Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός, σε λιγότερο από μία δεκαετία, θα τεθεί εκτός λειτουργίας.

Και τι θα γίνει στη συνέχει; Θα αφεθεί στην ατμόσφαιρα της Γης για να πέσει σε μια θαλάσσια περιοχή που είναι γνωστή ως «διαστημικό νεκροταφείο».

Γνωστό παγκοσμίως ως «Point Nemo», είναι το πιο απομακρυσμένο μέρος της Γης, μίλια μακριά από οποιαδήποτε ξηρά και το τέλειο σημείο για να θάβουν οι διαστημικές υπηρεσίες τα διαστημικά σκάφη που δεν είναι πλέον χρήσιμα.

Αν και η περιοχή δεν είναι ιδιαίτερα βαθιά (περίπου 4 χιλιόμετρα βάθος) , είναι ιδιαίτερα απομακρυσμένη, με την πλησιέστερη ξηρά να βρίσκεται 2.700 χιλιόμετρα μακριά. Αυτή η απόσταση είναι που το κάνει το τέλειο σημείο, καθώς μειώνει τον κίνδυνο οποιοσδήποτε δορυφόρος ή τμήμα ενός δορυφόρου να πέσει σε κατοικημένη περιοχή.

Όταν ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS) πέσει στο Point Nemo θα είναι σχεδόν επτά φορές πιο μακριά από οποιονδήποτε ανθρώπινο οικισμό από ό,τι ήταν όταν βρισκόταν 400 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη, στο Διάστημα.

Πώς πήρε το όνομά του και πού βρίσκεται

Το συγκεκριμένο μέρος πήρε το όνομά του από τον Πλοίαρχο Νέμο, από το μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα», και χρησιμοποιείται ως «χωματερή» από το 1971. Η περιοχή είναι γνωστή και ως Ωκεανικός Πόλος της Απροσβασιμότητας, βρίσκεται στον Νότιο Ειρηνικό Ωκεανό, περιτριγυρισμένη από τη Νέα Ζηλανδία, την Ανταρκτική, την Αργεντινή και μερικά μικρά νησιά, το καθένα πάνω από 2.500 χιλιόμετρα μακριά.

Στη συγκεκριμένη περιοχή εγκαταλείπονται ακόμη και τα εκτός λειτουργίας διαστημόπλοια, συμπεριλαμβανομένου του κινεζικού τροχιακού εργαστηρίου Tiangong-1, το οποίο κατέπεσε εκεί το 2018.

Το διαστημικό νεκροταφείο έχει συγκεντρώσει τα λείψανα τουλάχιστον 260 διαστημικών σκαφών από τότε που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά και έχει συμβάλει ώστε να σταματήσει η Γη να συγκεντρώνει πάρα πολλά επικίνδυνα διαστημικά σκουπίδια που βρίσκονταν σε τροχιά.

Η τελευταία κατοικία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού

Η NASA ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα πως το Point Nemo θα είναι το τελευταίο μέρος ανάπαυσης για τα μέρη του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού που δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν και δεν κάηκαν στην ατμόσφαιρα.

Αυτό αναμένεται να συμβεί τον Ιανουάριο του 2031, ξεκινώντας μια σταδιακή «απομάκρυνση» της τεράστιας εγκατάστασης, χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό ρωσικών και αμερικανικών διαστημικών σκαφών.

Ο σταθμός, ο οποίος ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1998, είχε σχεδιαστεί ώστε να λειτουργήσει 15 χρόνια, ωστόσο θα συμπληρώσει περισσότερα από 30 χρόνια έως τη στιγμή που θα σταλεί να βυθιστεί στον ωκεανό. Το σχέδιο για το τέλος του κύκλου ζωής του ακολούθησε τη δέσμευση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν να υποστηρίξει τον σταθμό έως το 2030.

«Ο ISS είναι ένα μοναδικό εργαστήριο, που επιστρέφει τεράστιες επιστημονικές, εκπαιδευτικές και τεχνολογικές εξελίξεις προς όφελος των ανθρώπων στη Γη και μας επιτρέπει να ταξιδεύουμε στο βαθύ Διάστημα», έγραψε η NASA όταν ανακοίνωσε το νέο σχέδιο.

Πώς θα οδηγηθεί στον τελικό προορισμό

Όταν ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός φτάσει στο τέλος της ζωής του, το οποίο καθορίζεται από την κύρια δομή του, όχι από τις μεμονωμένες μονάδες, θα ακολουθήσει μια σειρά από γεγονότα. Πρώτον, όλες οι εμπορικές μονάδες και μερικές από τις πιο αξιόπιστες παλαιότερες μονάδες -που ενδεχομένως να περιλαμβάνουν νεότερες ρωσικές εγκαταστάσεις- θα διαχωριστούν από τη δομή.

Στη συνέχεια, σε ένα τέλειο σενάριο, το τροχιακό του υψόμετρο -αυτή τη στιγμή περίπου 407 χιλιόμετρα- θα μειωθεί μέχρι να χτυπήσει την ατμόσφαιρα. Ένας αριθμός διαστημικών σκαφών θα σταλούν, χωρίς πλήρωμα, στον ISS τις τελευταίες ημέρες για να βοηθήσουν στην ώθησή του προς τη Γη. Η NASA υπολογίζει πως αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τρία ρωσικά διαστημόπλοια Progress και ένα διαστημόπλοιο Northrop Grumman Cygnus.

Καθώς θα πέφτει μέσα από τα στρώματα της ατμόσφαιρας της Γης, θα σύρεται και θα τραβιέται όλο και πιο χαμηλά, ενώ τα συντρίμμια του θα ταξιδεύουν πολύ γρήγορα. Ένα μεγάλο μέρος από αυτόν θα καεί λόγω της τριβής της ατμόσφαιρας αλλά ένα μέρος θα παραμείνει, ακολουθώντας τον κύριο όγκο καθώς θα κατευθύνεται προς την τελική θέση ανάπαυσης.

Σπάνια η θαλάσσια ζωή στο Point Nemo

Λόγω των ωκεάνιων ρευμάτων, η περιοχή δεν χρησιμοποιείται για αλιεία και οι μελέτες δείχνουν ότι ελάχιστα θρεπτικά συστατικά μεταφέρονται στην περιοχή, πράγμα που σημαίνει ότι η θαλάσσια ζωή είναι σπάνια. Πολύ λίγα είναι πραγματικά γνωστά για το ωκεάνιο περιβάλλον σε αυτή την περιοχή, αλλά πιστεύεται ότι δεν είναι ιδιαίτερα ποικιλόμορφο βιολογικά και δυνητικά κατοικείται από χταπόδια του βυθού και μερικά είδη ψαριών.

Μερικά από τα διαστημικά αεροσκάφη που είναι «θαμμένα» εκεί περιλαμβάνουν έναν πύραυλο SpaceX, πολλά φορτηγά cargo της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας, περισσότερα από 140 ρωσικά σκάφη ανεφοδιασμού και τον διαστημικό σταθμό MIR της σοβιετικής εποχής, τα οποία δεν έφτασαν ποτέ εκεί ακέραια.

«Αυτή είναι η μεγαλύτερη ωκεάνια περιοχή χωρίς νησιά. Είναι απλώς η ασφαλέστερη περιοχή, όπου περιλαμβάνει μια μεγάλη ζώνη στην οποία πέφτουν τα συντρίμμια ύστερα από μια επανείσοδο» εξήγησε ο Χόλγκερ Κραγκ, ο οποίος είναι επικεφαλής του Γραφείου Προγράμματος Διαστημικής Ασφάλειας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. 

Το Point Nemo είναι, επίσης, εκτός δικαιοδοσίας οποιουδήποτε κράτους.