Γνωρίζατε ότι μικροπλαστικά έχουν βρεθεί παντού, από τον αέρα, τον βυθό των ωκεανών μέχρι το χιόνι της Αρκτικής;

Η βλάβη των μικροπλαστικών έγκειται στην ικανότητά τους να απορροφούν και να συγκεντρώνουν τοξικές χημικές ουσίες, καθώς και στη δυνατότητά τους να εισέλθουν σε ένα ευρύ φάσμα οργανισμών, από το ζωοπλαγκτόν έως τις φάλαινες.

Μόλις μπουν μέσα σε ζωντανά όντα, αυτά τα πλαστικά μπορούν να απελευθερώσουν επιβλαβείς χημικές ουσίες, να διαταράξουν τις ορμόνες και να συσσωρυθούν στην τροφική αλυσίδα, καταλήγοντας τελικά στα τρόφιμα που τρώμε και στο νερό που πίνουμε.

Η πλήρης επίδραση των μικροπλαστικών στην ανθρώπινη και περιβαλλοντική υγεία εξακολουθεί να μελετάται, αλλά τα μέχρι στιγμής στοιχεία είναι ανησυχητικά. Η μείωση του πλαστικού μας αποτυπώματος, η υποστήριξη της έρευνας και η εφαρμογή πολιτικών για τον περιορισμό της ρύπανσης από μικροπλαστικά είναι κρίσιμα βήματα για την αντιμετώπιση αυτής της αναδυόμενης παγκόσμιας κρίσης.

Σύμφωνα με δύο νέες μελέτες,  αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια μπορούν να διεισδύσουν ακόμη και στον εγκέφαλο και σε άλλα όργανα.

Στην πρώτη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό , οι επιστήμονες χορήγησαν μικροπλαστικά σε κατά τα άλλα υγιή ποντίκια και διαπίστωσαν ότι οι ουσίες αυτές κατέληξαν στο συκώτι, τα νεφρά και τον εγκέφαλο των ζώων, όπου μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες. Αξίζει να σημειωθεί πως τα ζώα εκτέθηκαν για σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα- από τέσσερις έως οκτώ εβδομάδες.

«Τα ποντίκια αυτά εκτέθηκαν μόνο για τέσσερις εβδομάδες. Σκεφτείτε τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τους ανθρώπους, αν εκτιθόμαστε σε αυτά από τη γέννηση μέχρι τα γηρατειά» δήλωσε ο Ελισέο Καστίγιο, αναπληρωτής καθηγητής γαστρεντερολογίας και ηπατολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης.

Η δεύτερη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση, έδειξε ότι τα μικροπλαστικά ανιχνεύθηκαν στη χοληδόχο κύστη των ανθρώπων, όπου φάνηκε να συμβάλλουν στη δημιουργία πέτρας στη χολή, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε παγκρεατίτιδα και αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος.

Στη μελέτη αυτή, η επιστημονική ομάδα από την Κίνα εξέτασε δείγματα χολόλιθων από 16 άτομα (οκτώ άνδρες και οκτώ γυναίκες) όπου επιβεβαίωσε την παρουσία μικροπλαστικών στους χολόλιθους όλων των ασθενών. Παραδόξως, διαπίστωσε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα μικροπλαστικών στις πέτρες των ασθενών που ήταν κάτω των 50 ετών, «υποδεικνύοντας ότι οι νεότεροι ασθενείς μπορεί να επηρεάζονται περισσότερο από τη ρύπανση των μικροπλαστικών».

Τα ευρήματα των δυο μελετών είναι σημαντικά επειδή δείχνουν πόσο γρήγορα μπορούν να διεισδύσουν τα μικροπλαστικά σε πολλαπλά όργανα του σώματος. Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης πως οι νέοι άνθρωποι είχαν περισσότερα μικροπλαστικά στη χοληδόχο κύστη τους από ό,τι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, γεγονός που υποδηλώνει ότι η έκθεση στα μικροπλαστικά έχει σοβαρότερες επιπτώσεις στους ανθρώπους που εκτίθενται σε αυτά σε μικρότερη ηλικία.

Οι επιστήμονες εξακολουθούν να μελετούν όλους τους τρόπους με τους οποίους τα μικροπλαστικά μπορούν να επηρεάσουν την υγεία μας.

Ένας από αυτούς είναι ότι αυξάνουν τη φλεγμονή, η οποία μπορεί να προκαλέσει πολλές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, όπως αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και άνοιας.

«Τα πλαστικά δεν εξαφανίζονται ποτέ, απλώς διασπώνται σε όλο και μικρότερα μεγέθη» εξήγησε ο Τζον Σκοτ, χημικός στο Κέντρο Τεχνολογίας Βιωσιμότητας του Ιλινόι, ο οποίος δεν συμμετείχε στις μελέτες.

Περίπου την ίδια στιγμή που δημοσιεύθηκαν οι δυο μελέτες για τα μικροπλαστικά, πρεσβευτές και επιστημονικές ομάδες υπεράσπισης συναντήθηκαν στην Ουάσιγκτον για να συζητήσουν μια επερχόμενη σειρά διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό διεθνών προτύπων για τη μείωση της βλάβης από τα πλαστικά: την .

Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις, η ζημιά έχει ήδη γίνει, λένε ορισμένοι ειδικοί. Τα μικροπλαστικά προέρχονται από μεγαλύτερα κομμάτια πλαστικών απορριμμάτων που διασπώνται σε θραύσματα. Έχουν βρεθεί σε παραλίες, στην Ανταρκτική και στις κορυφές βουνών στην Κίνα. Με άλλα λόγια, βρίσκονται παντού. Δεδομένου ότι τα περισσότερα πλαστικά δεν βιοδιασπώνται στο περιβάλλον όπως το χαρτί, οι εκατομμύρια τόνοι πλαστικού που υπάρχουν στο περιβάλλον πιθανότατα δεν θα εξαφανιστούν ποτέ.

Σε μια ομιλία που προηγήθηκε μιας νέας σειράς διαπραγματεύσεων, αξιωματούχοι εξήγησαν ότι ο στόχος είναι μια «κυκλική οικονομία», στην οποία οι ουσίες που χρησιμοποιούμε μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, ελαχιστοποιώντας τα απόβλητα τα οποία μπορεί να καταλήξουν ξανά στο σώμα μας.

«Το πλαστικό δεν ανήκει στην κυκλική οικονομία», δήλωσε η Τζαμάλα Τζιν, σύμβουλος επιστήμης και πολιτικής της οργάνωσης Break Free From Plastic, σε εκδήλωση στις 8 Απριλίου που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της προετοιμασίας του επερχόμενου τέταρτου γύρου διαπραγματεύσεων της Παγκόσμιας Συνθήκης για τα Πλαστικά στην Οττάβα του Οντάριο (INC-4).

Ωστόσο, πολλές χημικές ουσίες από τα πλαστικά καταλήγουν στο περιβάλλον ακόμη και όταν ανακυκλώνονται.

«Δεν πρόκειται να ανακυκλώσουμε ή να λύσουμε ποτέ αυτό το πρόβλημα», κατέληξε η Τζιν.