Μια νέα μεγάλη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Γιούτα χτυπά καμπανάκι για την ψυχική και γνωστική κατάσταση των Αμερικανών. Τα στοιχεία δείχνουν σημαντική αύξηση ενηλίκων που δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες μνήμης, λήψης αποφάσεων και συγκέντρωσης.
Το στοιχείο που έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη ανησυχία είναι ότι η πιο έντονη άνοδος παρατηρείται στους πολύ νεότερους ενήλικες, ηλικίας 18–39 ετών.

Η μελέτη που ανέδειξε τη ραγδαία επιδείνωση

Η έρευνα, που βασίστηκε σε δεδομένα περισσότερων από 4,5 εκατομμυρίων ανθρώπων, πραγματοποιήθηκε από ομάδα υπό τον νευρολόγο Ka-Ho Wong. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Neurology και δείχνουν ξεκάθαρη αυξητική τάση στη γνωστική αναπηρία την τελευταία δεκαετία.

Συνολικά, το ποσοστό ενηλίκων που ανέφεραν σοβαρά γνωστικά προβλήματα ανέβηκε από 5,3% το 2013 σε 7,4% το 2023.
Για τους ενήλικες κάτω των 40 η αύξηση είναι σχεδόν εκρηκτική: από 5,1% εκτοξεύθηκε σε 9,7%.

Τα στοιχεία αυτά αφορούν άτομα χωρίς καταγεγραμμένη κατάθλιψη, γεγονός που δίνει ακόμη μεγαλύτερο βάρος στα ευρήματα.

«Κορυφαίο ζήτημα υγείας» λένε οι ειδικοί

Ο νευρολόγος Adam de Havenon από το Πανεπιστήμιο Γέιλ δηλώνει ότι οι δυσκολίες μνήμης και σκέψης «έχουν εξελιχθεί σε μείζον θέμα υγείας» στις ΗΠΑ.
Η τάση δεν αφορά μόνο ορισμένες ηλικιακές ομάδες. Σχεδόν όλοι οι ενήλικες αναφέρουν ολοένα και συχνότερα γνωστικά εμπόδια, με εξαίρεση τους άνω των 70, όπου παρατηρείται μικρή μείωση (από 7,3% σε 6,6%).

Ο κοινωνικοοικονομικός παράγοντας στο επίκεντρο

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι δυσκολίες αυτές σχετίζονται στενά με κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες.
Όσοι έχουν ετήσιο εισόδημα κάτω των 35.000 δολαρίων, καθώς και άτομα με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, καταγράφουν σαφώς μεγαλύτερη αύξηση γνωστικής αναπηρίας από τον μέσο όρο.

Ανησυχητικό είναι και το εύρημα ότι οι Αμερικανοί Ινδιάνοι και οι Ιθαγενείς της Αλάσκα εμφανίζουν το υψηλότερο ποσοστό γνωστικών δυσκολιών, παρότι η αύξηση παρατηρείται σε όλες τις φυλετικές και εθνοτικές ομάδες.

Η γνωστική αναπηρία ως η συχνότερη δηλωμένη αναπηρία στις ΗΠΑ

Μέχρι το 2022, η γνωστική αναπηρία είχε φτάσει να επηρεάζει το 13,9% των ενηλίκων, καθιστώντας την την πιο συχνά αναφερόμενη μορφή αναπηρίας στις σχετικές εθνικές έρευνες.
Η νέα μελέτη δεν προσδιορίζει απόλυτα τα αίτια της ραγδαίας ανόδου, όμως παρουσιάζει μια εικόνα δυσάρεστη: οι Αμερικανοί αναφέρουν ολοένα και συχνότερα ότι «δεν μπορούν να συγκεντρωθούν», «ξεχνούν εύκολα», ή δυσκολεύονται να πάρουν βασικές αποφάσεις.

Πιθανά αίτια: Από την ψυχική υγεία μέχρι την πανδημία

Οι ειδικοί σημειώνουν ότι αρκετοί παράγοντες πιθανότατα εμπλέκονται:
• η αυξημένη προθυμία των πολιτών να μιλήσουν ανοιχτά για τα ψυχικά τους ζητήματα
• οι παρατεταμένες επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19
• οι κοινωνικές πιέσεις και το οικονομικό άγχος
• πιθανές νευρολογικές επιβαρύνσεις από lifestyle και περιβάλλον

Ωστόσο, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι τα στοιχεία δείχνουν διαχρονική επιδείνωση, η οποία δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο από την πανδημία.

Ένα φαινόμενο που χρειάζεται άμεση προσοχή

Η αυξητική τάση της γνωστικής αναπηρίας ειδικά σε ηλικίες κάτω των 40 θεωρείται εξαιρετικά ανησυχητική, καθώς επηρεάζει άτομα που βρίσκονται στην πιο παραγωγική περίοδο της ζωής τους.
Οι ερευνητές ζητούν περαιτέρω μελέτες για να εντοπιστούν οι αιτίες, αλλά και να σχεδιαστούν πολιτικές υγείας που θα αντιμετωπίζουν το φαινόμενο προτού γιγαντωθεί.

Το συμπέρασμα της μελέτης είναι ξεκάθαρο: η γνωστική υγεία των νεότερων Αμερικανών βρίσκεται σε δοκιμασία και η τάση δείχνει ότι το πρόβλημα διαδίδεται γρήγορα.