Πουθενά ανάπτυξη! Ολοι οι δείκτες καταγράφουν τον «αργό θάνατο» της οικονομίας.
Ο δείκτης που καταγράφει την πορεία της οικονομίας κατά το 1ο τρίμηνο, από τον οποίο να προκύπτει μια κάποια αισιοδοξία σχετικά με την πορεία της οικονομίας, δεν υπάρχει.
Το αντίθετο. Υπάρχουν πολλά αρνητικά σημάδια τα οποία μάλιστα πληθαίνουν: Οι καταθέσεις υποχωρούν, το δημόσιο άρχισε να συσσωρεύει και πάλι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους ιδιώτες, μεγάλες λιανεμπορικές επιχειρήσεις προειδοποιούν για μείωση της κίνησης στην αγορά, τα «κόκκινα δάνεια» έχουν πάρει και πάλι την ανηφόρα, ο δείκτης PMI αποτυπώνει επιδείνωση και το ίδιο συμβαίνει και με τους δείκτες του ΙΟΒΕ.Πληροφορίες thetoc.gr
Ακόμη και τα στοιχεία από την αγορά εργασίας είναι ανησυχητικά καθώς το ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων ήταν αρνητικό κατά 9.362 άτομα μέσα στο πρώτο δίμηνο. Επιπρόσθετα, οι όποιες προσλήψεις έγιναν ήταν κυρίως με μερική απασχόληση κάτι που σημαίνει minimum μεταβολή στις αμοιβές εξαρτημένης εργασίας που επηρεάζουν το ΑΕΠ.
Το χειρότερο βέβαια, είναι το πλήρες «πάγωμα» που παρατηρείται το πρώτο δίμηνο του 2017 στις επενδύσεις. Ακόμη και «στρωμένες» δουλειές όπως τα περιφερειακά αεροδρόμια, δεν θα κλείσουν μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου και η καταβολή του τιμήματος που προσεγγίζει από μόνο του το 0,8% του ΑΕΠ θα μεταφερθεί στο β’ τρίμηνο.
Είτε το ΑΕΠ του φετινού πρώτου τριμήνου φτάσει τελικώς στα 46 δις. ευρώ ώστε να μην προστεθεί άλλη μια περίοδος ύφεσης στη χρονοσειρά, είτε όχι, το βέβαιο είναι ότι οι καθυστερήσεις στο κλείσιμο της αξιολόγησης έχουν ήδη προκαλέσει προβλήματα στην οικονομία με αποτέλεσμα, από την αρχή κιόλας της χρονιάς, ο στόχος για ανάπτυξη φέτος 2,7% να αμφισβητείται.
«Τεχνικά» στοιχεία που θα στηρίξουν το επίτευγμα υπάρχουν: ο πήχης είναι πολύ χαμηλά μετά και την κατρακύλα του 4ου τριμήνου, στον ορίζοντα υπάρχουν επενδύσεις που έχουν καθυστερήσει με αποτέλεσμα να μην γίνουν μέσα στο 2016 (π.χ αεροδρόμια) ενώ όταν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, θα πέσουν στην αγορά και τα δανειακά για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου (σ.σ τουλάχιστον 3 δις. ευρώ αναμένονται μέσα στο έτος εφόσον υπάρξει συμφωνία).
Σε κάθε περίπτωση, η καθυστέρηση δεν βοηθάει κάτι που έχει ήδη φανεί στα εξής στοιχεία:
1. Στο πρώτο δίμηνο του 2017, έγιναν 35.895 περισσότερες προσλήψεις σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα αλλά οι αποχωρήσεις ήταν αυξημένες κατά 45.257. Έτσι το ισοζύγιο ήταν αρνητικό κατά 9362 άτομα. Οι προσλήψεις με μερική απασχόληση στο πρώτο δίμηνο έφτασαν στις 104.592 και οι προσλήψεις με εκ περιτροπής εργασία στις 41.563. Δηλαδή, σε σύνολο 264.743 προσλήψεων, το 55% ήταν με ελαστικές μορφές απασχόλησης.
2. Οι καταθέσεις έχουν υποχωρήσει κατά τουλάχιστον 1,8 δις. ευρώ από τις αρχές του χρόνου ενώ ιδιαίτερη ανησυχία αποπνέει η χθεσινή ανακοίνωση της EKT για οριακή μείωση του ELA κατά μόλις 100 εκατ. ευρώ. Τραπεζικά στελέχη δεν κρύβουν την ανησυχία τους ότι παράταση της αβεβαιότητας μπορεί να οδηγήσει στο πάγωμα του ρυθμού μείωσης του ELA ή, στη χειρότερη περίπτωση, και στην αύξησή του.
3. Ο δείκτης PMI που αποτυπώνει την πορεία της οικονομίας και ειδικά της μεταποίησης, ήταν αρνητικός για έναν ακόμη μήνα τον Φεβρουάριο καθώς διαμορφώθηκε κάτω από το 50% (στοιχείο που υποδηλώνει ύφεση). Καταγράφηκε τάση μείωσης και της παραγωγής αλλά και της απασχόλησης ενώ εξαιρετικά αρνητικοί ήταν και οι δείκτες το ΙΟΒΕ
«Καμπανάκι» από το Γραφείο Προϋπολογισμού: Η ανάπτυξη δεν έρχεται αυτόματα!
Η οικονομία δεν θα ανακάμψει αυτόματα αν δεν εξαλειφθεί η αβεβαιότητα για την κατεύθυνση της πολιτικής στο μέλλον και δε γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, τονίζεται μεταξύ άλλων στην Εκθεση Πεπραγμένων για το 2016 του Γραφείου Προυπολογισμού της Βουλής, η οποία παραδόθηκε στον Πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση από τον Πρόεδρο του Γραφείου Παναγιώτη Λιαργκόβα.
Στην έκθεση σημειώνεται επίσης ότι «το 2016 δεν ήταν εύκολο έτος για την οικονομική και δημοσιονομική πολιτική. Ούτε θα είναι εύκολο το 2017 καθώς μάλιστα άρχισε με νέες καθυστερήσεις στην εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής (τρίτου Μνημονίου) και στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης».
Στην έκθεση καταγράφονται μεταξύ άλλων οι απόψεις για κρίσιμα θέματα της οικονομίας που εξέφρασε το Γραφείο Προυπολογισμου της Βουλής μέσω των εκθέσεων που δημοσίευσε κατά το 2016. Αυτές είναι εξής:
Μεταρρυθμίσεις
Η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, που έχουν συμφωνηθεί με τους θεσμούς, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να αποτραπεί η παγίωση μιας κατάστασης που χαρακτηρίζεται από αυξανόμενες επιβαρύνσεις του ιδιωτικού τομέα, μείωση των εισοδημάτων στο δημόσιο τομέα, περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων, έξοδο επιχειρήσεων σε γειτονικές χώρες, έξοδο εκπαιδευμένων νέων σε αναζήτηση εργασίας και δυσλειτουργικές δομές.
Το δημόσιο χρέoς
Η μόνιμη λύση του προβλήματος βιωσιμότητας του χρέους θα εξάλειφε ένα σημαντικό παράγοντα αβεβαιότητας για το μέλλον της οικονομίας και της οικονομικής πολιτικής, που επηρεάζει τις επενδύσεις. ‘Αμεσα, επίσης, θα άνοιγε το δρόμο για τη συμμετοχή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, θα μείωνε τα επιτόκια δανεισμού και θα διευκόλυνε την επιστροφή στις αγορές, δηλαδή την απεξάρτηση της χώρας από τα Μνημόνια.
Την απασχόληση
Δεν έχουν γίνει κατανοητοί οι παράγοντες που θα επέφεραν αισθητή αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Η μείωση της ανεργίας μακροπρόθεσμα θα είναι αποτέλεσμα της οικονομικής μεγέθυνσης σε σταθερή βάσης και η μεγέθυνση αυτή, με δεδομένους τους περιορισμούς στην ΕΕ θα προκύψει κυρίως από τη δημιουργία σταθερού πλαισίου για ιδιωτικές επενδύσεις σε ευρεία κλίματα.
Το ασφαλιστικό
Οσο μετατίθενται οι αναγκαίες τομές, τόσο μεγαλώνει ο λογαριασμός που θα πρέπει να πληρωθεί για να γίνει βιώσιμο και περιορίζονται τα περιθώρια για δίκαιη κατανομή των βαρών της προσαρμογής του παρά τις δημοσιοποιούμενες καλές προθέσεις.
Δαπάνες
Υποστηρίζεται ότι απαιτούνται συστηματικότερες πολιτικές παρεμβάσεις στην πλευρά των δαπανών στο πλαίσιο μιας συνολικής επανεξέτασή της σύνθεσής τους, ώστε να επιτευχθούν κατά περίπτωση εξοικονομήσεις ή και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των δαπανών. Το κλειδί βέβαια για την υπέρβαση των φαύλων κύκλων είναι η ανάπτυξη και οι επενδύσεις.
Θεσμικό πλαίσιο
Το Θεσμικό πλαίσιο δεν έχει ακόμη σταθεροποιηθεί και αυτό σε συνδυασμό με την αμφιθυμία τμημάτων της κυβέρνησης, τη σκληρή στάση πάσης φύσης ομάδων συμφερόντων και τη διάχυτη απογοήτευση των πολιτικών, εμποδίζει την ανάπτυξη. Δεν θεραπεύονται αιτίες και συμπτώματα της θεσμικής αναιμίας, δηλαδή της αδυναμίας της χώρας σε πολλούς τομείς να καθιερώσει και να εφαρμόσει γενικής ισχύος και σταθερούς κανόνες του παιχνιδιού.
Φορολογικό
Μολονότι τυχόν μειώσεις δαπανών αντί αυξήσεων φόρων θα είχαν πιθανόν μικρότερη υφεσιακή επίπτωση, το σημαντικότερο είναι ότι οι αυξήσεις φόρων αποθαρρύνουν την εργασία και την επιχειρηματικότητα και επομένως θολώνουν τις προοπτικές ανάκαμψης. Με τις συνεχείς αυξήσεις φόρων πριονίζεται το κλαδί πάνω στο οποίο κάθεται η παραγωγή και η δημόσια οικονομία. Η αναστροφή των τάσεων από την πλευρά των εσόδων μπορεί να γίνει με την αποτελεσματικότερη περιστολή της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής και τη ριζική αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος.
Εργασιακές σχέσεις
Πολλές προτάσεις της, που άλλωστε δεν ήταν ομόφωνες θα βοηθήσουν την κυβέρνηση να απεγκλωβιστεί από τη λογική άκαμπτων κόκκινων γραμμών αλλά και θα πρέπει να εξετασθούν υπό το φως των προβλημάτων που έχουν επισημανθεί στο παρελθόν ιδίως αυτών που σχετίζονται ανάμεσα σε άλλα με τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για κήρυξη απεργίας, τις επιχειρησιακές συμβάσεις και την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας από τις επιχειρήσεις.
Ανάπτυξη
Η ανάπτυξη προϋποθέτει νέες επενδύσεις. Αυτές θα προέλθουν κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα, αφού ο δημόσιος έχει πλέον σαφή όρια. Οι ξένες επενδύσεις θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο.
