Την πρόθεσή της να προχωρήσει έως το 2026 σε συμφωνία με τη Συρία για υπεράκτιες ενεργειακές έρευνες ανακοίνωσε η Τουρκία, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην ενεργειακή της στρατηγική στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, σε συνέντευξή του στο φιλοκυβερνητικό μέσο GDH, επιβεβαίωσε ότι η Άγκυρα επιδιώκει να αξιοποιήσει πιθανές ενεργειακές πηγές κάτω από τις συριακές ακτές, σε μια περιοχή με ισχυρό γεωπολιτικό και νομικό ανταγωνισμό. 

Η νέα αυτή πρωτοβουλία έρχεται σε συνέχεια της υπογραφής ενός γενικού πλαισίου ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και Συρίας νωρίτερα μέσα στο έτος, πράξη που, σύμφωνα με τον Μπαϊρακτάρ, λειτουργεί ως προθάλαμος για τη συμφωνία που σχεδιάζεται. 

Έλον Μασκ: «Το Ισραήλ θα γίνει παγκόσμιος ηγέτης» – Τι συζητήθηκε για την τεχνητή νοημοσύνη

Συμβολή στο θαλάσσιο ενεργειακό πεδίο χωρίς άμεσες γεωτρήσεις

Σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό, η επικείμενη συμφωνία θα επιτρέψει τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών στη θαλάσσια ζώνη της Συρίας, με στόχο να εξακριβωθούν οι δυναμικότητες ενεργειακών κοιτασμάτων σε υποθαλάσσιο επίπεδο. Ωστόσο, ο ίδιος έσπευσε να διευκρινίσει ότι αυτή η πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται άμεσα γεωτρήσεις ή παραγωγή, αλλά εστιάζει στην τεχνική αξιολόγηση των δυνατοτήτων. 

Ο Μπαϊρακτάρ χαρακτήρισε το σχέδιο ως μέρος της ευρύτερης στρατηγικής της Τουρκίας για αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων της περιοχής, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες για χρονοδιαγράμματα πέραν της γενικής αναφοράς στο 2026. 

Προθάλαμος για ΑΟΖ και γεωπολιτικές συνέπειες

Για την Αθήνα και τη Λευκωσία, η τουρκική αυτή πρωτοβουλία ερμηνεύεται ως ένα ακόμη βήμα της Άγκυρας προς τη δημιουργία νέων τετελεσμένων στην Ανατολική Μεσόγειο, με πιθανές επιπτώσεις στο ζήτημα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ). Μια τετελεσμένη οριοθέτηση μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, κατά τα πρότυπα του τουρκολιβυκού μνημονίου, θα μπορούσε να εγείρει ζητήματα που αμφισβητούν τα κυριαρχικά δικαιώματα που απορρέουν από το Δίκαιο της Θάλασσας. 

Αν και η Τουρκία παρουσιάζει το σχέδιο ως ερευνητικό, δηλαδή χωρίς άμεση έναρξη γεωτρήσεων, η εξέλιξη ενδέχεται να λειτουργήσει πολιτικά ως αφετηρία για ενδεχόμενη θαλάσσια οριοθέτηση με τη Συρία σε μεταγενέστερο στάδιο. 

Γεωπολιτικό περιβάλλον μετά την αλλαγή εξουσίας στη Συρία

Η χρονική στιγμή της ανακοίνωσης δεν θεωρείται τυχαία από αναλυτές που παρακολουθούν την ευρύτερη περιοχή. Μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ και την ανάδειξη του Άχμαντ αλ Σάρα στην εξουσία στη Δαμασκό, η Τουρκία έχει ενισχύσει την παρουσία της στη Συρία σε πολλαπλά επίπεδα. 

Οι ενισχύσεις της τουρκικής επιρροής περιλαμβάνουν τόσο πολιτικές όσο και στρατιωτικές και οικονομικές δραστηριότητες στη Συρία, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η ενεργειακή συνεργασία αποτελεί μέρος μιας πιο εκτεταμένης στρατηγικής διείσδυσης. 

Βάθος συνεργασίας Άγκυρας – Δαμασκού

Η ενεργειακή σύμπραξη μεταξύ Τουρκίας και Δαμασκού δεν περιορίζεται αποκλειστικά στα υποθαλάσσια σχέδια. Από τα τέλη του 2024 και μετά, η συνεργασία έχει βαθύνει ταχύτατα, με συμφωνίες που καλύπτουν φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια, εξόρυξη και πετρέλαιο, ενώ προωθούνται κοινές επενδύσεις και τεχνικός συντονισμός. 

Σενάρια, διαρροές και εθνικά παιχνίδια – Η Κύπρος βάζει φρένο στην «τριμερή ταξιαρχία» Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ

Μια από τις πιο χαρακτηριστικές δράσεις είναι ο αγωγός φυσικού αερίου Κιλίς–Χαλέπι, ο οποίος ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2025 και προβλέπεται να τροφοδοτεί τη Συρία με περίπου 2 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως. Παράλληλα, η ανάπτυξη νέων γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω την ενεργειακή εξάρτηση της Δαμασκού από την Άγκυρα. 

Η Τουρκία ως παίκτης στη μεταπολεμική Συρία

Παράλληλα με τις ενεργειακές συμφωνίες, η Τουρκία έχει αναλάβει έργα-κλειδιά στη Συρία, όπως η ανακατασκευή του διεθνούς αεροδρομίου της Δαμασκού, η εκπαίδευση συριακών δυνάμεων ασφαλείας και η επαναφορά χερσαίων εμπορικών ροών. Αυτές οι πρωτοβουλίες αντικατοπτρίζουν μια προσπάθεια εδραίωσης της Τουρκίας ως διακεκριμένου εξωτερικού παράγοντα στον μεταπολεμικό χάρτη της Συρίας. 

Συνολικά, η κίνηση προς μια συμφωνία υπεράκτιας ενεργειακής συνεργασίας με τη Συρία αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου της Άγκυρας για γεωπολιτική και ενεργειακή εμβέλεια στην Ανατολική Μεσόγειο.