Παρενέργειες των φαρμάκων ευθύνονται για το 5% των εισαγωγών στα νοσοκομεία, με σχεδόν τις μισές από αυτές να μπορούν να αποτραπούν, όπως αναφέρουν τελευταία στοιχεία, καθιστώντας το ζήτημα κρίσιμο για τα συστήματα υγείας παγκοσμίως.

Αυτές οι παρενέργειες μπορεί να αφορούν κοινά φάρμακα ή/και να συνδέονται συχνά με αλληλεπιδράσεις ή υπερδοσολογίες, ειδικά σε ευάλωτες ομάδες όπως οι ηλικιωμένοι.

Τα παραπάνω στοιχεία έδωσε στη δημοσιότητα ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) με αφορμή την εκστρατεία ενημέρωσης για την ασφάλεια των φαρμάκων MedSafetyWeek2024.

Η εκστρατεία επισημαίνει την ανάγκη για αυξημένη ευαισθητοποίηση των ασθενών και των επαγγελματιών υγείας στη χρήση εργαλείων, όπως η πλατφόρμα Yellow Card στο Ηνωμένο Βασίλειο ή αντίστοιχες σε άλλες χώρες, ώστε να αναφέρονται τυχόν παρενέργειες γρήγορα.

Αυτά τα δεδομένα συμβάλλουν στη συνεχή αξιολόγηση και ασφαλέστερη χρήση φαρμάκων, καθώς και στη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.

Το Yellow Card Biobank αποτελεί ένα πιλοτικό πρόγραμμα για τη μελέτη της σχέσης μεταξύ των γενετικών χαρακτηριστικών των ασθενών και των ανεπιθύμητων ενεργειών φαρμάκων. Πρόκειται για μια προσπάθεια να κατανοηθούν καλύτερα οι εξατομικευμένες αντιδράσεις στα φάρμακα, προσφέροντας στο μέλλον προσαρμοσμένες φαρμακευτικές λύσεις που θα μειώνουν τον κίνδυνο παρενεργειών.

Η καμπάνια τονίζει ότι με τη σωστή ενημέρωση και την έγκαιρη αναφορά των παρενεργειών, μπορούν να μειωθούν οι νοσηλείες και να βελτιωθεί η φροντίδα των ασθενών. Η συμμετοχή των πολιτών και των επαγγελματιών υγείας στην καταγραφή των ανεπιθύμητων ενεργειών είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της ασφάλειας των φαρμάκων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων: 2 στους 8 ασθενείς επηρεάζεται

Η συχνότητα των ΑΕΦ ποικίλλει, ενώ οι παράγοντες κινδύνου εξαρτώνται από τον τύπο των φαρμάκων και το προφίλ των ασθενών. Στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, έρευνες υποδεικνύουν ότι οι ΑΕΦ ενδέχεται να επηρεάζουν έως και το 20% των ασθενών, με μεγαλύτερο κίνδυνο για ηλικιωμένους – λόγω πολυφαρμακίας και οργανικής αδυναμίας.

Παρόμοιες μελέτες δείχνουν ότι τα φάρμακα που συνήθως προκαλούν ΑΕΦ είναι αντιπηκτικά, αντιβιοτικά και φάρμακα που επηρεάζουν το καρδιαγγειακό σύστημα, με πιο κοινές παρενέργειες όπως αιμορραγίες και αντιδράσεις υπερευαισθησίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ερευνητές συνεχίζουν να εργάζονται για τη βελτίωση των συστημάτων αναφοράς και εντοπισμού των ΑΕΦ, ειδικά μέσω της ενσωμάτωσης εργαλείων αναφοράς σε ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία, γεγονός που διευκολύνει την παρακολούθηση και την προληπτική αντιμετώπιση αυτών των αντιδράσεων στην καθημερινή κλινική πρακτική.

*Ο ΕΟΦ είναι ένας από τους 107 οργανισμούς που συμμετέχουν στην ένατη παγκόσμια ετήσια εκστρατεία MedSafetyWeek2024, με σκοπό την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού και των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τρόπους που θα κάνουν τη χρήση των φαρμάκων ασφαλέστερη.

Ο ασθενής διαδραματίζει έναν κρίσιμο ρόλο κάθε φορά που αναφέρει μια ύποπτη ανεπιθύμητη ενέργεια στον ΕΟΦ  στο γιατρό ή στο φαρμακοποιό βοηθά να αυξηθεί η πληροφορία για γνωστές ανεπιθύμητες ενέργειες ή ακόμη να ανακαλυφθούν νέες.