Την ώρα που η προσοχή της Διεθνούς κοινότητας είναι στραμμένη στα πολεμικά μέτωπα σε Ουκρανία και Γάζα, καθώς και στις εξελίξεις στη Συρία, ο ακήρυχτος πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη, σημειώνει μια σημαντική εξέλιξη με απόνερα για την Ελλάδα.
Οι ΗΠΑ βάζουν στη μαύρη λίστα την μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία της Κίνας, την Cosco Shipping Holdings Co
Συγκεκριμένα οι ΗΠΑ τις τελευταίες ημέρες της διακυβέρνησης του Προέδρου Μπάϊντεν, θέτουν στη μαύρη λίστα τη μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία της Κίνας, την Cosco Shipping Holdings Co., μαζί με δύο μεγάλες ναυπηγικές εταιρείες, επικαλούμενη τους φερόμενους δεσμούς τους με τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (PLA), αναφέρει επικαλούμενο το Bloomberg.
Σημειώνει μάλιστα ότι η μαύρη λίστα εκτείνεται πέρα από τις ναυτιλιακές εταιρείες, φθάνοντας στους κλάδους τεχνολογίας και ενέργειας της Κίνας, με μεγάλες εταιρείες όπως η Tencent Holdings, η Contemporary Amperex Technology και η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Cnooc Ltd να βρίσκονται στο στόχαστρο της Ουάσιγκτον.
Συγκεκριμένα, η Cosco και η Cnooc δεν είναι "ξένες" στις κυρώσεις των ΗΠΑ.
Το 2019, η Cosco αντιμετώπισε κυρώσεις για τη μεταφορά ιρανικού πετρελαίου, αν και αυτές καταργήθηκαν το 2020.
Εν τω μεταξύ, η Cnooc, είναι μεταξύ των πρώτων κινεζικών κρατικών επιχειρήσεων που επιβλήθηκαν κυρώσεις από την Ουάσιγκτον, βρέθηκε στη μαύρη λίστα του Πενταγώνου το 2021.
Μια έκθεση του 2020 από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών επισήμανε την COSCO ως «βραχίονα θαλάσσιου εφοδιασμού της PLA», υπογραμμίζοντας την υλικοτεχνική υποστήριξή της στις επιχειρήσεις του Ναυτικού PLA στον Κόλπο του Άντεν από το 2008.
Αν και η μαύρη λίστα δεν επιβάλλει άμεσες ή άμεσες κυρώσεις, χρησιμεύει ως αποτρεπτικός παράγοντας για τις αμερικανικές επιχειρήσεις, αποθαρρύνοντας τις συνεργασίες με αυτές τις κινεζικές εταιρείες και κλιμακώνοντας τη συνεχιζόμενη γεωπολιτική αντιπαλότητα.
Σύμφωνα με πληροφορίες η Cnooc εξακολουθεί να διατηρεί παρουσία σε ενεργειακά έργα των ΗΠΑ, με εγχειρήματα σχιστόλιθου και βαθέων υδάτων, καθώς και σε περιοχές εξερεύνησης στον Κόλπο του Μεξικού.
Αυτή η κίνηση σηματοδοτεί μια ευρύτερη εστίαση στις θαλάσσιες μεταφορές και τη ναυπηγική βιομηχανία εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για τη θαλάσσια πολιτοφυλακή της Κίνας, που συχνά αναφέρεται ως «σκιώδης δύναμη».
Η στρατηγική χρήση πολιτικών στόλων με στρατιωτική υποστήριξη έχει εντείνει τις εντάσεις, θέτοντας την Κίνα σταθερά υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ καθώς ενισχύει τις κρυφές ναυτικές της ικανότητες.
Με αυτές τις εξελίξεις να συμπίπτουν με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ο θαλάσσιος ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας φαίνεται να εντείνεται.
Το σενάριο του πλοίου σε ρόλο "Δούρειου ίππου"
Αυτές οι πρόσφατες ενέργειες σηματοδοτούν αυξημένη επαγρύπνηση ενάντια στην στρατηγική της Κίνας.
Τον Αύγουστο του 2024, το τεράστιο πλοίο COSCO Sakura, ένα πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μήκους 366 μέτρων, έγινε πρωτοσέλιδο καθώς έπλεε στο Νόρφολκ της Βιρτζίνια, περνώντας ανησυχητικά κοντά στον Ναύσταθμο του Νόρφολκ, τη μεγαλύτερη ναυτική βάση στον κόσμο, όπου βρίσκονται σημανβτικότατες ναυτικές δυνάμεις των ΗΠΑ, όπως πυρηνικά υποβρύχια και αεροπλανοφόρα.
Αυτό το πλοίο, ικανό να μεταφέρει πάνω από 14.000 εμπορευματοκιβώτια πλοίων, ανήκει στην COSCO Shipping, μια κινεζική κρατική οντότητα. Κατασκευασμένο το 2018 από την Jiangnan Shipyard- η ίδια εταιρεία που είναι υπεύθυνη για την κατασκευή πολεμικών πλοίων PLA Navy και το τελευταίο αεροπλανοφόρο της Κίνας, Fujian, το Sakura- ενσωματώνει την πολιτική πολιτικοστρατιωτικής σύντηξης της Κίνας.
Ο Thomas Shugart, Adjunct Senior Fellow στο Κέντρο για μια Νέα Αμερικανική Ασφάλεια (CNAS) και πρώην αξιωματικός υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, τόνισε τους κινδύνους και τη στρατηγική ευπάθεια σε μια σειρά από θέσεις.
Η ανάλυσή του για τις δυνατότητες του πλοίου ως "δούρειου ίππου" ήταν ακόμη πιο ανατριχιαστική.
«Εάν, ας πούμε, μόνο το 10% αυτών των εμπορευματοκιβωτίων χρησιμοποιούνταν για πυρομαχικά, θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να εκτοξεύσουν 144 πυραύλους κρουζ και 252 τετρακόπτερα, περισσότερο από αρκετά για να καταστρέψουν κάθε πολεμικό πλοίο στο Norfolk και να φτάσουν σε χερσαίους στόχους πολύ πέρα από το DC», σημείωσε ο Shugart.
Αυτό το σενάριο υπογραμμίζει τις αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με την πολιτική πολιτικοστρατιωτικής σύντηξης της Κίνας, η οποία ενσωματώνει συστηματικά μη στρατιωτικές βιομηχανίες με στρατιωτικές επιχειρήσεις.
H Ναυτική Σκιώδης Δύναμη της Κίνας
Η COSCO Shipping Lines Ltd, μέρος του κρατικού Ομίλου COSCO, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της στρατηγικής. Ως μία από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες στον κόσμο, συνεργάζεται στενά με την PLA, υποστηρίζοντας τακτικά τις ναυτικές επιχειρήσεις και την επιμελητεία.
Μια έκθεση του Δεκεμβρίου 2024 από το «China Maritime Studies Institute» στο Ναυτικό Πολεμικό Κολέγιο των ΗΠΑ με τίτλο «Shadow Force: A Look Inside the PLA Navy Reserve» ρίχνει φως σε αυτήν την αυξανόμενη ανησυχία.
Σύμφωνα με την έκθεση, η θαλάσσια «Εφεδρική Δύναμη» του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (PLA) αποτελείται από δύο βασικά στοιχεία: την Εφεδρεία του Ναυτικού PLA και τη Ναυτική Πολιτοφυλακή.
Μαζί, χρησιμεύουν ως στρατηγικά πλεονεκτήματα, ενισχύοντας τη ναυτική εμβέλεια και την επιχειρησιακή ικανότητα της Κίνας.
Αυτή η εφεδρική δύναμη επιτρέπει στην Κίνα να επεκτείνει τη θαλάσσια επιρροή της και να διατηρήσει τις μακροπρόθεσμες ναυτικές επιχειρήσεις, ενισχύοντας αποτελεσματικά την προβολή ισχύος της στην παγκόσμια σκηνή.
Η Εφεδρεία του Ναυτικού του PLA
Ο ρόλος της εφεδρείας του Ναυτικού του PLA παραμένει μια σε μεγάλο βαθμό ασαφής πτυχή της θαλάσσιας στρατηγικής της Κίνας, αλλά θεωρείται κρίσιμο στοιχείο για την ενίσχυση των ναυτικών επιχειρήσεων της ΛΔΚ.
Αν και δεν είναι τόσο δημόσια ορατή όσο το κανονικό ναυτικό PLA (PLAN), αυτή η εφεδρική δύναμη έχει σχεδιαστεί για να αυξάνει και να υποστηρίζει το προσωπικό του PLAN, προωθώντας τους στρατηγικούς θαλάσσιους στόχους της χώρας.
Το PLAN Reserve αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από στρατιωτικούς βετεράνους, δίνοντάς του ένα βάθος επιχειρησιακής ικανότητας.
Αυτή η σύνθεση από βετεράνους διασφαλίζει ότι η εφεδρεία μπορεί να κινητοποιήσει γρήγορα εξειδικευμένο προσωπικό για αποστολές όταν είναι απαραίτητο.
Οι έφεδροι του PLAN διακρίνονται για τον μοναδικό ρόλο και την εμφάνισή τους—φορούν τη στολή PLAN ενώ βρίσκονται σε υπηρεσία, συμβολίζοντας την ενσωμάτωσή τους στη ναυτική στρατηγική της Κίνας.
Αν και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των ναυτικών επιχειρήσεων της Κίνας, η εφεδρεία δεν έχει ακόμη παρατηρηθεί να εμπλέκεται άμεσα σε πραγματικές στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Αντίθετα, ο ρόλος του είναι κυρίως συμπληρωματικός, ενεργώντας ως πολλαπλασιαστής δύναμης για το ενεργό προσωπικό και ως ευέλικτο στρατηγικό πλεονέκτημα για μια ποικιλία αποστολών.
Η Ναυτική Πολιτοφυλακή
Το 2021, η αμφίβια μονάδα του PLA διεξήγαγε μια σειρά από αμφίβιες ασκήσεις χρησιμοποιώντας ένα πολιτικό πλοίο 10.000 τόνων.
Αυτό σηματοδότησε μια σημαντική μετατόπιση από τα μικρότερα πολιτικά σκάφη που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν, σύμφωνα με την Κεντρική Τηλεόραση της Κίνας (CCTV).
Οι παρατηρητές σημείωσαν ότι αυτή η αλλαγή ενισχύει την ικανότητα της Κίνας να μεταφέρει μεγάλο αριθμό στρατευμάτων για αποβατικές επιχειρήσεις, σηματοδοτώντας μια νέα προσέγγιση στη στρατιωτική επιμελητεία.
Η Ναυτική Πολιτοφυλακή των Λαϊκών Ενόπλων Δυνάμεων (PAFMM) είναι ένα κρίσιμο στοιχείο της στρατηγικής της «γκρίζας ζώνης» της Κίνας.
Το διφορούμενο καθεστώς της πολιτοφυλακής, με την έλλειψη όπλων, δίνει στην Κίνα την ευελιξία είτε να αρνηθεί είτε να αναλάβει την ευθύνη για τις ενέργειές της, ανάλογα με το πολιτικό ή στρατιωτικό πλαίσιο.
Για χρόνια, η PLA έχει σηματοδοτήσει την πρόθεσή της να χρησιμοποιήσει την πολιτική ναυτιλία σε μια πιθανή εισβολή στην Ταϊβάν από τα στενά.
Αυτή η τακτική είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής που έχει εγείρει ανησυχίες στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες πιστεύουν ότι η ναυτική πολιτοφυλακή της Κίνας παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, ιδίως όσον αφορά την επιβολή παράνομων θαλάσσιων αξιώσεων.
Ωστόσο, το πεδίο εφαρμογής της πολιτοφυλακής θα μπορούσε να επεκταθεί πολύ πέρα από την Ταϊβάν και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η ναυτική πολιτοφυλακή της Κίνας έχει συγκεντρώσει σημαντική προσοχή την τελευταία δεκαετία, ειδικά για τον ρόλο της στην υποστήριξη των εδαφικών διεκδικήσεων της Κίνας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και στη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας.
Η έρευνα έχει δείξει ότι τα πολιτικά σκάφη χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για προβολή στρατιωτικής ισχύος πέρα από την Ανατολική Ασία, με τον τεράστιο στόλο των αλιευτικών σκαφών της πολιτοφυλακής να χρησιμεύουν ως τα μάτια και τα αυτιά της Κίνας σε ένα τεράστιο θαλάσσιο θέατρο.
Κυριαρχώντας στις θάλασσες μέσω της βιομηχανίας
Η θαλάσσια επιρροή της Κίνας εκτείνεται πολύ πέρα από τη στρατιωτική ικανότητα.
Η χώρα έχει εδραιώσει μια σιδερένια λαβή στην παγκόσμια ναυτιλιακή υποδομή, ελέγχοντας επτά από τα δέκα πιο πολυσύχναστα λιμάνια του κόσμου και παράγοντας πάνω από το 95% των παγκόσμιων ναυτιλιακών εμπορευματοκιβωτίων.
Το 2024, ο ναυπηγικός τομέας της Κίνας έφτασε σε νέα ύψη, ολοκληρώνοντας 42,3 εκατομμύρια τόνους βάρους εμπορικής ναυτιλίας, περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής παραγωγής στον κόσμο.
Με το 90% του παγκόσμιου εμπορίου να ταξιδεύει δια θαλάσσης, η θαλάσσια στρατηγική της Κίνας έχει τοποθετήσει τη χώρα στην καρδιά του παγκόσμιου εμπορίου.
Ο συνδυασμός βιομηχανικής ισχύος, στρατιωτικής ικανότητας και στρατηγικής ασάφειας έχει δημιουργήσει μια θαλάσσια δύναμη.
Η θέση της Ελλάδας
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι ο θαλάσσιος ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την Παγκόσμια κυριαρχία και πως μετά την επικείμενη επιστροφή του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, αυτός πρόκειται να ενταθεί περαιτέρω.
Η επιβολή κυρώσεων των ΗΠΑ το προσεχές χρονικό διάστημα, στην μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία της Κίνας, την Cosco Shipping Holdings Co, που ήδη βρίσκεται στη "μαύρη λίστα" της Ουάσιγκτον, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χώρα μας θα έχουν κατά πόσο αυτές θα μας επηρεάσουν, αφού το πρώτο λιμάνι της χώρας , ο Πειραιάς "φιλοξενεί" την Cosco απο το 1997.
Επίσης θα πρέπει να προσεχθεί ο τρόπος δράσης των τουρκικών αλιευτικών στο Αιγαίο, που αποτελούν τα μάτια του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού στο Αρχιπέλαγος, στα πρότυπα ακριβώς δράσης του αντίστοιχου Κινεζικού στα στενά της Ταϊβάν.
Τέλος η χρήση από τους Κινέζους πολιτικού σκάφους μεγάλης χωρητικότητας για αμφίβιες στρατιωτικές ασκήσεις αλλά και η ενδεχόμενη χρήση εμπορικού πλοίου μεταφοράς μεγάλου αριθμού εμπορευματοκιβωτίων, μέρος των οποίων δύναται να εμπεριέχει πυραύλους κρούζ και drones kamikazi ,πλησίον ναυτικής αμερικανικής βάσης θα πρέπει να εξεταστούν στα πλαίσια του δόγματος ασσύμετρων στρατιωτικών επιχειρήσεων.
