται για το περιστατικό και για το πώς θα αποπειραθεί η μία πλευρά να το χρησιμοποιήσει σε βάρος της άλλης. Δεν θεωρώ ότι μπορεί να τους σύρει (σ.σ. το Ιράν) στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης από μόνο του. Πιστεύω ότι στο τέλος της ημέρας και οι Αμερικανοί και οι Ιρανοί θα ήθελαν κάποια στιγμή να βρεθεί μία λύση. Αυτή τη στιγμή επειδή κυριαρχούν οι σκληροπυρηνικοί δεν είναι εύκολο κάτι τέτοιο».

Οι πρώτες αντιδράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο

Τα περιστατικά αυτά σημειώθηκαν την ώρα που ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε βρισκόταν στην Τεχεράνη σε μια προσπάθεια να συμβάλει στην άμβλυνση των εντάσεων ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν. Ο Άμπε κάλεσε όλες τις πλευρές να μην επιτρέψουν την κλιμάκωση των εντάσεων.

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ χαρακτήρισε «ύποπτα» τα δύο περιστατικά, τονίζοντας με tweet του πως οι επιθέσεις έγιναν ενώ ο Σίνζο Άμπε συναντιόταν με τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν αγιατολάχ Χαμενεΐ «για εκτεταμένες και φιλικές συνομιλίες». Ο Χαμενεΐ δήλωσε στον Άμπε ότι δεν θα επαναλάβει την «πικρή εμπειρία» να διαπραγματευτεί με τις ΗΠΑ, απορρίπτοντας κατηγορηματικά το ενδεχόμενο συνομιλιών με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί δήλωσε πως η ασφάλεια στον Κόλπο έχει μεγάλη σημασία για το Ιράν.

Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Σάρα Χάκαμπι Σάντερς, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν να εξετάζουν την κατάσταση στον Κόλπο του Ομάν, έπειτα από τις επιθέσεις, σημειώνοντας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ενημερώθηκε για τις επιθέσεις στα δύο δεξαμενόπλοια.

Ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ δήλωσε πως ο κόσμος δεν πρέπει να σπεύσει να κατηγορήσει το Ιράν για την επίθεση σε πετρελαιοφόρα στον κόλπο του Ομάν, μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA.

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών «καταδίκασε κάθε επίθεση εναντίον εμπορικών πλοίων» και ζήτησε την «αποσαφήνιση των γεγονότων» και την «απόδοση ευθυνών» , τονίζοντας ότι ο κόσμος δεν μπορεί να επιτρέψει να γίνει μια μεγάλη σύγκρουση στον Κόλπο.

Το Λονδίνο από την πλευρά του εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για τις αναφορές των επιθέσεων, σημειώνοντας ότι συνεργάζεται με εταίρους επί του περιστατικού.

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μας εξέφρασε την ανησυχία του για τις επιθέσεις, τονίζοντας ότι «οι αναφορές που έχουμε λάβει… είναι εξαιρετικά ανησυχητικές». «Μια κλιμάκωση της κατάστασης είναι επικίνδυνη, αυτά είναι γεγονότα που μπορεί να οδηγήσουν σε κλιμάκωση», δήλωσε ο Μαας, που μόλις επέστρεψε από περιοδεία του στο Ιράν και άλλες χώρες στην περιοχή.

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι ζήτησε να αποφευχθούν όλες «οι προκλήσεις» στην περιοχή.

Το Ομάν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που έχουν και οι δύο ακτογραμμές κατά μήκος του Κόλπου του Ομάν, δεν απάντησαν άμεσα για να σχολιάσουν το συμβάν.

Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα –αντίπαλοί του Ιράν στην περιοχή– έχουν δηλώσει στο παρελθόν ότι επιθέσεις σε περιουσιακά στοιχεία πετρελαίου στον Κόλπο θέτουν σε κίνδυνο τον παγκόσμιο εφοδιασμό πετρελαίου και την περιφερειακή ασφάλεια.