Αγώνα δρόμου με τις εγκυκλίους για να μη χαθεί ο Γενάρης δίνουν στο υπουργείο Οικονομικών, αφού μετά από τις 10 πρώτες μέρες του 2017 αρχίζουν να αποκρυσταλλώνονται οι πρώτες αποφάσεις της κυβέρνησης για το πώς θα λειτουργήσει το νέο σύστημα για το πλαστικό χρήμα.

Και εντός της ημέρας ακόμα, όπως ανέφεραν πηγές του οικονομικού επιτελείου, θα πρέπει να εκδοθεί η πρώτη υπουργική απόφαση, από τις τουλάχιστον 4 ή 5 που προβλέπεται πως θα απαιτηθούν για να διαμορφωθεί η πλήρης εικόνα για το σε ποιες επιχειρήσεις και για ποια προϊόντα θα απαιτείται η πληρωμή μέσω τραπέζης. Στις πρώτες-πρώτες (αν όχι στην πρώτη) από τις αποφάσεις, θα τεθούν και οι εξαιρέσεις από την υποχρέωση πληρωμών μέσω τραπέζης, όπως οι υπερήλικες ή και άτομα με πολύ βαριά αναπηρία.

«Στα τυφλά»

Παρότι ο νόμος σχεδιάζεται από το 2015 και ψηφίστηκε πριν ένα μήνα, οι φορολογούμενοι κάνουν ακόμα αγορές «στα τυφλά», με κάρτες ή χωρίς, χωρίς να ξέρουν αν αυτές τους βοηθάνε για να «χτίσουν» το αφορολόγητό τους ή αν απειλούνται και με φοροπρόστιμα 22% για τις δαπάνες που δεν έκαναν!

Με τα ως τώρα δεδομένα πάντως και μέχρι να εκδοθούν οι αποφάσεις:

1. Δεν είναι ακόμα και τώρα σίγουρο εάν θα μετράνε (ή μέχρι ποιο ύψος ενδεχομένως) οι αγορές που γίνονται με κάρτες από σούπερ-μάρκετ, βενζινάδικα κλπ για το «κτίσιμο» του αφορολογήτου ορίου. Παρά τις σχετικές εξαγγελίες, οι κατηγορίες δαπανών με πλαστικό χρήμα αφέθηκαν από το νομοθέτη στην έκδοση αποφάσεων που ακόμα δεν έχουν υπογραφεί.

2. Δεν είναι βέβαιο πότε θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία (και χωρίς λάθη) η ηλεκτρονική πλατφόρμα όπου θα καταχωρίζεται κάθε πληρωμή μέσω τραπέζης, στο ΑΦΜ του φορολογουμένου που την έκανε. Χωρίς αυτήν δεν μπορούν και οι πολίτες να πληροφορούνται από το ίντερνετ εάν οι αγορές με κάρτες που έχουν κάνει επαρκούν ή όχι, ως προς την υποχρέωση που έχουν από 1.1.2017 να δαπανήσουν τουλάχιστον το 10% του φορολογητέου (πραγματικού ή τεκμαρτού) εισοδήματός τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών.

3. Δεν έχει επεκταθεί ακόμα το σύστημα αποδοχής ηλεκτρονικών πληρωμών στις επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα πολλές δαπάνες να γίνονται αναγκαστικά με μετρητά. Δεν έχει αποσαφηνιστεί οριστικά εάν θα ισχύσει ή όχι ο ακατάσχετος επιχειρηματικός λογαριασμός. Ακόμα και επιχειρήσεις όμως που διαθέτουν τέτοια μηχανήματα (συσκευές POS) αρνούνται να κάνουν συναλλαγές με συγκεκριμένες κάρτες, λόγω υψηλών προμηθειών που αυτές επιβάλλουν. Με άλλα λόγια, οι κάτοχοι τέτοιων καρτών αναγκάζονται να πληρώνουν με μετρητά, που δεν θα προσμετρηθούν ποτέ από την εφορία.

4. Δεν απαλλάσσονται ακόμη από την «χαρτούρα» και την «αγγαρεία» διαφύλαξης των χάρτινων αποδείξεων οι καταναλωτές. Παρότι ο νόμος δεν επαναφέρει την υποχρέωση όπως ίσχυε γενικά για όλους ως το 2014 να μαζεύουν αποδείξεις, η αρμόδια υφυπουργός Οικονομικών κυρία Κατερίνα Παπανάτσιου έχει καλέσει(μέσω τηλεοπτικής συνέντευξης) τους πολίτες να τις φυλάνε «καλού-κακού» γιατί …μπορεί να γίνουν και λάθη. Ίσως δηλαδή και να μην σταθεί αρκετό, αν υπάρξουν λάθη στην επεξεργασία των στοιχείων από τις τράπεζες, να επικαλεστεί κανείς τι πλήρωσε με βάση τους μηνιαίους λογαριασμούς που του αποστέλλονται, αλλά να πρέπει να προσκομίσει και την χάρτινη ταμειακή απόδειξη!

5. Δεν έχει ξεκαθαριστεί τι θα ισχύσει για δαπάνες που κάνουν σύζυγοι. Αν έχουν κοινή κάρτα, οι τράπεζες βλέπουν το ΑΦΜ του βασικού κατόχου. Έτσι δεν θα εμφανίζονται δαπάνες στο ΑΦΜ του άλλου συζύγου. Άρα ίσως αναγκαστούν πολλοί να σπεύσουν να βγάλουν ξεχωριστές κάρτες ή να ανοίξουν ξεχωριστούς τραπεζικούς λογαριασμούς (που δεν είναι εύκολο με τα capital controls) για να αποφύγουν να πληρώσουν φοροπρόστιμα για δαπάνες που δεν έκαναν με δικά τους λεφτά. Επιπλέον, εάν ο ένας μόνον σύζυγος κάνει όλες τις αγορές ή έχει πραγματικό εισόδημα, ο άλλος δεν θα μπορεί να εμφανίσει δαπάνες. Ειδικά σύζυγοι που δεν έχουν πραγματικό εισόδημα αλλά μόνον τεκμαρτό, όπως το υπολογίζει πλασματικά η εφορία (πχ 2.500 ατομικό εισόδημα για όλους, 4.000 ευρώ για τυχόν ακίνητα στο όνομά του, 2.500 ευρώ για το αυτοκίνητο κλπ) απειλούνται και αυτοί με πρόστιμα.

Με βάση το γράμμα του νόμου που ψηφίστηκε προ δεκαπενθημέρου, δεν προβλέπεται ο όρος «οικογενειακές δαπάνες» όπως ίσχυε παλαιότερα όταν όλες αναγράφονταν στον κωδικό 049 του εντύπου Ε1 και, στη συνέχεια, επιμερίζονταν από την εφορία αναλογικά στον κάθε σύζυγο, ανάλογα με το φορολογητέο εισόδημά του. Αντιθέτως, προκύπτει ότι κάθε σύζυγος καλύπτει το 10% του ατομικού του εισοδήματος με τις αγορές που κάνει ο ίδιος (ανά ΑΦΜ).

6. Δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιοι δεν θα έχουν τελικά υποχρέωση να ξοδεύουν με κάρτες.