Σε κρίσιμη φάση έχει εισέλθει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ καθώς η κυπριακή πλευρά αναθέτει την μελέτη βιωσιμότητας με στόχο να είναι έτοιμη μέσα στον Οκτώβριο, ώστε να είναι απολύτως κατοχυρωμένη σε όλα τα επίπεδα, όσον αφορά την μεγάλη επένδυση, όπως αναφέρει το .
Το έργο ήδη έχει εξασφαλίσει τα κριτήρια οικονομικής βιωσιμότητας, καθώς έτσι κρίθηκε από την Ευρωπαική Επιτροπή και για αυτό το λόγο εντάχθηκε εκ νέου στην λίστα των Έργων Κοινού/Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος PCI/PMI της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως είναι γνωστό, εξασφάλισε χρηματοδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ από χρηματοδοτικό ταμείο της ΕΕ (Connecting Europe Facility) και δεσμεύθηκαν γι’ αυτό 100 εκατ. ευρώ από το δανειακό σκέλος του Προγράμματος Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου.
Επιπλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη αποδεσμεύσει 50 εκατ. ευρώ για τo έργο. Κατά συνέπεια όλοι αυτοί οι πόροι έχουν δεσμευθεί για ένα έργο του οποίου η βιωσιμότητα είναι δεδομένη για οργανισμούς που διαθέτουν πολύ σύνθετες διαδικασίες αξιολόγησης έργων.
Το ίδιο ισχύει και για τους πολυεθνικούς ομίλους που έχουν εμπλακεί στο project: Η Nexans δεν πήρε ελαφρά την απόφαση να υπογράψει σύμβαση ύψους 1,43 δις. ευρώ για το καλωδιακό τμήμα της διασύνδεσης και κυρίως να δεσμεύσει ένα πολύ σημαντικό production slot σε μια περίοδο που η ζήτηση για υποβρύχια ηλεκτρικά καλώδια είναι πολύ μεγάλη.
Η Siemens αφιερώνει πόρους για την αναλυτική μελέτη για τους Σταθμούς Μετατροπής, η οποία είναι απαραίτητη ώστε να οριστικοποιηθούν οι όροι του συμβολαίου με την εταιρεία που υλοποιεί το έργο. Όλοι αυτοί οι οργανισμοί βασίζονται στην συμφωνία Διασυνοριακού Επιμερισμού του Κόστους του έργου μεταξύ των Ρυθμιστικών Αρχών Ελλάδας και Κύπρου, η οποία πολύ πρόσφατα επικαιροποιήθηκε ώστε να καλύψει τον αυξημένο προϋπολογισμό του έργου. Και βέβαια βασίστηκαν στις αποφάσεις με τις οποίες καθορίζεται το έσοδο του έργου από τα τέλη χρέωσης χρήσης συστήματος.
Ασφάλεια εφοδιασμού για την Κύπρο
Τα οφέλη του έργου είναι συγκεκριμένα. Η Κύπρος σήμερα δεν τροφοδοτείται στον μεγαλύτερο βαθμό από καθαρή ενέργεια και καθώς είναι «ενεργειακό νησί» η ασφάλεια εφοδιασμού της δεν είναι δεδομένη. Το ίδιο ισχύει και για το Ισραήλ το οποίο τα δύο τελευταία χρόνια έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για την υλοποίηση του έργου ανεξαρτήτως κυβέρνησης. Τέλος, η Κύπρος είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που δεν είναι ενεργειακά συνδεδεμένη και το Ισραήλ με τη διασύνδεση θα ενδυναμώσει τις σχέσεις του με την ΕΕ.
Ο ΑΔΜΗΕ προσφέρει τις λύσεις
Όσον αφορά στο θέμα του φορέα υλοποίησης του έργου της διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ είναι γνωστό ότι υπάρχει λύση στο τραπέζι. Ο ΑΔΜΗΕ έχει προτείνει στον σημερινό φορέα υλοποίησης να τον διαδεχθεί, και να συνεχίσει ο ίδιος μαζί με άλλους επενδυτές που θα ενδιαφερθούν καθώς όλοι συμφωνούν ότι απαιτείται πλέον από τις συνθήκες αυτή η αλλαγή. Επίσης ο ΑΔΜΗΕ έχει υπογράψει προκαταρκτική συμφωνία για είσοδο στο μετοχικό σχήμα ισραηλινού fund με ποσοστό έως 33%. Τέλος η Κυπριακή Δημοκρατία εξετάζει σοβαρά επίσης τη μετοχική συμμετοχή της στο έργο. Όλες αυτές οι θετικές εξελίξεις δείχνουν λύση και άρση του χρηματοδοτικού εμποδίου που υπάρχει αυτή τη στιγμή και δημιουργεί δυσκολίες στο έργο.
Η λύση αυτή είναι σε γνώση όλων των εμπλεκόμενων και κυρίως της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει και την τελική ευθύνη να αποφασίσει αν και πώς μπορεί να συνεχιστεί το έργο. Ο ΑΔΜΗΕ έχει αποδεδειγμένα την απαραίτητη τεχνογνωσία για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις μιας state of the art HDVC διασύνδεσης. Διαθέτει επίσης και την απαιτούμενη χρηματοοικονομική ευρωστία, έχοντας υλοποιήσει πληθώρα βιώσιμων ηλεκτρικών διασυνδέσεων, με χρηματοδότηση από εμπορικές τράπεζες, ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία και πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Στελέχη του Διαχειριστή έχουν επικοινωνήσει με ανώτατα στελέχη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και προγραμματίζονται συναντήσεις μέσα στον Οκτώβριο. Στις τάξεις του Διαχειριστή υπάρχει αισιοδοξία ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα θα χρηματοδοτήσει αυτό το πολύ σημαντικό έργο. Είναι η ώρα να πρυτανεύσει πνεύμα συνεργασίας και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να συνδράμουν, ώστε να προχωρήσει απρόσκοπτα ένα έργο με αδιαμφισβήτητη γεωπολιτική αξία, που θα άρει την ηλεκτρική απομόνωση της Κύπρου.
