Οι εγκέφαλοι από μερικά από τα σώματα, στον τάφο La Pedraja, διασώθηκαν υπό πολύ συγκεκριμένες περιβαλλοντικές συνθήκες, καθώς έπειτα από έντονες βροχοπτώσεις, το νερό εισχώρησε στα κρανία τους από τις τρύπες που προκλήθηκαν από τις σφαίρες
Αρχαιολόγοι που πραγματοποιούν ανασκαφές σε ένα μαζικό τάφο που χρονολογείται στις χρονιές 1936-1939, όταν και διεξάγετο ο εμφύλιος πόλεμος στην Ισπανία, πραγματοποίησαν μία απίστευτη ανακάλυψη. Βρήκαν φυσικά διατηρημένους εγκεφάλους 45 ατόμων, περίπου οκτώ δεκαετίες αφ' ότου πυροβολήθηκαν και θάφτηκαν στην πλαγιά ενός λόφου, στη βόρεια επαρχία του Μπούργκος.
Η Ισπανία έχει εκατοντάδες μαζικούς τάφους από τον πόλεμο και από τις δεκαετίες που ακολούθησαν με τη δικτατορία του στρατηγού Φράνκο. Πολύ λίγοι έχουν ανοιχτεί, λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, αλλά και λόγω της ύπαρξης του «Συμφώνου λησμόνησης» της Ισπανίας, κατά την επιστροφή της δημοκρατίας στη δεκαετία του 1970.
Οι εγκέφαλοι από μερικά από τα σώματα, στον τάφο La Pedraja, διασώθηκαν υπό πολύ συγκεκριμένες περιβαλλοντικές συνθήκες, καθώς έπειτα από έντονες βροχοπτώσεις, το νερό εισχώρησε στα κρανία τους από τις τρύπες που προκλήθηκαν από τις σφαίρες. Αυτή η διαδικασία «σαπωνοποίησης» τους μετέτρεψε σε ένα είδος που φέρνει σε σαπούνι.
Μια καρδιά έχει επίσης διατηρηθεί και ήρθε στο φως, ένα άνευ προηγουμένου εύρημα, όπως το χαρακτηρίζει ο ιατροδικαστής, Fernando Serrulla, που εργάστηκε για την ανασκαφή και έχει δημοσιεύσει μια μελέτη με τις λεπτομέρειες της ανακάλυψης.
«Φυσικά διατηρημένοι εγκέφαλοι είναι κάτι πολύ σπάνιο», είπε ο Serrulla. «Υπάρχουν μόνο περίπου 100 τεκμηριωμένες περιπτώσεις στον κόσμο».
Οι εγκέφαλοι διατηρούνται σε ένα εργαστήριο στη Γαλικία, βορειοδυτική Ισπανία, όπου υπεύθυνος είναι ο Serrulla. Συρρικνωμένοι, καφέ και με τις κορυφογραμμές να εξακολουθούν να εμφανίζονται, αποτελούν τη μεγαλύτερη συλλογή φυσικά διατηρημένων ανθρώπινωμ μυαλών στον κόσμο, λέει.
Κανένα από τα διατηρημένα όργανα και μόνο 16 από τους 104 νεκρούς που ξέθαψε, έχουν μέχρι τώρα αναγνωριστεί.
Ο Rafael Martinez, πρόεδρος σοσιαλιστικής ένωσης, που σκοτώθηκε από υποστηρικτές του Φράνκο το 1936, πρόσφατα αναγνωρίστηκε ως ένας από τους νεκρούς του La Pedraja.
«Μακάρι οι εγκέφαλοι να μπορούσαν να πουν τι συνέβη εκεί» είπε ο εγγονός του, Miguel Angel Martinez.
