Στις 13 Μαρτίου 2015 ο Προκόπης Παυλόπουλος κατέθετε στεφάνι στο Μνηµείο του Αγνωστου Στρατιώτη. Είχε µόλις ορκιστεί Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας, έχοντας λάβει 233 ψήφους. Ηταν οι πρώτες ηµέρες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, µε τη «δηµιουργική ασάφεια» να κυριαρχεί στη διαπραγµάτευση µε τους εταίρους... Ο Προκόπης Παυλόπουλος κατέθεσε το στεφάνι εν µέσω καταιγίδας.

της Φώφης Γιωτάκη

Όπως γράφει η εφημερίδα "Έθνος", οµπρέλα δεν είχε προβλεφθεί και όταν ολοκληρώθηκε η τελετή, ο φρεσκοορκισµένος πρόεδρος ήταν βρεγµένος ως το κόκκαλο, συµβολίζοντας µε έναν τρόπο την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η Ελλάδα εκείνη την περίοδο στη σχέση της µε τους δανειστές. ∆εν θα ήταν η µόνη καταιγίδα που θα αντιµετώπιζε ο προερχόµενος από τη Νέα ∆ηµοκρατία Προκόπης Παυλόπουλος, ως ο έβδοµος Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας. Η χειρότερη θα ερχόταν τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς, όταν η Ελλάδα βρέθηκε ένα βήµα από την εκδίωξή της από την Ευρωζώνη.

Ο κ. Παυλόπουλος, ο οποίος στις 13 Μαρτίου παραδίδει τη σκυτάλη στην Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, ανέλαβε λοιπόν τα καθήκοντά του στο ανώτατο πολιτειακό αξίωµα της χώρας εν µέσω κρίσης και σφοδρών πολιτικών αντιπαραθέσεων µεταξύ των κοµµάτων και -το κυριότερο- µεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των εταίρων για τον δρόµο υπέρβασης της κρίσης.

Φτάνοντας το βράδυ της 13ης Μαρτίου στο νέο του γραφείο στο Προεδρικό Μέγαρο, λέγεται ότι ένας -επί χρόνια και εξ απορρήτων- συνεργάτης του γύρισε και τον ρώτησε πώς αισθάνεται, τι σκέφτεται, ποια είναι η µεγαλύτερη αγωνία του. «Η µόνη µου αγωνία είναι πώς θα φύγω από εδώ, πώς θα καταφέρω να βοηθήσω τη χώρα µου, να φύγω ικανοποιηµένος και µε ψηλά το κεφάλι» φέρεται να είπε ο κ. Παυλόπουλος παρουσία των στενών συνεργατών του. Η συζήτηση δεν κράτησε πολύ. Τη «διέκοψε» το πρώτο επίσηµο τηλεφώνηµα από τον Τούρκο πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, όπως αποκαλύφθηκε στη συνέχεια, παρακολουθούσε νωρίτερα όλο το τελετουργικό της ορκωµοσίας του Ελληνα οµολόγου του. «∆εν είχες κανέναν άνθρωπο να σου κρατά την οµπρέλα για να µη γίνεις µούσκεµα;» ακούστηκε να ρωτά για το καλωσόρισµα ο Τούρκος πρόεδρος, δύο χρόνια πριν από τον µεταξύ τους έντονο διάλογο στον καναπέ του Προεδρικού Μεγάρου στην Αθήνα.

«Οταν ανακρούεται ο Εθνικός µας Υµνος, δεν είναι δυνατόν να κρατάµε οµπρέλα» απάντησε, σύµφωνα µε πληροφορίες, ο κ. Παυλόπουλος, ευχαριστώντας τον Τούρκο πρόεδρο για τις θερµές ευχές του. 

Πέντε χρόνια µετά, και χωρίς να γνωρίζει κανείς ποιο θα είναι το τελευταίο επίσηµο τηλεφώνηµα προς τον απερχόµενο Πρόεδρο, ο κ. Παυλόπουλος ετοιµάζεται για τη νέα του «ζωή». Οι συνεργάτες του έχουν ήδη οργανώσει το προσωπικό του γραφείο στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, ενώ ο ίδιος έχει ήδη ανταποκριθεί θετικά σε προσκλήσεις για διαλέξεις του στο εξωτερικό και δη στην Ευρώπη. «Ποτέ δεν ήταν για µένα µονόδροµος η πολιτική. Το κύριο βάρος θα το κατευθύνω στην ακαδηµαϊκή µου σταδιοδροµία, εδώ και στο εξωτερικό» εξηγεί στους συνοµιλητές του, αποκαλύπτοντας ότι επιστρέφει στα αµφιθέατρα και στις διαλέξεις στη Νοµική προς όλα τα νέα παιδιά. Θέλει να δει πάλι κατάµεστα αµφιθέατρα από φοιτητές και φοιτήτριες στο µεταπτυχιακό στάδιο. Η ενασχόλησή του, εκτός από τις διαλέξεις σε µεταπτυχιακούς φοιτητές, αφορά σε δεκάδες άλλες πρωτοβουλίες, όπως συµπληρώνουν στενοί συνεργάτες του, υπενθυµίζοντας µε νόηµα όλα όσα επαναλαµβάνει, ότι δηλαδή «θα είµαι πάντα παρών για να υποστηρίζω τις θέσεις που υπερασπίστηκα ως Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας υπέρ των εθνικών συµφερόντων, για να βοηθάω την ελληνική πολιτεία όπου χρειάζεται, χωρίς να αντιδικώ µε κανέναν».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Τι θα πάρει µαζί του φεύγοντας από την Προεδρία της ∆ηµοκρατίας; «Τα βιβλία µου, µόνο τα βιβλία µου. Οπως τα έφερα, έτσι και θα τα πάρω πίσω στο προσωπικό µου γραφείο» τονίζει στους συνοµιλητές του ο κ. Παυλόπουλος, δείχνοντας την αδυναµία του για την τεράστια βιβλιοθήκη που διαθέτει και εµπλουτίζει από τα µαθητικά του χρόνια.

Μια ιδιαιτέρως τιµητική στιγµή για εκείνον θα είναι αναµφισβήτητα η απονοµή του Χρυσού Μεταλλίου της Ολυµπιακής Αξίας από τον πρόεδρο της ∆ιεθνούς Ολυµπιακής Επιτροπής Tόµας Μπαχ, πριν από την τελετή αφής της Ολυµπιακής Φλόγας στην Αρχαία Ολυµπία για τους Ολυµπιακούς Αγώνες του 2020 στο Τόκιο. Η τελετή θα γίνει στις 12 Μαρτίου, την παραµονή της αποχώρησής του από το Προεδρικό Μέγαρο, και µάλλον όχι τυχαία – µετά από σχετική απόφαση που ελήφθη στη συνεδρίαση της 22ας Ιανουαρίου 2020 στη Λωζάνη από την Εκτελεστική Επιτροπή της ∆ιεθνούς Ολυµπιακής Επιτροπής, µε την εξίσου τιµητική αιτιολογία: «Για την τεράστια συµβολή του στο Ολυµπιακό Κίνηµα, στις Ολυµπιακές Αξίες και στην Ολυµπιακή Κληρονοµιά».

Οι «σταθμοί» στο προεδρικό

Μία από τις «καταιγίδες» που βρήκε τον Προκόπη Παυλόπουλο στο ανώτατο πολιτειακό αξίωµα -για τον χειρισµό της οποίας εισέπραξε επαίνους και από τους... άσπονδους φίλους του- ήταν το καλοκαίρι του 2015, όταν το δηµοψήφισµα Τσίπρα οδήγησε στα άκρα τις σχέσεις της Ελλάδας µε τους εταίρους και τη χώρα στην πόρτα της εξόδου από την Ευρωζώνη. Ο Προκόπης Παυλόπουλος έπαιξε αναµφισβήτητα καθοριστικό ρόλο για την αποτροπή του Grexit. Του το αναγνωρίζουν Ευρωπαίοι ηγέτες και κορυφαίοι παράγοντες εκείνης της εξαιρετικά κρίσιµης περιόδου, µε τους οποίους ήταν σε διαρκή επικοινωνία δίνοντας εγγυήσεις για τη βέβαιη αποτροπή του κακού σεναρίου. «Ο Τσίπρας είχε κερδίσει το δηµοψήφισµα, αλλά είχε χάσει την εµπιστοσύνη των Ευρωπαίων» ξεκινά την αφήγησή του ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, µιλώντας για το δραµατικό τηλεφώνηµα στον Αλέξη Τσίπρα και στον Προκόπη Παυλόπουλο το βράδυ που βγήκε το αποτέλεσµα του δηµοψηφίσµατος στην Ελλάδα το 2015.

Στη συνέντευξή του στην «Καθηµερινή της Κυριακής» ο Φρανσουά Ολάντ ερωτάται για τη στάση του Προκόπη Παυλόπουλου και την τηλεφωνική επικοινωνία τους εκείνο το βράδυ. Και αποκαλύπτει: «Ο φίλος µου Προκόπης Παυλόπουλος, ο Πρόεδρος της Ελληνικής ∆ηµοκρατίας, έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Με διαβεβαίωσε πως η Ελλάδα είναι ακλόνητα ευρωπαϊκή και µου ζήτησε να εµπιστευτώ ότι η ελληνική κυβέρνηση θα επιστρέψει στον διάλογο, το οποίο και έγινε. Παρόλο που δεν έχει την ίδια πολιτική κατεύθυνση µε τον Αλέξη Τσίπρα, ήταν πολύ σηµαντικό να µπορέσει να βεβαιώσει, εξ ονόµατος του ελληνικού λαού, την καλή πίστη του πρωθυπουργού. Καλή πίστη που πράγµατι υπήρξε».

Βαρύ το κλίµα στο Προεδρικό Μέγαρο ήταν και στις 7 ∆εκεµβρίου του 2017, κατά την υποδοχή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς οι διάλογοι µεταξύ των δύο πολιτικών υπήρξαν έντονοι και ξέφυγαν ακόµα και από το πρωτόκολλο. Στο επίκεντρο -και σε ένα πρωτοφανές σκηνικό δηµόσιας έντασης- βρέθηκε η Συνθήκη της Λωζάνης, καθώς ο µεν Ελληνας Πρόεδρος έσπευσε να υπογραµµίσει ότι η Συνθήκη είναι αδιαπραγµάτευτη, ο δε Τούρκος οµόλογός του επιχείρησε να ανοίξει όλη τη βεντάλια των διεκδικήσεων της Αγκυρας.

Ο κ. Παυλόπουλος έθεσε στην εισαγωγή του το ζήτηµα της Συνθήκης της Λωζάνης -στο οποίο είχε αναφερθεί ο Τούρκος πρόεδρος σε συνέντευξή του- και υπογράµµισε σε όλους τους τόνους πως η Συνθήκη της Λωζάνης είναι αδιαπραγµάτευτη και ο θεµέλιος λίθος της φιλίας των δύο λαών ήδη από την εποχή του Ελευθέριου Βενιζέλου και του Κεµάλ Ατατούρκ. Ο κ. Παυλόπουλος έλαβε, µάλιστα, για δεύτερη φορά τον λόγο, επικαλούµενος την ιδιότητα του καθηγητή Συνταγµατικού ∆ικαίου.

«Οι Συνθήκες δεν αναθεωρούνται, αλλά ερµηνεύονται» είπε και κάλεσε τον κ. Ερντογάν να αποφεύγει νοµικές εκφράσεις που επιβαρύνουν το κλίµα και να συζητήσει µε τους έµπειρους νοµικούς του συµβούλους. Ο κ. Ερντογάν απάντησε ότι τοποθετήθηκε για τη Λωζάνη µόνο επειδή το θέµα άνοιξε ο κ. Παυλόπουλος, διαφορετικά θα το συζητούσε µε την κυβέρνηση.

Από τη Ρόδο δε, κατά την ανακήρυξή του σε επίτιµο δηµότη στις 6/3/2017, ο κ. Παυλόπουλος είχε µιλήσει για τα περί αποστρατιωτικοποίησης των ∆ωδεκανήσων και είχε επισηµάνει ότι η Τουρκία δεν έχει δικαίωµα να επικαλείται τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947, προσθέτοντας ότι «a fortiori η Ελλάδα νοµιµοποιείται, όταν και εφόσον το κρίνει σκόπιµο για την άµυνά της, να κάνει χρήση και ως προς τα ∆ωδεκάνησα του -κατά τις διατάξεις του άρθρου 51 του Χάρτη του ΟΗΕ- δικαιώµατος προληπτικής άµυνας έναντι της Τουρκίας, δίχως µάλιστα χρονικό περιορισµό».

Με την οµιλία του στο υπουργείο Εθνικής Αµυνας στις 4/6/2018, που είχε τίτλο «Τα σύνορα και το έδαφος της Ελλάδας ως σύνορα και έδαφος της Ευρωπαϊκή Ενωσης», ο κ. Παυλόπουλος ανέδειξε την «προστιθέµενη θεσµική αξία» του δικτύου Natura 2000, στέλνοντας επίσης µήνυµα στην Τουρκία για τις περιοχές που περιλαµβάνονται στο δίκτυο. Το συµπέρασµα της οµιλίας του αφορούσε τα περί απόδειξης ότι «οι περιοχές αυτές -συµπεριλαµβανοµένων των κάθε είδους νησίδων και βραχονησίδωνβρίσκονται εντός των συνόρων της Ελλάδας και της ΕΕ». Ενα ακόµη από τα επιτεύγµατα του απερχόµενου Προέδρου ήταν η συµβολή του στο να διασφαλιστεί η αναθεώρηση του συντάγµατος της γειτονικής χώρας, της Βόρειας Μακεδονίας, καθώς, όπως διευκρινίζουν συνεργάτες του, δεν θα µπορούσαν να θωρακιστούν πλήρως τα εθνικά µας συµφέροντα εν όψει της Συµφωνίας των Πρεσπών.