Σύννεφα πολέμου συγκεντρώνονται στην Αφρική με την Αλγερία να διακόπτει τις διπλωματικές σχέσεις με το Μαρόκο και στρατός να αναπτύσσεται στα σύνορα λόγω “κατάστασης έκτακτης ανάγκης”

Στις 18 Αυγούστου η Αλγερία κατηγόρησε επισήμως το Μαρόκο ως υπεύθυνο για εμπρησμούς που κατέκαψαν την χώρα κάνοντας λόγο για «μια σειρά εχθρικών συμπεριφορών και τάσεων».

“Εσείς βάλατε τις φωτιές”

Πιο αναλυτικά, η Αλγερία διέκοψε τις διπλωματικές της σχέσεις με το Μαρόκο, κατηγορώντας το ως υπεύθυνο για εμπρησμούς, με τις δεκάδες δασικές πυρκαγιές να έχουν στοιχίσει την ζωή σε 42 ανθρώπους μεταξύ των θυμάτων είναι και στρατιώτες.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Αλγερίας Ραμτάνε Λαμάμρα δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι η χώρα του διακόπτει τις διπλωματικές σχέσεις της με το γειτονικό Μαρόκο, λόγω των «εχθρικών ενεργειών» του βασιλείου:

«Έχει αποδειχτεί ότι το βασίλειο του Μαρόκου ουδέποτε σταμάτησε τις εχθρικές ενέργειες σε βάρος της χώρας μας, ούτε για μια ημέρα από την Ανεξαρτησία. Η ηγεσία του Μαρόκου ευθύνεται για τις συνεχείς κρίσεις και η πρόσφατη επιδείνωση επιφέρει τη ρήξη, αντί για την ολοκλήρωση στην περιοχή του Μαγκρέμπ. Οι πράξεις αυτές μας βάζουν σε ένα τούνελ χωρίς έξοδο».

Πρόσθεσε ότι η απόφαση ήρθε υπό την καθοδήγηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Αμπντελματζίντ Τεμπουνέ.

Και συνέχισε, «όταν οι σχέσεις διακόπτονται, ακολουθείται από μια ανασκόπηση όλων των σχέσεων και εξετάζεται τι ακυρώνεται και τι διατηρείται».

Την περασμένη Τετάρτη, το Ανώτατο Συμβούλιο Ασφαλείας, επικεφαλής του οποίου είναι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Αμπντελματζίντ Τεμπούν, είχε αποφασίσει να επανεξετασθούν οι σχέσεις της χώρας με το Μαρόκο, το οποίο κατηγορεί πως εμπλέκεται στις πολύνεκρες πυρκαγιές που έπληξαν τις προηγούμενες ημέρες τη βόρεια Αλγερία.

“Οι επαναλαμβανόμενες εχθρικές ενέργειες από το Μαρόκο εναντίον της Αλγερίας απαιτούν την αναθεώρηση των σχέσεων των δύο χωρών και την εντατικοποίηση των ελέγχων ασφαλείας στα δυτικά σύνορα” ανέφερε η επίσημη ανακοίνωση που εκδόθηκε από το Αλγέρι.

Στρατός στα σύνορα – Κλείνει τον ΕΕΧ

Στρατιωτικές πηγές ανέφεραν πως  η Αλγερία εξετάζει την αναστολή της αεροπορικής σύνδεσης μεταξύ Αλγέρι και Καζαμπλάνκα και το κλείσιμο του Εθνικού Εναέριο Χώρου.

Εφημερίδα που ανήκει στον πρώην υπουργό Άμυνας Χαλέντ Νιζάρ, επιβεβαίωσε ότι ο αλγερινός στρατός στρατιωτικοποίησε τα σύνορα με το Μαρόκο και κήρυξε εξαιρετική κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Με τη σειρά του, το Μαρόκο έχει εντείνει τη στρατιωτική του παρουσία στα σύνορα και υπάρχει φόβος για ένταση που θα οδηγήσει σε στρατιωτικές συμπλοκές.

Αλγερία: Κατηγορεί το Ισραήλ

Τον Δεκέμβριο του 2020 η Αλγερία καταδίκασε τις “ξένες μηχανορραφίες” που στοχεύουν στην αποσταθεροποίηση, αναφερόμενη στο Ισραήλ, μετά την αναγνώριση, εκ μέρους των ΗΠΑ, της κυριαρχίας του Μαρόκου επί της Δυτικής Σαχάρας, σε αντάλλαγμα για την εξομάλυνση των σχέσεων του Μαρόκου με το Ισραήλ. Πρόκειται για την προϋπόθεση εξομάλυνσης Μαρόκου-Ισραήλ στο πλαίσιο των “Συμφωνιών του Αβραάμ”.

“Η σύγκρουση στη Δυτική Σαχάρα είναι θέμα αποαποικιοποίησης που δεν μπορεί να επιλυθεί παρά μόνο με την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου”, επανέλαβε το Αλγέρι.

Η Αλγερία υποστηρίζει τους Παλαιστινίους στην Μέση Ανατολή και το γεγονός πως το Μαρόκο επισημοποίησε τις σχέσεις με το Ισραήλ, προκάλεσε οργή σε αξιωματούχους και πολίτες της Αλγερίας.

Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Yair Lapid δήλωσε κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Μαρόκο ότι ο ίδιος και ο υπουργός Εξωτερικών του Μαρόκου Nasser Bourita μοιράστηκαν τις « ίδιες ανησυχίες για τον ρόλο που παίζει η Αλγερία στην περιοχή».

Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών είπε επίσης ότι οι ανησυχίες βασίζονταν στο ότι η Αλγερία «πλησίαζε το Ιράν».

Το υπουργείο Εξωτερικών της Αλγερίας απάντησε ότι “έγιναν ψευδείς και κακόβουλες δηλώσεις στο Μαρόκο σχετικά με την Αλγερία και τον περιφερειακό της ρόλο καθώς και τις σχέσεις της με μια τρίτη χώρα”.

“Το Μαρόκο έχει γίνει μια βάση για τον προγραμματισμό μιας σειράς επικίνδυνων επιθέσεων εναντίον της Αλγερίας”, δήλωσε ο Λαμαρά την Τρίτη, κατηγορώντας τον Bourita ότι είναι ο “υποκινητής” πίσω από τα σχόλια του Λαπίντ.

“Οι Μαροκινοί άγγιξαν τα δύο μεγαλύτερα ταμπού της Αλγερίας: την εθνική ενότητα και την πολιτική έναντι του Ισραήλ”, δήλωσε διπλωματική πηγή. «Έχουν χτυπήσει εκεί που πονάει, πολλές φορές».

Η κρίση επιδεινώθηκε περαιτέρω τον Ιούλιο, όταν ανακαλύφθηκε ότι το Μαρόκο ήταν «ένας από τους μεγαλύτερους χρήστες του ισραηλινού spyware”Pegasus” εις βάρος των αλγερινών αρχών».

Ιστορικό συγκρούσεων

Οι σχέσεις των δύο χωρών είναι δύσκολες εδώ και δεκαετίες, λόγω του ακανθώδους θέματος της Δυτικής Σαχάρας, της μοναδικής περιοχής της αφρικανικής ηπείρου το μετααποικιακό καθεστώς της οποίας παραμένει σε εκκρεμότητα.

Η περιοχή διεκδικείται από το Μαρόκο ενώ η Αλγερία στηρίζει τους αυτονομιστές του Μετώπου Πολισάριο. Το Ραμπάτ, που ελέγχει περίπου το 80% του εδάφους της, προτείνει ένα σχέδιο αυτονομίας υπό τη δική του κυριαρχία.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι δύο χώρες διακόπτουν τις σχέσεις τους. Στις 7 Μαρτίου 1976 το Μαρόκο διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με την Αλγερία, αφού η τελευταία αναγνώρισε τη Λαοκρατική Αραβική Δημοκρατία της Σαχάρας, την ανεξαρτησία της οποίας είχε ανακηρύξει μονομερώς το Μέτωπο Πολισάριο.

Ο «Πόλεμος της άμμου»

Είχε προηγηθεί, το 1963, ο “Πόλεμος της άμμου” μεταξύ των δύο γειτόνων, με πολλά μεθοριακά επεισόδια, ενώ οι σχέσεις τους επιδεινώθηκαν επίσης το 1975, με τη λεγόμενη “Πράσινη πορεία” 350.000 Μαροκινών προς τη Δυτική Σαχάρα.

Στις 16 Μαΐου 1988 οι δύο χώρες ανακοίνωσαν ότι συνάπτουν και πάλι διπλωματικές σχέσεις και τον Ιούνιο του ίδιου έτους ξανανοίγουν επισήμως τα σύνορά τους.

Όμως τον Αύγουστο του 1994, η δήλωση του τότε προέδρου της Αλγερίας Λιαμίν Ζερουάλ, σύμφωνα με τον οποίο απομένει στην Αφρική “μια χώρα υπό παράνομη κατοχή” –αναφερόμενος στη Δυτική Σαχάρα– προκαλεί δυσαρέσκεια στο Μαρόκο. Στο τέλος του μήνα, το Μαρόκο επαναφέρει τη βίζα για τους Αλγερινούς πολίτες, μετά την επίθεση που σημειώθηκε σε ένα ξενοδοχείο του Μαρακές, όπου ισλαμιστές Γαλλο-Μαγρεμπίνοι σκότωσαν δύο Ισπανούς τουρίστες. Το Ραμπάτ κατηγόρησε για την επίθεση τις αλγερινές υπηρεσίες ασφαλείας.

Σε απάντηση, η Αλγερία κλείνει τα σύνορά της με το Μαρόκο.

Στις 25 Ιουλίου 1999 ο πρόεδρος της Αλγερίας Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα παρίσταται στην κηδεία του βασιλιά Χασάν Β΄ του Μαρόκου στο Ραμπάτ. Όμως αυτή η αρχή της συμφιλίωσης θα διακοπεί απότομα στις 15 Αυγούστου του ίδιου χρόνου, με αφορμή τη σφαγή 29 ανθρώπων στη νοτιοδυτική Αλγερία. Ο Μπουτεφλίκα κατηγόρησε το Μαρόκο ότι διευκόλυνε τη διείσδυση ένοπλων ισλαμιστών.

Τον Μάρτιο του 2005 ξεκινά να λιώνει ο πάγος, με τις συναντήσεις του προέδρου Μπουτεφλίκα με τον βασιλιά Μοχάμεντ Στ΄. Τον Ιούλιο του 2011 ο βασιλιάς τάσσεται υπέρ του ανοίγματος των χερσαίων συνόρων και της εξομάλυνσης των σχέσεων. Ο Μπουτεφλίκα απαντά μερικούς μήνες αργότερα εκφράζοντας τη βούλησή του να εργαστεί για την αναθέρμανση των σχέσεων, προς το συμφέρον και των δυο χωρών.

Τον Δεκέμβριο του 2019 ο βασιλιάς του Μαρόκου, στο συγχαρητήριο μήνυμά του προς τον νέο πρόεδρο της Αλγερίας Αμπντελματζίντ Τεμπούν ζητά να ανοίξει “μια νέα σελίδα” στις σχέσεις τους.

Στις 18 Ιουλίου 2021 το Αλγέρι ανακάλεσε για διαβουλεύσεις τον πρεσβευτή του στο Ραμπάτ. Ένας Μαροκινός διπλωμάτης είχε προηγουμένως εκφράσει την υποστήριξή του στους αυτονομιστές της Καβυλίας, αντιδρώντας στη στήριξη των αυτονομιστών της Δυτικής Σαχάρας. Μια “κόκκινη γραμμή” για το Αλγέρι, που αντιτίθεται σε κάθε αυτονομιστική τάση της Καβυλίας, μιας ιστορικής, βερβερόφωνης περιοχής της βορειοανατολικής Αλγερίας.

Στις 31 Ιουλίου, με την ευκαιρία της εορτής του Θρόνου, ο βασιλιάς Μοχάμεντ Στ΄ εκφράζει τη λύπη του για τις “εντάσεις” με την Αλγερία και επαναλαμβάνει την έκκλησή του για άνοιγμα των χερσαίων συνόρων. Στις 18 Αυγούστου, η Αλγερία ανακοινώνει ότι θα επανεξετάσει τις σχέσεις της με το Μαρόκο, το οποίο κατηγορεί για εμπλοκή στις καταστροφικές πυρκαγιές των προηγούμενων ημερών.