Τη μεταφορά μιας άσχημης ανάμνησης από ένα θαλάσσιο σαλιγκάρι σε ένα άλλο πέτυχαν βιολόγοι στις Ηνωμένες Πολιτείες, δημιουργώντας στο δεύτερο ζώο μία τεχνητή μνήμη.
Η μεταπήδηση της μνήμης έγινε μέσω μεταφοράς του μορίου RNA από το ένα πειραματόζωο στο άλλο, αν και ο ακριβής βιολογικός μηχανισμός που επέτρεψε την «μεταμόσχευση» της μνήμης, δεν είναι ακόμη κατανοητός στους επιστήμονες.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή βιολογίας Ντέηβιντ Γκλάντζμαν του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (UCLA), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό eNeuro, δήλωσαν ότι η έρευνα αυτού του είδους μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους για τη θεραπεία επώδυνων αναμνήσεων στους ανθρώπους λόγω ψυχικού τραύματος, καθώς και αντίστροφα για την αποκατάσταση χαμένων αναμνήσεων.
«Νομίζω ότι στο, όχι τόσο, μακρινό μέλλον θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε το RNA για να μετριάζουμε τις συνέπειες της νόσου Αλτσχάιμερ ή του μετατραυματικού στρες», δήλωσε ο Γκλάντζμαν.
Το RNA είναι κατ' εξοχήν γνωστό ως ο χημικός αγγελιαφόρος που δημιουργεί πρωτεΐνες και μεταφέρει τις εντολές του DNA σε άλλα σημεία του κυττάρου. Έχει όμως και άλλες σημαντικές λειτουργίες, όπως δείχνει και η νέα μελέτη.
Οι ερευνητές υπέβαλαν σαλιγκάρια (του είδους Aplysia) σε μια σειρά από ήπια ηλεκτροσόκ, έτσι ώστε τα ζώα να σχηματίσουν μια δυσάρεστη ανάμνηση, με συνέπεια η ουρά τους να συστέλλεται ανακλαστικά κάθε φορά που αισθανόταν ένα άγγιγμα, ακόμη και όταν δεν επρόκειτο πια για ηλεκτροσόκ.
Στη συνέχεια οι επιστήμονες μετέφεραν RNA από αυτά τα σαλιγκάρια σε άλλα που δεν είχαν υποστεί κανένα ηλεκτροσόκ. Τότε και αυτά άρχισαν να συμπεριφέρονται σαν να είχαν περάσει την ίδια άσχημη εμπειρία στο παρελθόν. Όταν κάποιος άγγιζε την ουρά τους, αυτή αντιδρούσε σπασμωδικά από φόβο, σαν να προσπαθούσε να αποφύγει κάτι δυσάρεστο. Το «ρεφλέξ» αυτό δεν ήταν στιγμιαίο, αλλά διαρκούσε έως 40 δευτερόλεπτα.
«Είναι σαν να μεταφέραμε την ανάμνηση», δήλωσε ο Γκλάντζμαν και υποστήριξε ότι οι μνήμες δεν αποθηκεύονται στις συνάψεις των νευρώνων (κάθε νευρώνας έχει αρκετές χιλιάδες συνάψεις), όπως πιστεύεται ευρέως, αλλά στον πυρήνα των νευρώνων.
«Αν οι αναμνήσεις αποθηκεύονταν στις συνάψεις, δεν θα υπήρχε κανείς τρόπος το πείραμά μας να πετύχει», όπως είπε.
Παρόλο που το σαλιγκάρι διαθέτει μόνο 20.000 νευρώνες στο κεντρικό νευρικό σύστημά του, ενώ ο άνθρωπος περίπου 100 δισεκατομμύρια, οι κυτταρικοί και μοριακοί μηχανισμοί φαίνεται να είναι πολύ όμοιοι στα σαλιγκάρια και στους ανθρώπους. Αυτό κάνει αισιόδοξους τους επιστήμονες ότι η έρευνά τους θα είναι δυνατό να «μεταφρασθεί» και στους ανθρώπους μελλοντικά.
