Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται η άμμος στον πλανήτη Γη γίνεται όλο και πιο σπάνια… Αυτό συμβαίνει επειδή εξάγεται σε μεγάλες και συνεχώς αυξανόμενες ποσότητες σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι απαραίτητη για την κατασκευή σκυροδέματος, ασφάλτου και γυαλιού ενώ ένα μεγάλο κομμάτι του προβλήματος είναι ότι δεν υπάρχει παντού κατάλληλη άμμος.
Οι ξηροί, λεπτοί κόκκοι, όπως αυτοί που βρίσκονται στους αμμόλοφους των ερήμων είναι συχνά ανεπαρκείς ως κατασκευαστικό υλικό και η «καλή» άμμος είναι εκπληκτικά σπάνια στις περισσότερες ερήμους του κόσμου. Άλλες έρημοι. όπως η έρημος Γκόμπι, δέν έχουν τόση άμμο όση φανταζόμαστε.
«Δεν είναι όλη η άμμος κατάλληλη για κατασκευή, και ειδικότερα η άμμος από ερήμους όπως η Σαχάρα καθώς οι κόκκοι της είναι πολύ στρογγυλοί και έχουν όλοι σχεδόν ενιαίο μέγεθος», εξηγεί η Dr. Aurora Torres, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Γερμανικό Κέντρο Ολοκληρωμένης Έρευνας Βιοποικιλότητας. «Για το σκυρόδεμα, ένα πολύπλοκο μείγμα ακανόνιστων κόκκων άμμου είναι πολύ καλύτερο», συμπληρώνει.
Ένα άλλο μέρος του προβλήματος είναι ότι μεγάλο μέρος της «καλής» άμμου βρίσκεται σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές, όπως κατά μήκος ποταμών ή ακτών. Οι εξορυκτικές εργασίες καταστρέφουν τα ενδιαιτήματα και η απομάκρυνση της άμμου από το φυσικό περιβάλλον μπορεί να προκαλέσει προβλήματα διάβρωσης, αφήνοντας τις ακτές ευάλωτες κατά τη διάρκεια ακραίων καιρικών φαινομένων όπως τυφώνες ή τσουνάμι.
Η πιο συχνή μέθοδος λοιπόν για την παρασκευή άμμου είναι το σπάσιμο βράχων αλλά είναι σχετικά ακριβή μέθοδος και επιπλέον δεν διαθέτουν όλες οι περιοχές του πλανήτη βραχώδεις εκτάσεις με κατάλληλα πετρώματα.
Κάποιες χώρες ήδη αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα με την «κλοπή» άμμου από παραλίες και ποτάμια να αποκτά διαστάσεις.Το υπουργείο υποδομών του Βιετνάμ ανακοίνωσε επίσημα ότι μετά το 2020 η χώρα θα αντιμετωπίσει ελλείψεις άμμου και θα αναγκαστεί να αρχίσει εισαγωγές από γειτονικές χώρες. Ήδη εδώ και αρκετά χρόνια το Εμιράτα εισάγουν άμμο και πέτρες για τα κατασκευαστικά προγράμματά τους.
Η λύση, λένε οι ειδικοί, μπορεί να προκύψει από την ανακύκλωση δομικών υλικών αν και επισημαίνουν ότι η έλλειψη άμμου είναι μα ακόμη υπενθύμιση ότι κανένας πόρος δεν είναι πραγματικά απεριόριστο.