Τα Φάρσαλα παρότι είναι μία μικρή πόλη στη Θεσσαλία που μετά βίας φτάνει τους 9 χιλ. μόνιμους κατοίκους, κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην ελληνική Ιστορία. Πρόκειται, σύμφωνα με τον Ευριπίδη, η πατρίδα του ηρωικού Αχιλλέα, ενώ η αρχαία πόλη Φάρσαλος είχε υπάρχει στο πέρασμα των χρόνων σύμμαχος τόσο της Αθήνας όσο και της Μακεδονίας.
Στην πλατεία δημαρχείου δεσπόζει από το 2013 το άγαλμα του Αχιλλέα, ύψους 2,20 μέτρων που αναπαριστά τον μυθικό ήρωα Αχιλλέα με υψωμένη την ασπίδα του πάνω στην οποία απεικονίζεται μία Μέδουσα, σύμβολο προστασίας για τους αρχαίους Έλληνες, ενώ ο χιτώνας του φτάνει μέχρι τη βάση.
Λίγα χρόνια αργότερα, ωστόσο, η περιφέρεια της Θεσσαλίας, θέλοντας να τιμήσει τον μυθικό στρατό του Αχιλλέα, τους Μυρμιδόνες, έστησε ένα άλλο μνημείο, στην είσοδο της πόλης. Το καλοκαίρι του 2020, ανάμεσα στις καραντίνες λόγω του κορονοϊού, στήθηκε στον κυκλικό κόμβο το μνημείο που από την πρώτη στιγμή προκάλεσε αντιδράσεις. Ο λόγος; Γιατί απεικονίζει ένα τεράστιο μυρμήγκι που κρατά μία ασπίδα.
Παρότι, η πρώτη εικόνα είναι περίεργη, η μυθολογία έρχεται να δικαιολογήσει την επιλογή αυτή. Βλέπετε, οι πιστοί, υπάκουοι και εργατικοί ακόλουθοι του Αχιλλέα, οι Μυρμιδόνες, κατάγονταν από τα... μυρμήγκια!
Πώς γεννήθηκαν οι Μυρμιδόνες
Σύμφωνα με τη μυθολογία, μία από τις... ατασθαλίες του Δία, του πατέρα των θεών, ήταν με τη νύμφη Αίγινα. Ήταν η μεγαλύτερη κόρη του ποταμού Ασωπού και της Μετώπης, και από τη σύνδεσή της με τον Δία γεννήθηκε ο Αιακός.
Πρωτοπόροι οι Αρχαίοι Έλληνες: Aνακάλυψαν τον υδραυλικό τηλέγραφο
Η σύζυγος του Δία, Ήρα, θέλη να πάρει εκδίκηση για την απιστία του και τιμώρησε το νησί της Αίγινας με ξηρασία, στέλνοντας παράλληλα νερόφιδα αποτελειώνοντας τον πληθυσμό της. Ο μοναδικός που επιβίωσε από την οργή της Ήρας, ήταν ο Αιακός, που πλέον βρισκόταν μόνος στο νησί. Τότε, σύμφωνα πάντα με τον μύθο, παρακάλεσε τον πατέρα του, τον Δια, να στείλει νέους κατοίκους στο νησί.
Εκείνος, θέλοντας να ικανοποιήσει τον Αιακό, μεταμόρφωσε σε ανθρώπους τα μυρμήγκια που κατέβαιναν από το δέντρο της ιερής βελανιδιάς. Στη συνέχεια ξέσπασε βροχή με την οποία τελείωσε η γνωστή ως «Αιάκειος Ξηρασία» και εξαφανίστηκαν τα νερόφιδα. Κάπως έτσι γεννήθηκαν μυθολογικά οι Μυρμιδόνες.
Σύμφωνα με μίαν άλλη, όχι τόσο γνωστή εκδοχή, που μας παραδίδεται από τον Κλήμη τον Αλεξανδρέα στο λόγο του «Προτρεπτικός προς Έλληνας», οι Μυρμιδόνες κατάγονται από τον Μυρμιδόνα, γιο του Δία και της Ευρυμέδουσας, κόρης του Κλείτορα ή του Αρχέλαου, την οποία ο Δίας μεταμόρφωσε σε μυρμήγκι, και, αφού μεταμορφώθηκε και ο ίδιος σε μυρμήγκι ενώθηκε μαζί της. Έτσι γεννήθηκε ο Μυρμιδόνας, γενάρχης του ομώνυμου αρχαίου λαού.
Η μετακίνησή του στη Θεσσαλία
Αργότερα, όταν ο γιος του Αιακού, ο Πηλέας αναγκάζεται, διωγμένος -μαζί με τον αδερφό του Τελαμώνα- για τον φόνο του ετεροθαλούς αδελφού τους Φώκου, να εγκαταλείψει το νησί και να καταφύγει στη Θεσσαλία, στην περιοχή της Φθίας, απ' όπου καταγόταν η πρώτη του σύζυγος, και παίρνει μαζί του τους Μυρμιδόνες. Από την άλλη πλευρά, ο Τελαμώνας πήγε στη Σαλαμίνα, όπου και έγινε βασιλέας.
Ο Πηλέας, απέκτησε από τον γάμο του με τη Θέτιδα, την κόρη του Νηρέα, τον ήρωα Αχιλλέα. Μάλιστα η μυθολογία αναφέρει πως στον γάμο τους, η Έριδα έστειλε το χρυσό μήλο, ενώ οι θεοί δώρισαν όπλα τα οποία έδωσε αργότερα στον Αχιλλέα!
Στο πλευρό του Αχιλλέα
Οι Μυρμιδόνες, ήταν γνωστοί για την πειθαρχία, την εργατικότητα και την πιστότητα τους. Σύμφωνα με την Ιλιάδα ήταν οι στρατιώτες που ακολούθησαν τον Αχιλλέα στον Τρωικό Πόλεμο. Ήταν γνωστοί για την εξαιρετική τους μαχητικότητα και την αφοσίωσή τους στον αρχηγό τους. Όταν ο Αχιλλέας αρνήθηκε να πολεμήσει λόγω της διαμάχης του με τον Αγαμέμνονα, οι Μυρμιδόνες αποσύρθηκαν από τη μάχη. Όμως, όταν ο φίλος του Αχιλλέα, ο Πάτροκλος, φόρεσε την πανοπλία του Αχιλλέα και μπήκε στη μάχη, οι Μυρμιδόνες τον ακολούθησαν με ενθουσιασμό.
Ο συμβολισμός του μύθου
Οι Μυρμιδόνες συχνά συμβολίζουν την απόλυτη πειθαρχία και την αφοσίωση. Στον μύθο, η μεταμόρφωσή τους από μυρμήγκια σε ανθρώπους συνδέεται με τις αρετές της ομαδικότητας, της εργατικότητας και της υπακοής, χαρακτηριστικά που τους έκαναν ιδανικούς πολεμιστές.
Η ομηρική Φθία
Όπως διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του Δήμου, η ακριβής θέση της Φθίας, σύμφωνα με ιστορικές πηγές, πιθανόν να συμπίπτει με εκείνη των σημερινών Φαρσάλων. Πρώτος ο Φερεκύδης ταύτισε με την Ομηρική Φθία την πόλη Φάρσαλο της αρχαιότητας, όπου λατρευόταν η μητέρα του Αχιλλέα, Νηρηίδα Θέτιδα και ο παιδαγωγός του, κένταυρος Χείρωνας. Στην περιοχή της πόλεως της Φαρσάλου ανήκε και η εκτεταμένη άκρη της πεδιάδας, η οποία στην κοιλάδα του Ενιπέως φτάνει μέχρι την Ερέτρια.
Οι Μυρμιδόνες ήταν μια αχαϊκή «φάρα» που εισέβαλε στη Φθία, με ηγέτη τον Πηλέα, στα πλαίσια της εξάπλωσης των Αχαιών. Συγγένευαν με τους Έλληνες που ήταν και αυτοί αχαϊκό φύλλο.
