Ένα κίτρινο «δερμάτινο» σακάκι, σίγουρα δεν είναι η πρώτη σας σκέψη, όταν κάποιος αναφέρεται σε βακτήρια. Ωστόσο, είναι ακριβώς αυτό που προέκυψε από τη συνεργασία της δανέζικης μάρκας Ganni με την μεξικάνικη εταιρεία παραγωγής βιολογικών υλικών Polybion.

Το σακάκι – ένα μοναδικό πρωτοποριακό μοντέλο που αποτελεί απόδειξη της ιδέας για επόμενες συλλογές – είναι κατασκευασμένο από βακτηριακή κυτταρίνη και αντί να προσπαθεί να αντιγράψει τα στοιχεία του δέρματος, έχει σχεδιαστεί για να μοιάζει με ένα εξ ολοκλήρου νέο υλικό.

«Μας εξέπληξε το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι λάτρεψαν το σακάκι επειδή το υλικό δεν θύμιζε δέρμα», δήλωσε ο Alexis Gómez-Ortigoza, συνιδρυτής της Polybion. «Είναι πραγματικά εύκολο να αναγνωρίσει κάποιος ότι αυτό δεν είναι δέρμα – αλλά και ότι δεν πρόκειται για πλαστικό. Έχει ένα μοναδικό ύφος».

Παρόλο που παράγεται με μεθόδους που συνδέονται με το παραδοσιακό δέρμα, το μπλέιζερ έχει πολύ μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα, χωρίς όμως να κάνει εκπτώσεις στην ανθεκτικότητα, λένε οι δημιουργοί του. «Πρόκειται για το πρώτο σακάκι που κατασκευάστηκε ποτέ από μια παγκόσμιου βεληνεκούς μάρκα με βακτηριακή νανοκυτταρίνη», πρόσθεσε ο Gómez-Ortigoza, «Επομένως, αποτελεί ορόσημο για τη βιομηχανία βιοϋλικών».

Τα αντιβιοτικά βοηθούν ορισμένα βακτήρια να επιβιώσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα

Ένα βάζο με kombucha

Ο Gómez-Ortigoza, με σπουδές στα οικονομικά, ίδρυσε την Polybion το 2014 μαζί με τον αδελφό του, Axel, ο οποίος έχει σπουδές στη βιοτεχνολογία. Μαζί με τη φίλη τους και επιστήμονα, Bárbara González Rolón, επικεντρώθηκαν αρχικά στο μυκήλιο, ένα ριζοειδές δίκτυο μυκητιακών νημάτων, και έτσι εγκαινίασαν ένα «πειραματικό» εργοστάσιο για υλικά μυκηλίου.

Στη συνέχεια, συνέβη κάτι παράδοξο. «Πριν από περίπου πέντε χρόνια, ένας φίλος μου πέρασε από το γραφείο μου και μου έδειξε ένα βάζο με kombucha», θυμάται χαρακτηριστικά ο Gómez-Ortigoza. «Απομονώσαμε τα πρώτα μας βακτήρια από αυτό το ρόφημα».

Το Kombucha είναι ένα ολοένα και πιο δημοφιλές ζυμωμένο ρόφημα τσαγιού και η βακτηριακή βιομάζα που χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή του σακακιού, η οποία ονομάζεται Celium, προέρχεται από αυτό το δοχείο. Έκτοτε, η Polybion έχει στραφεί σχεδόν εξ ολοκλήρου στη βακτηριακή ζύμωση, καθώς έκρινε ότι πρόκειται για μια πολλά υποσχόμενη νέα πηγή για ένα εναλλακτικό δέρμα υψηλής ποιότητας.

Για την τροφοδοσία των βακτηρίων, η Polybion αξιοποιεί απορρίμματα που προέρχονται από τοπικά εργοστάσια παραγωγής κονσερβοποιημένων φρούτων, κυρίως από μάνγκο. «Ταΐζουμε τα βακτήρια με απόβλητα φρούτων, τα οποία είναι σε μεγάλη αφθονία εδώ στο κεντρικό Μεξικό», δήλωσε ο Gómez-Ortigoza. «Τα χρησιμοποιούμε ως τροφή για τα βακτήρια με την προσθήκη μιας ειδικής φόρμουλας που δημιουργήσαμε εμείς, η οποία αποτελεί μέσο ώστε να επιτευχθεί η ανάπτυξη τους».

«Τα βακτήρια αναπαράγονται και στη συνέχεια δημιουργούν μια «μήτρα» νανοκυτταρίνης ως παράγωγο, την οποία συλλέγουμε μετά από δύο εβδομάδες και στη συνέχεια τη στέλνουμε μέσω μιας διαδικασίας φινιρίσματος».

Αξιοποίηση αποβλήτων φρούτων

Τα υπολείμματα των φρούτων θα κατέληγαν διαφορετικά σε χωματερές, όπου θα αποσυντίθεντο και θα παρήγαγαν μεθάνιο – ένα αέριο που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου και είναι 25 φορές δυνατότερο από το διοξείδιο του άνθρακα στην κατακράτηση ζέστης. Ορισμένοι κατασκευαστές, σύμφωνα με τον Gómez-Ortigoza, καίνε ή πετούν τα απόβλητα παράνομα. Η παραγωγή του Celium προκαλεί περίπου το ένα τέταρτο των εκπομπών σε σύγκριση με τις πιο οικολογικές μεθόδους παραγωγής δέρματος και αφού ληφθούν υπόψη οι εκπομπές που αποφεύγονται από τη «εκμετάλλευση» των αποβλήτων των φρούτων, η διαδικασία καθίσταται αρνητική όσον αφορά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, δήλωσε ο Gómez-Ortigoza.

Αφού συλλεχθεί η νανοκυτταρίνη, υποβάλλεται σε επεξεργασία με τεχνικές που εφαρμόζονται από τα τοπικά βυρσοδεψεία. «Χρησιμοποιούμε τον ίδιο εξοπλισμό με τα βυρσοδεψεία ζωικών δερμάτων, αλλά χωρίς χρώμιο ή άλλες τοξικές χημικές ουσίες», δήλωσε ο Gómez-Ortigoza. «Δεδομένου ότι αυτό το υλικό είναι οργανικό, έχει μια φυσική αίσθηση – αναπνέει και φθείρεται με παρόμοιο τρόπο με το δέρμα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ιδίως για τις πολυτελείς μάρκες».

Η Polybion εξετάζει τη δυνατότητα χρήσης του Celium για την παραγωγή και άλλων προϊόντων εκτός από υφάσματα, όπως χαρτόνι, κλωστές, κατασκευαστικό ξύλο, ακόμη και επιδέσμους για τραύματα. Έχει την προοπτική να γίνει ένα εμπόρευμα, ένα ευρέως διαδεδομένο υλικό για ένα μεγάλο φάσμα διαφορετικών εφαρμογών, πρόσθεσε ο Gómez-Ortigoza. «Αλλά προς το παρόν, εστιάζουμε στην εναλλακτική επιλογή αντί του δέρματος, επειδή θεωρούμε ότι αυτή η εφαρμογή μπορεί να βγει στην αγορά, σε σύντομο χρονικό διάστημα».

Υπομονή και  αναμονή

Αν επιθυμείτε να αποκτήσετε ένα βακτηριακό σακάκι, θα πρέπει να περιμένετε λιγάκι ακόμα. «Το σακάκι είναι ένα μοναδικό κομμάτι και δεν είναι δυστυχώς προς πώληση», δήλωσε η Lauren Bartley, Διευθύντρια Βιωσιμότητας της Ganni. Η Ganni, η οποία έχει δεσμευτεί για μείωση του άνθρακα κατά 50% για τις δραστηριότητές της μέχρι το 2027, επεξεργάζεται και άλλους νέους τύπους υφασμάτων, με στόχο να κατασκευάσει το 10% της βασικής της συλλογής από αυτά τα υλικά μέχρι το 2025. Ωστόσο, η εταιρεία θα ξεκινήσει να πουλάει ρούχα από Celium το 2024.