Σύγχρονη Διοίκηση Ειδικού Πολέμου, που οδηγεί τις ειδικές δυνάμεις στον 21ο αιώνα, αποκτά πλέον η Ελλάδα έπειτα και από τις τελευταίες αποφάσεις που ελήφθησαν χθες από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Αμυνας (ΚΥΣΕΑ).

Μετά και τη χθεσινή έγκριση της αναδιοργάνωσης των ειδικών δυνάμεων από το ΚΥΣΕΑ, προχωράει και επισήμως η συγκρότηση της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ).

Η και ο Βασίλης Νέδος παρουσιάζουν τη νέα δομή των ειδικών δυνάμεων στο πλαίσιο της ΔΕΠ, η οποία σχεδιάστηκε και υλοποιείται από το ΓΕΕΘΑ. Εν συντομία, οι ειδικές δυνάμεις αποκτούν διακλαδικό ρόλο.

Η ΔΕΠ υπάγεται απευθείας στον αρχηγό ΓΕΕΘΑ

Η ΔΕΠ υπάγεται απευθείας στον αρχηγό ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνο Φλώρο και περιλαμβάνει το σύνολο των ειδικών δυνάμεων και της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου.

Θα διοικείται από αντιστράτηγο, υπεύθυνο για τον επιχειρησιακό έλεγχο των ειδικών δυνάμεων σε καιρό ειρήνης, αλλά και ο οποίος θα λειτουργεί ως σύμβουλος του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ για τα συγκεκριμένα ζητήματα.

Στη ΔΕΠ υπάγονται δύο σχηματισμοί επιπέδου μεραρχίας, τα επιτελεία διοίκησης των οποίων θα είναι οργανωμένα κατά τα συμμαχικά πρότυπα. Αν και είναι προφανείς οι επιρροές από τον τρόπο οργάνωσης των ειδικών δυνάμεων των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, είναι σαφές ότι η ΔΕΠ είναι υβριδική και περισσότερο προσαρμοσμένη στα ελληνικά δεδομένα.

Οι σχηματισμοί είναι οι εξής:

Πρώτον, μια μεραρχία των ειδικών δυνάμεων με το σύνολο των δυνάμεων καταδρομών – αλεξιπτωτιστών και πεζοναυτών (Ι ΜΠ).

Δεύτερον, συγκροτείται η Διακλαδική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΔΕΕ), στην οποία θα ενσωματωθεί η 13η Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων (που παύει να υφίσταται), καθώς επίσης το Τμήμα Ναυτικών Ειδικών Επιχειρήσεων (ΤΝΕΕ) και η Μονάδα Υποστήριξης Ειδικών Επιχειρήσεων (ΜΥΕΕ).

Επιπλέον, συγκροτείται Μονάδα Αεροπορικών Ειδικών Επιχειρήσεων (ΜΑΕΕ). Σε αυτήν θα υπάγονται τα παλαιότερα ελικόπτερα του Στρατού Ξηράς τύπου Σινούκ (CH-47D) αλλά και τα γαλλικά NH-90, τα οποία μετά και τις τελευταίες αποφάσεις αυξάνονται σε αριθμό και διαθεσιμότητες.

Ο αεροπορικός πυλώνας της ΔΕΠ δίνει τη δυνατότητα για αποτελεσματική σχεδίαση και διεξαγωγή ειδικών αποστολών και οι χειριστές των ελικοπτέρων θα λαμβάνουν ειδική εκπαίδευση.

Η έδρα της ΜΑΕΕ θα βρίσκεται στο αεροδρόμιο των Μεγάρων, όπου οι εργασίες για τις νέες εγκαταστάσεις βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη.

Προμήθεια σύγχρονων υλικών

Ο κ. Φλώρος, στον οποίο ανήκει και η ευρύτερη σύλληψη για τη νέα ΔΕΠ, έχει ζητήσει να εφαρμοστεί ένα αρκετά αυστηρό χρονοδιάγραμμα, προκειμένου το νέο σχήμα να είναι λειτουργικό το ταχύτερο δυνατόν. Σε αυτό το πλαίσιο έχει ξεκινήσει εδώ και μήνες η εκπαίδευση και η επιμόρφωση του προσωπικού.

Επιπλέον, γίνεται προσπάθεια για προμήθεια σύγχρονων υλικών και μέσων που αναβαθμίζουν την επιχειρησιακή ετοιμότητα.

Επί τούτω έχουν γίνει ήδη κάποιες κινήσεις, με τη βοήθεια του Γραφείου Αμυντικής Συνεργασίας (ODC) της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, μέσω του οποίου παραλήφθηκε δωρεάν υλικό για τις επικοινωνίες ανάμεσα στα στελέχη της ΔΕΠ. Επιπροσθέτως, έχουν διατεθεί κονδύλια για την αγορά νέων υλικών (κράνη, διόπτρες νυχτερινής παρατήρησης, εξαρτύσεις μάχης, τυφέκια).

Παράλληλα, εν εξελίξει βρίσκονται οι διαδικασίες για την αγορά σκαφών και οχημάτων ειδικών επιχειρήσεων. Πριν από λίγες ημέρες ο κ. Φλώρος βρέθηκε στο Ανατ. Αιγαίο, όπου και μαζί με στελέχη των ειδικών δυνάμεων περιηγήθηκε στην περιοχή πάνω σε λέμβους Viking Norsafe Munin S1200, η απόκτηση των οποίων βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ποιες αλλαγές έχουν δρομολογηθεί

Παράλληλα, το στρατόπεδο «Υποστρατήγου Ανδρέα Καλλίνσκη» στη Νέα Πέραμο (Μεγάλο Πεύκο) αλλάζει χαρακτήρα και διαμορφώνεται σε πρότυπο κέντρο εκπαίδευσης ειδικών επιχειρήσεων – ειδικών δυνάμεων.

Σε αυτό θα εκπαιδεύεται και προσωπικό από άλλες χώρες. Πρόσφατα, ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ βρέθηκε στην τελετή παραλαβής του νέου στεγάστρου του κολυμβητηρίου μάχης του στρατοπέδου, το οποίο αποτελεί καινοτόμο σχεδίαση και κατασκευή της μονάδας μελετών και κατασκευών του ΓΕΕΘΑ (ΓΕΕΘΑ/ΜΟΜΚΑ).

Επιπλέον, έχει ήδη δρομολογηθεί η μετεγκατάσταση των υποδομών του 13ου Λόχου Τεχνικού (13 ΛΤΧ) με τη δημιουργία υποδομών για ελλιμενισμό, αποθήκευση και συντήρηση του συνόλου των πλωτών μέσων της νέας ΔΔΕΕ και ειδικότερα των νέων σκαφών ειδικών επιχειρήσεων (Viking), των οποίων η απόκτηση εγκρίθηκε πρόσφατα από τη Βουλή.

Στο πλαίσιο βελτίωσης των υποδομών εντάσσεται και η ολοκλήρωση των εργασιών στο πεδίο βολής Κανδηλίου, το οποίο περιλαμβάνει πεδίο βολής ελαττωμένης απόστασης, πεδίο καταστροφών σε αστικό περιβάλλον, πεδίο εκκαθάρισης οικοδομικού συγκροτήματος και πεδίο συμπλέγματος σηράγγων ανοικτού τύπου. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα πεδίο βολής στα σύγχρονα νατοϊκά πρότυπα.

Στρατιωτικές πηγές επισημαίνουν ότι τα βασικά πλεονεκτήματα τα οποία παρέχει η νέα ΔΕΠ είναι η ενότητα διοικήσεως, η ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων, η αμεσότητα στην έκδοση και εκτέλεση διαταγών, η βέλτιστη αξιοποίηση του έμψυχου δυναμικού και των διατιθέμενων μέσων, η διακλαδικότητα, η επίτευξη οικονομίας κλίμακας στην προμήθεια υλικών, η τυποποίηση της εκπαίδευσης και των τακτικών/τεχνικών διαδικασιών και η κοινή αντίληψη.

Σίριαλ με τους πεζοναύτες και τα αρματαγωγά

Η αναδιοργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ.) έχει τα τελευταία χρόνια απασχολήσει κατά κύριο λόγο τον Στρατό Ξηράς (Σ.Ξ.), ο οποίος αποτελεί και τον μεγαλύτερο από τους τρεις κλάδους. Το δημογραφικό πρόβλημα και η μείωση της θητείας τα προηγούμενα χρόνια οδήγησαν σε μονάδες-φαντάσματα που εξυπηρετούσαν απλά τα τοπικά μικροσυμφέροντα.

Εκ των πραγμάτων πολλά από αυτά τα στρατόπεδα συγχωνεύθηκαν, ιδιαίτερα σε περιφέρειες που έχουν πάψει να απειλούνται από τον εξωτερικό εχθρό ήδη από τον… 19ο αιώνα. Από τον ερχόμενο μήνα Μάιο, η αύξηση της θητείας στον Σ.Ξ. στους 12 μήνες και η παροχή κινήτρων για μειωμένη θητεία υπό την προϋπόθεση ολοκλήρωσής της σε παραμεθόριες μονάδες στον Εβρο και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά την επάνδρωσή τους.

Χθες, μάλιστα, ανακοινώθηκε από το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) ότι η επερχόμενη Γ΄ ΕΣΣΟ θα είναι και η πρώτη από την οποία θα αρχίσει να ισχύει θητεία 12μηνης διάρκειας για τους οπλίτες –πρότακτους οπλίτες πλήρους στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης– και 17μηνης διάρκειας για τους δόκιμους έφεδρους αξιωματικούς – έφεδρους ανθυπολοχαγούς, κατ’ εφαρμογήν της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης που εκδόθηκε τον περασμένο Μάρτιο.

Υπάρχουν βέβαια και προβλήματα τα οποία εξακολουθούν να επιμένουν, κατά κύριο λόγο διότι οι τοπικιστικές δυνάμεις υπερισχύουν του σχεδιασμού.

Πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών (32 ΤΑΞ Π.Ζ.) με έδρα το στρατόπεδο Γεωργούλα στον Βόλο. Η ιστορία της τύχης που θα έχει η 32 ΤΑΞ Π.Ζ. είναι τραγελαφική, ενώ κάνει αντιληπτή τη δύναμη που εξακολουθεί να διατηρεί ο τοπικισμός έναντι των επιχειρησιακών αναγκών.

Το 2018 και 2019 έγιναν προσπάθειες μεταφοράς στην Αττική, ώστε οι πεζοναύτες να είναι πιο κοντά στα αρματαγωγά. Η απόπειρα ναυάγησε τον Απρίλιο του 2019 καθώς η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούσε να αντέξει στις πιέσεις, μάλιστα ευρισκόμενη σε αποδρομή.

Μετά τις εκλογές, έπειτα από πίεση των τοπικών παραγόντων αποφασίστηκε να πάνε στον Βόλο τα… αρματαγωγά. Τελικά και αυτή η λύση φαίνεται να έχει δυσκολίες, καθώς απαιτούνται επενδύσεις και κυρίως χρόνια, προκειμένου αυτή η μετακίνηση να γίνει σωστά και ολοκληρωμένα.

Σχέδια ενεργοποίησης του Ναυστάθμου Κρήτης

Μία από τις βασικές μέριμνες της νέας σχεδιαζόμενης δομής δυνάμεων (αν και στο χθεσινό ΚΥΣΕΑ δεν ετέθη παρά ακροθιγώς) αφορά τον Ναύσταθμο Κρήτης (Ν.Κ.).

Η «Καθημερινή» έχει αποκαλύψει ήδη από τον Φεβρουάριο του 2020 τον σχεδιασμό για τη δημιουργία μιας διοίκησης Ανατολικής Μεσογείου που τελικά έλαβε τη μορφή ενός στρατηγείου (ΣΔΑΜ). Πρακτικά σχεδιάζεται η δημιουργία ενός δεύτερου ναυστάθμου, ο οποίος θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς τον Ναύσταθμο της Σαλαμίνας.

Οι συζητήσεις για εκ νέου ενεργοποίηση του Ν.Κ. έπειτα από σχεδόν μισό αιώνα, εδράζονται στην ανάγκη η Ελλάδα να αποκτήσει μια εξωστρεφή επιχειρησιακή παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, υπό το φως των ραγδαίων εξελίξεων τα τελευταία χρόνια.

Παρά τις επιμέρους προσεγγίσεις για τη μορφή που θα έχει ο νέος Ναύσταθμος Κρήτης, είναι απολύτως σαφές ότι σε αυτόν σε αρχικό στάδιο θα μπορεί να σταθμεύει μια μοίρα για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Εν καιρώ, η στάθμευση θα γίνει μόνιμη. Για τον σκοπό αυτό απαιτείται αναβάθμιση των υφιστάμενων λιμενικών υποδομών στον Ν.Κ., του Ναυτικού Νοσοκομείου Κρήτης (ΝΝΚ) αλλά και η δημιουργία επαρκών κτιριακών υποδομών για τη φιλοξενία των στελεχών του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.).

Ο πλέον δύσκολος παράγοντας στην εξίσωση είναι να δημιουργηθούν και στον Ν.Κ. εξειδικευμένα συνεργεία για όλους τους τύπους των πλοίων. Για αυτόν τον λόγο εξετάζεται η πρώτη μοίρα του Π.Ν. που θα σταθμεύσει στον Ν.Κ. να αποτελείται από πλοία ενός τύπου, ώστε μαζί με τα πολεμικά να μεταφερθεί στην Κρήτη και το σύνολο των υπηρεσιών επισκευής και υποστήριξής τους.

Αν στον Ν.Κ. μεταφερθούν οι (όποιες) νέες τέσσερις φρεγάτες προμηθευτεί το Π.Ν., κάποιες από τις ήδη υφιστάμενες ΜΕΚΟ, ή «S», ή αν επιλεγεί μια «μεικτή» λύση με τη μόνιμη στάθμευση υποβρυχίων ή πυραυλακάτων, αυτό είναι ακόμα άγνωστο. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως στη συντριπτική τους πλειονότητα οι βελτιώσεις που έγιναν στον Ν.Κ. την τελευταία δεκαετία, πραγματοποιήθηκαν χάρις στο πλεονάζον υλικό που χρησιμοποιήθηκε από τους Αμερικανούς για την αναβάθμιση των δυνατοτήτων των νατοϊκών εγκαταστάσεων της Σούδας.

Σε γενικές γραμμές, τα επόμενα χρόνια η Κρήτη θα μετατραπεί σε κομβικό σημείο για την προβολή ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ.). Πέρα από την αεροπορική βάση Σούδας και τον Ν.Κ., η Κρήτη διαθέτει νατοϊκές εγκαταστάσεις υψηλού κύρους (NMIOTC, Πεδίο Βολής Κρήτης) και προσφέρεται για την υψηλή συγκέντρωση δυνάμεων με πολλαπλές δυνατότητες.

Επίσης, στην πρόσφατη κρίση του Αυγούστου – Νοεμβρίου 2020 αναδείχθηκαν και μονάδες που μέχρι πρότινος ήταν περιορισμένης σημασίας, όπως η Προκεχωρημένη Βάση Κυριαμαδίου, το μάχιμο προσωπικό της οποίας διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της παρατεταμένης προσπάθειας που έλαβε χώρα μεταξύ Κρήτης και Καστελλόριζου.