Στο δυτικό άκρο των Μετεώρων, στο υψηλότερο σημείο τους, βρίσκεται το μοναστήρι που η ίδρυσή του σηματοδότησε την αφετηρία του οργανωμένου μετεωρικού μοναχισμού. Η Ιερά μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ή Μεγάλου Μετεώρου, όπως είναι γνωστή, δεσπόζει σε έκταση 50 στρεμμάτων εκφράζοντας το μεγαλείο και την ιστορία της μοναχικής ζωής στην περιοχή.
Είναι το παλαιότερο μοναστήρι με ιστορία που χρονολογείται από τον 14ο αιώνα, χάρη στον όσιο Αθανάσιο των Μετεωρίτη.
Τα σκαλοπάτια προς τη μονή- είναι χτισμένη σε ύψος 613 μέτρων- λαξεύτηκαν τον 20ο αιώνα. Όταν ανέβηκαν στον βράχο οι πρώτο μοναχοί, αιώνες πριν, η ανάβαση γινόταν με δοκάρια και σκαλωσιές που αργότερα έδωσαν τη θέση τους σε ανεμόσκαλες και δίχτυ.
Το Μοναστήρι του Μεγάλου Μετεώρου είναι το μεγαλύτερο από τα έξι που συνεχίζουν να είναι ενεργά και υποδέχεται τον επισκέπτη εντείνοντας το αίσθημα κατάνυξης και δέους που κυριαρχεί στα Μετέωρα. Στον βράχο όπου είναι χτισμένο υπάρχουν πολλά κτίσματα που εντυπωσιάζουν με τη σπάνια ομορφιά τους.
Στα αριστερά ανεβαίνοντας, πριν την είσοδο της μονής, ξεχωρίζει το ασκητήριο του Όσιου Αθανασίου, μέσα στον βράχο, ενώ η θέα κόβει την ανάσα.
Η μονή έχει πολλές εικόνες με μεγάλο ενδιαφέρον και καλλιτεχνική σημασία και η βιβλιοθήκη της είναι από τις πλουσιότερες. Το κελάρι της μονής λειτουργεί σήμερα ως μουσείο αντικειμένων καθημερινής ζωής.
Το μοναστήρι διαθέτει έξι παρεκκλήσια και σε αυτό του Τιμίου Προδρόμου οι αγιογραφίες του χρονολογούνται από το 1682.
Φεύγοντας από τη μονή, αξίζει κανείς να περιηγηθεί και στον προαύλιο χώρο της μονής, από όπου η θέα φτάνει μέχρι τον Πηνειό και το βουνό Κόζιακας.
