Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι ανακάλυψαν ένα «διαστρικό τούνελ» στο σύμπαν μας,το οποίο θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως «γέφυρα» προς άλλα αστρικά συστήματα.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη στο Astronomy & Astrophysics, το τούνελ αυτό αποτελεί μέρος μιας τεράστιας δομής θερμού αερίου που εκτείνεται σε μήκος εκατοντάδων ετών φωτός, τυλίγοντας το ηλιακό μας σύστημα.

Αυτή η τεράστια περιοχή, γνωστή ως «Local Hot Bubble» (Τοπική Θερμή Φούσκα), έχει μελετηθεί εδώ και χρόνια, αλλά η νέα έρευνα δείχνει ότι μπορεί να μην είναι ένας απομονωμένος θύλακας.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα μπορούσε να συνδέεται με μια ακόμη μεγαλύτερη «φούσκα» κοντά -ενδεχομένως σχηματίζοντας ένα δίκτυο διαστρικών διαδρομών.

Χαρτογράφηση μιας κοσμικής φούσκας: Τούνελ-έκπληξη στον Κένταυρο

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα από το τηλεσκόπιο eROSITA, το πρώτο παρατηρητήριο ακτίνων Χ που λειτουργεί εξ ολοκλήρου εκτός της γήινης ατμόσφαιρας, για να δημιουργήσουν έναν τρισδιάστατο χάρτη της Τοπικής Θερμής Φούσκας (LHB).

Ενώ ορισμένα από τα χαρακτηριστικά της ταίριαζαν με αυτά που περίμεναν οι αστρονόμοι, ο χάρτης αποκάλυψε επίσης κάποιες απροσδόκητες εκπλήξεις.

Μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις ήταν ένα μυστήριο «διαστρικό τούνελ» που οδηγεί προς τον αστερισμό του Κενταύρου.

Σύμφωνα με τον Michael Freyberg, αστρονόμο στο γερμανικό Ινστιτούτο Max Planck για την Εξωγήινη Φυσική, το τούνελ αυτό διαπερνά ένα πιο ψυχρό διαστρικό υλικό, δημιουργώντας ένα άνοιγμα που οι επιστήμονες δεν είχαν παρατηρήσει στο παρελθόν.

Ο Freyberg εξήγησε ότι η περιοχή αυτή έγινε πολύ πιο ορατή χάρη στη βελτιωμένη ευαισθησία του eROSITA και σε έναν εντελώς νέο τρόπο σάρωσης του ουρανού σε σύγκριση με τον προκάτοχό του, το ROSAT.

Με άλλα λόγια, το αναβαθμισμένο τηλεσκόπιο δεν επιβεβαίωσε απλώς αυτό που οι επιστήμονες ήδη γνώριζαν αλλά αποκάλυψε ένα κρυφό κοσμικό πέρασμα.

Ζώντας σε μια κοσμική φούσκα

Η ιδέα της Τοπικής Θερμής Φούσκας (LHB) -που συχνά αποκαλείται απλώς Τοπική Φούσκα- προτάθηκε για πρώτη φορά πριν από περισσότερα από 50 χρόνια ως ένας τρόπος να εξηγηθεί γιατί η ακτινοβολία ακτίνων Χ από το διάστημα έφτανε σε εμάς ενώ, θεωρητικά, δεν θα έπρεπε.

Κανονικά, ο τεράστιος χώρος μεταξύ των αστρικών συστημάτων είναι γεμάτος με νέφη αερίου και σκόνης, γνωστά ως διαστρικό υλικό - την πρώτη ύλη που τελικά σχηματίζει νέα αστέρια.

Αυτή η κοσμική σκόνη λειτουργεί σαν φίλτρο, απορροφώντας τις χαμηλής ενέργειας ακτίνες-Χ πριν αυτές ταξιδέψουν πολύ μακριά. Έτσι, οι αστρονόμοι είχαν την εξής απορία: «Γιατί αυτές οι ακτίνες Χ μπορούσαν να περάσουν;»

Η απάντηση;

Ζούμε σε μια γιγαντιαία κενή φούσκα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πριν από περίπου 14 εκατομμύρια χρόνια, μια σειρά εκρήξεων σουπερνόβα - οι δραματικοί θάνατοι τεράστιων άστρων - απομάκρυναν το μεγαλύτερο μέρος της διαστρικής ύλης γύρω μας. Αυτό που έμεινε πίσω ήταν μια τεράστια, κυρίως κενή κοιλότητα διαμέτρου περίπου 1.000 ετών φωτός - η Τοπική μας Φούσκα.

Ως απόδειξη, μπορούμε ακόμη και σήμερα να εντοπίσουμε τα απομεινάρια αυτών των αρχαίων σουπερνόβα. Έτσι, ενώ μπορεί να ακούγεται σαν να ζούμε σε μια διαστρική ασφαλή ζώνη, αποδεικνύεται ότι το ηλιακό μας σύστημα στην πραγματικότητα «επιπλέει» στα κατάλοιπα μιας σοβαρά εκρηκτικής κοσμικής ιστορίας.

Η θεωρία της Τοπικής Φούσκας δεν είχε πάντα ομαλή πορεία.

Πριν από μερικές δεκαετίες, οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν ότι εκπομπές ακτίνων Χ παρόμοιες με αυτές που συνδέονται με τη φούσκα θα μπορούσαν στην πραγματικότητα να παράγονται από την αλληλεπίδραση μεταξύ των ηλιακών ανέμων του Ήλιου και της εξωτερικής ατμόσφαιρας της Γης. Αυτό δημιούργησε αμφιβολίες σχετικά με το αν η φούσκα ήταν πραγματική ή απλώς μια έξυπνη ψευδαίσθηση.

Ωστόσο, πιο πρόσφατες παρατηρήσεις έχουν ενισχύσει την υπόθεση της ύπαρξής της. Οι επιστήμονες εντόπισαν ομάδες νεαρών άστρων να σχηματίζονται ακριβώς κατά μήκος της εξωτερικής άκρης της φούσκας, γεγονός που υποδηλώνει ότι καθώς η διαστελλόμενη φούσκα έσπρωχνε έξω διαστρικό υλικό, πυροδότησε το σχηματισμό νέων άστρων.

Ένας γαλαξιακός «υπεραυτοκινητόδρομος»;

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό το διαστρικό τούνελ θα μπορούσε να είναι μόνο ένα κομμάτι ενός πολύ μεγαλύτερου δικτύου κοσμικών διαδρομών που εκτείνονται σε όλο τον Γαλαξία μας - όλα διαμορφωμένα από την ενέργεια που απελευθερώνεται όταν εκρήγνυνται τεράστια αστέρια.

Αντί για μια απομονωμένη φούσκα, μπορεί να βλέπουμε ένα σύστημα διασυνδεδεμένων κοιλοτήτων που σχηματίζονται από ισχυρές εκρήξεις σουπερνόβα επί εκατομμύρια χρόνια.

Τα τελευταία τρισδιάστατα μοντέλα της Τοπικής Φούσκας αποκάλυψαν επίσης κάτι ενδιαφέρον -μια διαφορά θερμοκρασίας σε όλη τη δομή. Το βόρειο τμήμα φαίνεται να είναι αισθητά θερμότερο από τη νότια περιοχή, γεγονός που παραπέμπει σε κάποια πρόσφατα κοσμικά «πυροτεχνήματα».

Αυτό υποδηλώνει ότι τα σουπερνόβα μπορεί να συνέχισαν να διαμορφώνουν και να επεκτείνουν τη φούσκα πολύ πιο πρόσφατα απ' ό,τι νομίζαμε - ενδεχομένως τα τελευταία μερικά εκατομμύρια χρόνια. Έτσι, αντί για ένα στατικό φαινόμενο που σταμάτησε να μεγαλώνει πριν από αιώνες, η Τοπική Φούσκα μπορεί να εξελίσσεται ακόμα.