Αρθρογράφος: Θεόφραστος Ανδρεόπουλος

Η Τουρκία επιχειρεί να παρουσιάσει ένα καινούριο αφήγημα με το οποίοι θα απαιτήσει από την Ουάσινγκτον να αποδεχτεί πως είναι πλέον μια «υπερδύναμη» και ότι θα πρέπει να την σέβεται και «να της φέρεται καλά» γιατί την έχει ανάγκη.

Το μήνυμα έστειλε δια της αρθρογραφίας της ανώτερης συμβούλου του Ταγίπ Ερντογάν Erdogan, Γκιουλνούρ Αϊμπέτ (Gülnur Aybet), στον ιστότοπο του think tank, RUSI (Royal United Services Institute).

Με αυτό το ύφος δε νομίζουμε πως θα μπορέσουν να πιάσουν κορόιδα τους Αμερικανούς αλλά να μην αυτοκοροϊδευόμαστε ούτε και εμείς, οι ΗΠΑ θέλουν να τα βρούν με την Τουρκία αρκεί να παραμείνει η Άγκυρα ένας απλός «αχθοφόρος» και να συνεχίσει να εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα.

Κι αυτό γιατί οι Αμερικανοί γνωρίζουν πως αν δώσουν στην Τουρκία το status της «μεγάλης δύναμης» τότε θα υπάρξει μεγάλο πρόβλημα και με τους υπόλοιπους συμμάχους οι οποίοι θα ζητάνε κι αυτοί ότι θέλουν.

Οι ΗΠΑ τους εταίρους τους θέλουν για να εξυπηρετούν τις δικές τους γεωπολιτικές ανάγκες και όχι για να ικανοποιούν των άλλων.

Παρόλα αυτά επειδή η Τουρκία είναι σημαντική για τις ΗΠΑ θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Θα κάνουν τα πάντα για να την κρατήσουν κοντά στην Δύση.

Μπορεί οι ΗΠΑ να δείχνουν πως θέλουν να τιμωρηθεί η Τουρκία και να φύγει από την Δύση αλλά στην πραγματικότητα αυτό που θέλουν είναι μόνο το πρώτο.

Οι ΗΠΑ μέχρι τώρα έχουν πάρει μέτρα ενάντια στην Άγκυρα τόσο όσο για να την τιμωρήσουν αλλά και να παραμείνει στο ΝΑΤΟ.

Πλέον οποιαδήποτε νέα κίνηση θα εκδιώξει την Τουρκία από το ΝΑΤΟ και την Δύση.

Για αυτό και οι ΗΠΑ είναι πολύ διστακτικές για τις επόμενες κινήσεις τους. Δεν έχουν αποφασίσει ακόμα «what it’s gonna be».

Η Τουρκία θεωρεί πως το γεωπολιτικό της βάρος στο τέλος θα επικρατήσει. Άλλωστε και στις ΗΠΑ πιστεύουν πως και η «βασιλεία» Ερντογάν κάποτε θα τελειώσει.

Στην Άγκυρα ξέρουν καλά, ότι με βάση το αυτοκρατορικό ύφος που «πούλησαν» τα τελευταία χρόνια, δεν μπορούν να φανούν ότι υποχωρούν από όλες τις απαιτήσεις τους ούτε και να αποκηρύξουν όλες τις ενέργειές τους.

Έτσι στέλνουν το «σήμα» πως διαπραγματαεύονται, ξεκινούν από το… 100 για να τους συναντήσουν οι Αμερικανοί στο 50.

Θα είναι πολύ άσχημο αν υπάρξει μια τέτοια εξέλιξη, γιατί τότε σε σχέση με την Ελλάδα οι ΗΠΑ θα δείξουν μεγάλη εύνοια στην Τουρκία έχοντας το σύνδρομο του «άσωτου υιού» που επιστρέφει πίσω.

Στην Αθήνα πρέπει να επιδιώξουν τα μέγιστα δυνατά ανταλλάγματα τώρα από τις ΗΠΑ γιατί αύριο κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει.

Με βάση λοιπόν τα όσα λέει η σύμβουλος Ερντογάν και η Τουρκία ζητάει πολλά πράγματα από τις ΗΠΑ με σκοπό να πάρει τα μισά.

Θέλουν ρόλο «στρατηγικού εταίρου»

Με αφορμή, λοιπόν, την τοποθέτηση του Τζο Μπάϊντεν για την Γενοκτονία των Αρμενίων, η Γκιουλνούρ Αϊμπέτ αναφέρει:

«Εάν η Τουρκία ήταν πολύ σημαντική για να «χαθεί» την εποχή που οι πρόεδροι των ΗΠΑ προχωρούσαν προσεκτικά γύρω από αυτό το ευαίσθητο ζήτημα (σ.σ. Γενοκτονία), τότε, στον σημερινό πιο απρόβλεπτο κόσμο με την πληθώρα των προκλήσεων, η διατήρηση της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Τουρκίας-ΗΠΑ είναι ακόμη πιο σημαντική για τις ΗΠΑ».

Γι’ αυτό, υπογραμμίζει, «σε μια φθίνουσα φιλελεύθερη τάξη που δεν έχει πλέον την ικανότητα να διαφυλάσσει την παγκόσμια σταθερότητα και με τις ΗΠΑ να αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους διεθνούς συνεργασίας -είτε πρόκειται για συμμαχία δημοκρατιών για να κρατήσουν τη Ρωσία και την Κίνα σε απόσταση, είτε για ένα συνασπισμό δυνάμεων συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Κίνας- η Τουρκία θα πρέπει να συμμετέχει με κάποιο τρόπο, είτε ως στρατηγικός εταίρος, είτε ως καίριος παράγοντας που μπορεί να κάνει τη διαφορά».

Παρά ταύτα, υποστηρίζει η ίδια, «ενώ η Τουρκία αναδύεται ως ένας πιο ανεξάρτητος, αποφασιστικός παράγοντας, η περιφερειακή της επιρροή όχι μόνο ανοίγει νέους τομείς συνεργασίας, αλλά και ενοχλεί τους παλιούς συμμάχους της, οι οποίοι θα ήθελαν τουλάχιστον να δουν τις παραδοσιακές συμμαχίες τους να παραμένουν αμετάβλητες».

Πάντως, προσθέτει η σύμβουλος του Ερντογάν, «ο μετασχηματισμός της Τουρκίας από έναν «λειτουργικό σύμμαχο», τον οποίο οι ΗΠΑ έβλεπαν μόνο σε συνάρτηση με τα μοναδικά χαρακτηριστικά του, δηλαδή τη σημαντική γεωστρατηγική θέση του και τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ, σε έναν περιφερειακό παράγοντα που θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά, συνέβη πολύ καιρό πριν από τα τελευταία επτά ταραγμένα χρόνια».

Είναι ατυχές, λοιπόν, καταλήγει η ίδια, «το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να δουν την αυξανόμενη περιφερειακή επιρροή της Τουρκίας ως πλεονέκτημα για την προώθηση της σταθερότητας».

Αντιαμερικανισμός

Τα σημερινά ανεπίλυτα ζητήματα μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΠΑ, γράφει η ίδια, όπως η αγορά των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων, S-400, από την Τουρκία, και το καταφύγιο που έχει δοθεί στον Γκιουλέν, τον οποίο η Άγκυρα θεωρεί ότι βρίσκεται πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, «αφορούν τις αντιληπτές εθνικές απειλές για την ασφάλεια της Τουρκίας».

Παρά ταύτα, συνεχίζει, «σε αυτό το κρίσιμο σημείο των σχέσεων Τουρκίας-ΗΠΑ, ο πρόεδρος Μπάϊντεν, δυστυχώς, αποφάσισε να προχωρήσει σε κάτι που οι προκάτοχοί του είχαν συνετά επιλέξει να μην το κάνουν».

Μάλιστα, η ίδια εξαπολύει και μια συγκεκαλυμμένη απειλή, λέγοντας πως η αναγνώριση της αρμενικής Γενοκτονίας όξυνε το υπάρχον αντιαμερικανικό κλίμα στην Τουρκία.

«Είναι σκόπιμο να υπενθυμίσουμε στην παρούσα κυβέρνηση των ΗΠΑ ότι το αντιαμερικανικό αίσθημα στην τουρκική κοινή γνώμη βρίσκεται στο πιο υψηλό επίπεδο από ποτέ», αναφέρει.

Ετσι, η πρόσφατη δήλωση Μπάϊντεν, όπως ισχυρίζεται η συνεργάτις του Ερντογάν, «δεν έκανε τίποτα άλλο παρά να αυξήσει την αποδοκιμασία για τις ΗΠΑ που συμμερίζεται η πλειοψηφία της τουρκικής κοινωνίας».

Τα τουρκικά «χαρτιά»

Στη συνέχεια παραθέτει τα «βαριά χαρτιά» που θεωρεί ότι έχει η Τουρκία για να ρίξει στο τραπέζι της συνδιαλλαγής με τις ΗΠΑ. Τα εξής:

-Ρωσία-Συρία-Λιβύη: «Η σχέση με τη Ρωσία βασίζεται στη realpolitik και επιτρέπει στην Τουρκία τόσο να συνεργάζεται όσο και να περιορίζει τη Ρωσία στη Συρία και στη Λιβύη».

Στη Συρία, μάλιστα, υποστηρίζει η ίδια, «η Τουρκία ανακατέλαβε μόνη της μια μεγαλύτερη περιοχή από τον ISIS από οποιοδήποτε άλλο μέλος του διεθνούς συνασπισμού».

-Καύκασος: «Η τουρκική υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν στον Καύκασο κατέστησε την Ομάδα Μίνσκ (Minsk Group) αναποτελεσματική, με την Τουρκία να προτείνει μια νέα εξαπλή πλατφόρμα για τον Καύκασο, που αποτελείται από την Τουρκία, τη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Γεωργία, το Ιράν και την Αρμενία».

-Ουκρανία: «Ο ρόλος της Τουρκίας ως στρατηγικού εταίρου στην Ουκρανία είναι ζωτικής σημασίας για την περιφερειακή σταθερότητα. Η Ειδική Αποστολή Παρακολούθησης του ΟΑΣΕ (OSCE – Organization for Security and Co-operation in Europe) στην Ουκρανία είχε επικεφαλής δύο διαδοχικούς Τούρκους πρέσβεις ενώ η δημιουργία μιας νέας τουρκο-ουκρανικής πλατφόρμας στην οποία θα συμμετάσχουν οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας των χωρών θα ενισχύσει περαιτέρω τη συνεργασία στον τομέα της άμυνας».

-Αφγανιστάν: «Η Τουρκία έχει αναλάβει δύο φορές το ρόλο της διοίκησης της Διεθνούς Δύναμης Βοήθειας για την Ασφάλεια και έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην Αποστολή Στήριξης του ΝΑΤΟ».

-ΝΑΤΟ: «Η Τουρκία συμμετέχει ενεργά σε πολλές αποστολές του ΝΑΤΟ, με πιο σημαντική την ανάληψη της διοίκησης της κοινής ομάδας «Spearhead Very High Readiness» του ΝΑΤΟ το 2021».

Η Γενοκτονία του 1915

Βέβαια, ως προς τη Γενοκτονία αυτή καθεαυτή, η Γ.Αϊμπέτ απλά την αρνείται…

Η Τουρκία, λέγει, «δεν αρνείται τα δεινά των Αρμενίων κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κανείς δεν αμφιβάλλει για τον πόνο που υπέστησαν εκείνοι που βρέθηκαν στις συνθήκες της συγκεκριμένης περιόδου», αλλά, κατά την ίδια, ούτε λίγο ούτε πολύ, οι Αρμένιοι φταίνε για όσα έπαθαν.

Φτάνει μάλιστα στο σημείο να πεί ότι «αρμενικές συμμορίες έκαναν αγριότητες σε μαζική κλίμακα εναντίον μουσουλμάνων αμάχων στην Ανατολία», και γι’ αυτό «η οθωμανική κυβέρνηση έστειλε στρατό για να διατηρήσει το νόμο και την τάξη» (!).

Είναι εμφανές ότι ακόμα και σήμερα, οι τουρκικές ηγεσίες είναι αμετανόητες και προσπαθούν να κρυφτούν πίσω από την παραποίηση της ιστορίας.

Ετσι, για την σύμβουλο του Ερντογάν ο όρος «γενοκτονία» δεν στοιχειοθετείται νομικά, με βάση το διεθνές Δίκαιο, και ως εκ τούτου, «όταν χρησιμοποιείται από τους πολιτικούς, καθίσταται προβληματικός, επειδή δεν είναι δουλειά των πολιτικών να κρίνουν το θέμα. Αυτό δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να οξύνει την ήδη εύθραυστη διμερή σχέση» ΗΠΑ – Τουρκίας.