Το πολικό ψύχος που σαρώνει τη χώρα μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από δυσάρεστο. Η παγωνιά μπορεί να βλάψει σοβαρή την υγεία, ιδίως όταν οι χαμηλές θερμοκρασίες συνοδεύονται από ισχυρούς, παγωμένους ανέμους.

«Ο κόσμος συχνά υποτιμά τον κίνδυνο», λέει ο Dr. Randell Wexler, αναπληρωτής καθηγητής Οικογενειακής Ιατρικής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο, στο Κολόμπους. «Νομίζουν ότι αντέχουν την παγωνιά περισσότερο απ’ όσο μπορεί ο οργανισμός τους και ντύνονται λιγότερο ζεστά απ’ όσο χρειάζονται». Το επακόλουθο είναι να εκθέτουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο:

• Υποθερμίας (σωματική θερμοκρασία κάτω από 35 βαθμούς Κελσίου)
• Κρυοπαγημάτων (πάγωμα των ιστών του σώματος, κυρίως στα άκρα)

Ευτυχώς είναι πολλά αυτά που μπορείτε να κάνετε για να προστατευθείτε από την παγωνιά. Να τι συνιστούν οι ειδικοί:

Να ελέγχετε την σωστή θερμοκρασία

Όταν έχει παγωνιά, πρέπει οπωσδήποτε να ελέγξετε την πρόγνωση του καιρού για την περιοχή σας, πριν βγείτε σε υπαίθριο χώρο. Βεβαιωθείτε, μόνο, ότι θα ελέγξετε την σωστή θερμοκρασία.

Αυτή δεν είναι άλλη από την αισθητή θερμοκρασία, η οποία προκύπτει όταν η περιβαλλοντική θερμοκρασία συνδυαστεί με την ταχύτητα του ανέμου. Με αυτό τον τρόπο θα ξέρετε με ακρίβεια πως θα νιώθετε αν βγείτε έξω, σύμφωνα με την Εθνική Ωκεανογραφική & Ατμοσφαιρική Υπηρεσία (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ.

Η αισθητή θερμοκρασία συνήθως αναγράφεται κάτω από την κανονική και κατά κανόνα είναι μικρότερη.

Προστατεύστε τον κορμό σας

Ζεστός κορμός σημαίνει μικρότερος κίνδυνος υποθερμίας. Επιπλέον, «ο θερμός κορμός προωθεί ζεστό αίμα και στα άκρα», τονίζει ο Dr. Wexler.

Για να διατηρήσετε ζεστό τον κορμό σας πρέπει να ντυθείτε έξυπνα. Οι ενδυματολογικές επιλογές που θα κάνετε εξαρτώνται από το πόσο δραστήριοι θα είστε όταν βγείτε έξω. Ρόλο παίζει επίσης επί πόση ώρα θα εκτεθείτε στην παγωνιά.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ένα πουπουλένιο μπουφάν είναι ό,τι χρειάζεστε για να μείνετε ζεστοί, αν είστε σχετικά αδρανείς στο ψύχος. Αν, όμως, θα κάνετε κάτι κοπιώδες (π.χ. θα περπατάτε) τότε ίσως είναι πιο αποτελεσματική η ένδυση σε στοιβάδες, κατά τον Dr. Ken Zafren, καθηγητή Επείγουσας Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ. Αναλόγως με το πόσο ζεστοί νιώθετε, θα μπορείτε να βγάλετε κάποια στοιβάδα, χωρίς να παγώσετε.

Οι πρώτες δύο στοιβάδες πρέπει να είναι από υφάσματα που εμποδίζουν την συσσώρευση του ιδρώτα πάνω στο δέρμα. Τα συνθετικά υφάσματα (π.χ. πολυεστέρας, πολυαιθυλένιο, μικροΐνες, πολυπροπυλένιο) και ορισμένα φυσικά (π.χ. μαλλί μερίνο) είναι καλές επιλογές. Αντιθέτως, τα βαμβακερά ρούχα δεν είναι κατάλληλα για την παγωνιά, ιδίως εάν ιδρώσετε ή βραχείτε. Και αυτό, διότι απορροφούν τεράστιες ποσότητες υγρών και στεγνώνουν δύσκολα.

Πάνω από τις εσωτερικές στοιβάδες, φορέστε ένα πουλόβερ από ύφασμα fleece ή μαλλί. Μπορεί να απομονώσει επαρκώς το κρύο. Όσο για την εξωτερική στοιβάδα, αυτή εκτός από ζεστή, πρέπει επίσης να είναι αντιανεμική και αδιάβροχη.

Όλ’ αυτά τα ρούχα πρέπει να είναι φαρδιά και άνετα. Τα στενά εμποδίζουν την κυκλοφορία του αίματος, προειδοποιεί η Dr. Sharon Brangman, καθηγήτρια Γηριατρικής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

Προστατεύστε τα άκρα σας

Όταν κάνει παγωνιά και φυσάει δυνατός αέρας, έχει ζωτική σημασία να προφυλάσσετε τα άκρα σας. Ποια είναι αυτά;

• Οι λοβοί των αυτιών
• Η άκρη της μύτης
• Τα δάκτυλα στα χέρια και στα πόδια σας

Τα σημεία αυτά κινδυνεύουν περισσότερο να υποστούν κρυοπάγημα, διότι όταν κρυώνει ο οργανισμός, απομακρύνει το αίμα από τα άκρα για να τροφοδοτήσει τα ζωτικά όργανα.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι χρειάζεστε ένα μάλλινο ή συνθετικό σκούφο που να καλύπτει τα αυτιά σας. Χρειάζεστε επίσης ζεστές μπότες και μία προστατευτική μάσκα προσώπου ή κασκώλ για να θωρακίσετε το πρόσωπό σας.

Για τα χέρια σας, προτιμήστε τα γάντια χωρίς δάκτυλα, αντί για το κλασσικό είδος, συνιστά ο Dr. Gordon Giesbrecht, καθηγητής Κινησιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μανιτόμπα, στον Καναδά. Τα γάντια αυτά διατηρούν τα δάκτυλα ζεστά για περισσότερη ώρα, εξηγεί.

Όσον αφορά τις κάλτσες, μην βάλετε διπλό ζευγάρι αν νιώθετε ότι με αυτό σας στενεύουν τα παπούτσια σας. Όπως ισχύει για τα ρούχα, έτσι και τα παπούτσια πρέπει να είναι άνετα, ειδάλλως μειώνουν την κυκλοφορία του αίματος.

Αποφύγετε το αλκοόλ και το τσιγάρο

Το αλκοόλ μπορεί να αυξήσει ελαφρώς τον κίνδυνο κρυοπαγήματος, λέει ο Dr. Zafren. Το σημαντικότερο, όμως, είναι πως θολώνει την κρίση σας. Έτσι, μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά σας να αναζητήσετε καταφύγιο, εάν η παγωνιά αρχίσει να σας καταβάλλει.

Όσον αφορά το τσιγάρο, και αυτό αυξάνει τον κίνδυνο κρυοπαγήματος, επειδή προκαλεί συστολή των αιμοφόρων αγγείων, λένε οι ειδικοί.

Μην ξεχάσετε το κινητό σας

Εάν έχετε πρόγραμμα να βγείτε στην παγωνιά, φορτίστε εγκαίρως το κινητό σας τηλέφωνο και πάρτε το μαζί. Αν το πρόγραμμα είναι να απουσιάσετε πολλές ώρες, πάρτε μαζί και ένα έξτρα κινητό ή power bank.

Προσέξτε τα ύποπτα συμπτώματα

Αν νιώθετε τα χέρια σας παγωμένα, αλλά όχι μουδιασμένα, και δεν μπορείτε να μπείτε αμέσως σε ζεστό χώρο, βάλτε τα στις μασχάλες σας. Εναλλακτικά μπορείτε να αρχίσετε να τα κινείτε κυκλικά, για να κυκλοφορήσει ταχύτερα το αίμα.

Αν όμως από την παγωνιά δεν νιώθετε κάποιο άκρο σας ή το δείτε να ασπρίζει, έχει αρχίσει το κρυοπάγημα. «Αν έχει πολικό ψύχος, το κρυοπάγημα αναπτύσσεται σε λιγότερο από 1 λεπτό», προειδοποιεί ο Dr. Zafren, ο οποίος έχει εργαστεί επί 16 χρόνια στην Αλάσκα. «Μπείτε αμέσως σε κλειστό χώρο και φορέστε περισσότερα ρούχα. Αν αυτό δεν αποδώσει, επικοινωνήστε με έναν γιατρό».

Η υποθερμία είναι πιο δύσκολο να γίνει αντιληπτή, συνεχίζει. Μπορεί να αρχίσει με ανεξέλεγκτο ρίγος. Ύστερα μπορεί να εξελιχθεί με:

• Αποπροσανατολισμό
• Μπερδεμένη ομιλία
• Υπνηλία
• Εξάντληση

Αν αναπτύξετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα ή τα παρατηρήσετε σε άλλο άτομο, μπείτε επειγόντως σε ζεστό χώρο, ντυθείτε ζεστά και φωνάξτε έναν γιατρό. Θα τον χρειασθείτε για να διαχειριστείτε την κατάσταση.

Κρατήστε τις ευπαθείς ομάδες στο σπίτι

Εννοείται πως θα αποφύγετε τις άσκοπες μετακινήσεις, έως ότου περάσει η παγωνιά. Επιπλέον, μην πάρετε μαζί σας σε υπαίθριους χώρους, ευάλωτους ανθρώπους, όπως τα βρέφη, οι ηλικιωμένοι και οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα.

Αν οπωσδήποτε πρέπει να βγουν έξω, πρέπει να εκτεθούν στο ψύχος σταδιακά και φυσικά να είναι κατάλληλα ντυμένοι. Επιπλέον, η έκθεση πρέπει να διαρκέσει το ελάχιστο δυνατό, σύμφωνα με τους ειδικούς.