Σε αυτό το μέρος της Κρήτης ο επισκέπτης δεν νιώθει δέος μόνο για το εκπληκτικό τοπίο, κάτι σύνηθες στο πανέμορφο αυτό νησί. Νιώθει δέος και ανατριχίλα καθώς αφουγκράζεται με καρδιοχτύπι τη βαριά και δύσκολη ιστορία του, όπως την «αφηγούνται», σιωπηλά, τα κτίσματά του.
Τα πλοία από τον Άγιο Νικόλαο, την Ελούντα και την Πλάκα μεταφέρουν τους τουρίστες- πάνω από 300.000 επισκέπτες τον χρόνο- στη Σπιναλόγκα που είναι πια τουριστικό αξιοθέατο. Το νησάκι, στην είσοδο της λιμνοθάλασσας της Ελούντας, οχυρώθηκε από τους ενετούς και από το 1903 μετατράπηκε σε λεπροκομείο, όπου αρχικά μεταφέρονταν οι Χανσενικοί από την Κρήτη κι αργότερα και από άλλα μέρη της Ελλάδας.
Με το στίγμα της αρρώστιας, της παραμόρφωσης και του θανάτου βαρύ, η Σπιναλόγκα υπήρξε αρχικά τόπος βασανιστηρίου, όπου ουσιαστικά οι ασθενείς εγκαταλείπονταν για να πεθάνουν. Αργότερα όμως αναβαθμίστηκε παρέχοντας στους κατοίκους της κατά το δυνατόν αξιοπρεπείς συνθήκες ζωής και περίθαλψη.
Όταν το 1957 η λέπρα άρχισε να θεραπεύεται και να εκλείπει, η Σπιναλόγκα σταδιακά ερήμωσε. Τη δεκαετία του ’70 άρχισαν οι εργασίες για την αναστήλωση κι επισκευή των παλαιών κτισμάτων, καθώς το νησί αποτελεί κι ένα από τα σημαντικότερα θαλάσσια οχυρά της Μεσογείου.
