Η εκτόξευση των τιμών των ενοικίων στην Ελλάδα έχει μετατραπεί σε εφιάλτη για χιλιάδες νοικοκυριά, με τον ετήσιο ρυθμό αύξησης να αγγίζει το δυσθεώρητο +10,5%, σύμφωνα με την έκθεση της Morgan Stanley, όταν ο μέσος όρος της Ευρωζώνης περιορίζεται στο +2,9%. Η στεγαστική κρίση σφίγγει σαν θηλιά το λαιμό των ενοικιαστών, ιδιαίτερα σε μια χώρα όπου το 35% των νοικοκυριών δεν διαθέτει ιδιόκτητη κατοικία και εξαρτάται από την ενοικίαση.

Η κατάργηση των μετρητών ξεκινά! Ενοίκια μόνο με τράπεζα, αλλιώς πρόστιμα-φωτιά

Η κατάσταση είναι δραματική: σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Alpha Bank, σχεδόν 7 στους 10 Έλληνες θεωρούν πλέον την ενοικίαση κατοικίας σχεδόν αδύνατη. Όπως τονίζει η Μίνα Χαρμπαλή, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής, οι ενοικιαστές αναγκάζονται να δαπανούν πάνω από το 50% του εισοδήματός τους για να καλύψουν το κόστος στέγασης. «Οι μισθοί στην Ελλάδα είναι τραγικά χαμηλοί και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις εξωφρενικές τιμές των ενοικίων», υπογραμμίζει. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα παραμένει «παράδεισος» για ξένους επενδυτές, που εκμεταλλεύονται τις χαμηλές –για τα δικά τους δεδομένα– τιμές για να αγοράσουν ή να ενοικιάσουν ακίνητα.

Η ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, ρίχνει λάδι στη φωτιά. Τα μικρά διαμερίσματα έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, καθώς οι ιδιοκτήτες τα προορίζουν για βραχυχρόνιες μισθώσεις μέσω πλατφορμών όπως η Airbnb. Ακόμη και τα μεσαίου μεγέθους διαμερίσματα (80-100 τ.μ.) γίνονται πλέον δυσεύρετα, αφήνοντας τους ενοικιαστές να παλεύουν με δυσβάσταχτα κόστη και ελάχιστες επιλογές.

Η Morgan Stanley κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, προτείνοντας την άμεση ενίσχυση της οικοδομικής δραστηριότητας μέσω στοχευμένων επενδυτικών κινήτρων, απλοποίησης των διαδικασιών αδειοδότησης και χρηματοδότησης έργων κοινωνικής κατοικίας. Η αύξηση της προσφοράς κατοικιών θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «βαλβίδα εκτόνωσης», συγκρατώντας τις τιμές σε πιο ανεκτά επίπεδα. Ωστόσο, οι ποσοτικές παρεμβάσεις δεν αρκούν. Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, που να συνδυάζει πολεοδομικές και φορολογικές πολιτικές με προγράμματα επιδότησης ενοικίου. Η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με την αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων, κρίνεται επιτακτική για να αποτραπεί η περαιτέρω επιδείνωση της κρίσης, χωρίς να επιβαρυνθεί υπέρμετρα ο κρατικός προϋπολογισμός.

Η στεγαστική κρίση δεν είναι πλέον απλώς ένα πρόβλημα – είναι μια καθημερινή μάχη επιβίωσης για χιλιάδες Έλληνες που βλέπουν το όνειρο της στέγης να γίνεται εφιάλτης.