Μάλιστα, με αυτόν τον εκπληκτικό ρυθμό με τον οποίο διευρύνεται το ρήγμα Αφάρ, σε μερικά εκατομμύρια χρόνια μπορεί να δημιουργηθεί ένας καινούριος ωκεανός στην αφρικανική ήπειρο.

Η μεγάλη ρωγμή, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δημιουργήθηκε από μία ισχυρή σεισμική δραστηριότητα που έλαβε χώρα στο ηφαίστειο Dabbahu το 2005. Η σχισμή είναι περίπου 60 χιλιόμετρα μακριά, 8 μέτρα σε πλάτος και 2 σε βάθος. Εξαιτίας του σεισμού δημιουργήθηκαν και άλλες ρωγμές στην έρημο, ενώ το έδαφος βυθίστηκε στο εκτιμώμενο βάθος των 100 μέτρων. Οι επιστήμονες επεσήμαναν, ότι εκείνη την περίοδο αυξήθηκε το μάγμα κάτω από ρήγμα. Φαινομενικά, αυτό που είδαν ήταν την γέννηση ενός ωκεανού.

Πιθανώς, η αφρικανική ήπειρος αποτελούνταν από μια τεράστια τεκτονική πλάκα πριν από 30 εκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο, ένας τεράστιος όγκος λάβας εκτινάχθηκε από τον φλοιό της γης και αργότερα δημιούργησε τις κοιλότητες που γνωρίζουμε σήμερα ως Ερυθρά Θάλασσα. Τώρα, η Αφρική αποτελείται από 3 πλάκες την Αραβική, την Αφρικανική και την Σομαλική. Αυτές οι 3 πλάκες διασταυρώνονται σε ένα σημείο γνωστό ως “Η τριπλή διασταύρωση του Αφάρ” και απομακρύνονται η μια από την άλλη 1 με 2 εκατοστά κάθε χρόνο. Όταν η ρωγμή που χωρίζει την Αραβική και την Αφρικανική πλάκα γίνει αρκετά μεγάλη, το νερό από την Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν θα χυθούν σε αυτό και θα σχηματίσουν ένα καινούργιο σώμα νερού. Η διαδικασία αυτή θα χρειαστεί 10 εκατομμύρια χρόνια για να ολοκληρωθεί.

Αρκετοί γεωφυσικοί πιστεύουν ότι οφείλεται σε ένα γιγαντιαίο κομμάτι του μανδύα της γης που μεταφέρει θερμότητα από τον πυρήνα προς το φλοιό, και όπως ανυψώνεται χωρίζει σταδιακά την αφρικανική τεκτονική πλάκα στα δύο. Ως απόδειξη της κίνησης αυτής αναφέρουν την ύπαρξη δύο μεγάλων οροπεδίων στην Αιθιοπία και την Κένυα, τα οποία δημιουργήθηκαν όταν ο μανδύας πιέστηκε προς τα πάνω από ένα παρόμοιο φαινόμενο. Το 2006 και το 2011 ο Ντέηβιντ Χίλτον, επικεφαλής της έρευνας, ταξίδεψε στην Κοιλάδα του Μεγάλου Ρήγματος στην Ανατολική Αφρική για να επαληθεύσει μία από τις δύο θεωρίες. Η ομάδα του Χίλτον συνέλεξε δείγματα από πετρώματα στα δύο οροπέδια, τα οποία συνορεύουν με την κοιλάδα του ρήγματος, και εξέτασαν για ήλιο-3 και νέον-22, συγκεκριμένες μορφές των ευγενών αυτών αερίων που μπορούν να δώσουν στοιχεία για το πώς δημιουργήθηκαν τα οροπέδια. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι αναλογίες των δύο αερίων ήταν πανομοιότυπες σε όλα τα δείγματα, επιβεβαιώνοντας την υπόθεση ότι και τα δύο οροπέδια, και συνεπώς το ρήγμα, δημιουργήθηκαν από μία μαζική ανύψωση του μανδύα.