Σε μια κρίσιμη περίοδο σε περιφερειακό επίπεδο, τα αποτελέσματα που αναμένονται από την επίσκεψη του Ερντογάν στο Κάιρο που πραγματοποιείται σήμερα θα μπορούσαν να είναι πολύ σημαντικά.
Η επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου έχει στόχο να αναθερμάνει τις σχέσεις Καΐρου-Άγκυρας, στη βάση του win-win, βγάζοντάς τες από την κατάψυξη που βρίσκονταν την τελευταία δεκαετία
"Θολό το τοπίο" στη Μ.Ανατολή
Τα παραπάνω αναφέρει ο οποίο στη συνέχεια επισημαίνει:
"Ο περιφερειακός και παγκόσμιος ανταγωνισμός μερικές φορές παραβλέπει τα οικονομικά συμφέροντα τόσο της Αιγύπτου όσο και της Τουρκίας, όπως όταν οι ΗΠΑ πρότειναν την ιδέα μιας χερσαίας διαδρομής μεταφοράς μεταξύ Ινδίας και Ευρώπης μέσω των ΗΑΕ, της Σαουδικής Αραβίας και του Ισραήλ.
Ο πόλεμος της Γάζας έχει επίσης περιπλέξει τις περιφερειακές αλληλεπιδράσεις, όπως η εξομάλυνση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας-Ισραήλ στο πλαίσιο μιας τριμερούς συμφωνίας Σαουδικής Αραβίας-Ισραήλ-ΗΠΑ που θα εγγυάται επίσης την ασφάλεια της Σαουδικής Αραβίας, μια ομαλή μετάβαση της εξουσίας από τον βασιλιά στον διάδοχο και να εξασφαλίσει τις μελλοντικές υποσχέσεις των ΗΠΑ για ένα παλαιστινιακό κράτος ως αποτέλεσμα μιας ειρηνευτικής συμφωνίας που δεν μπορεί να επιτευχθεί επί του παρόντος.
Εδώ, ο Ερντογάν μπορεί να συντονιστεί με την Αίγυπτο για να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αυτές τις αλληλεπιδράσεις, προκειμένου να διατηρήσει την εικόνα της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης, τόσο απέναντι στη Δύση όσο και στα μάτια του τουρκικού λαού.
Οι στρατιωτικές εξαγωγές της Τουρκίας ως εργαλείο άσκησης επιρροής
Οι στρατιωτικές και οικονομικές δυνατότητες της Τουρκίας σε σύγκριση με την υπόλοιπη Μέση Ανατολή, της επιτρέπουν να ασκήσει επιρροή ως ισχυρή περιφερειακή δύναμη, που μπορεί να εφαρμόσει πολιτικές ανεξάρτητες από τις διεθνείς δυνάμεις.
Οι τουρκικές στρατιωτικές εξαγωγές, ειδικά drones και κατευθυνόμενων πυραύλων, έχουν γίνει ουσιαστικά εργαλεία αυτής της επιρροής, ιδίως στην καθοριστική διαμόρφωση στρατιωτικών αντιπαραθέσεων υπέρ της Τουρκίας στη Λιβύη, τη Συρία, το Αζερμπαϊτζάν, την Αιθιοπία και την Ουκρανία.
Οι χώρες της περιοχής, ιδιαίτερα η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αλγερία και το Μαρόκο, αγωνίζονται για την απόκτηση αυτών των drones.
Το Κατάρ έχει αγοράσει ακόμη και ένα τουρκικό εργοστάσιο για την παραγωγή αρμάτων μάχης.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ανακοίνωσε πρόσφατα την πρόθεση της χώρας του να προμηθεύσει την Αίγυπτο με drones και την τεχνολογία κατασκευής τους, ως μέρος των έργων στρατιωτικής συνεργασίας που θα συζητηθούν κατά την επίσκεψη Ερντογάν.
Η τρέχουσα φάση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών παρουσιάζει στους Αιγύπτιους χάραξης πολιτικής, αρκετά διμερή και περιφερειακά ζητήματα που πρέπει να αναλυθούν ως προς τις επιπτώσεις τους σε σχέση με τα συμφέροντα της χώρας τους.
Τα σημεία κοινού ενδιαφέροντος Αιγύπτου-Τουρκίας
Η Τουρκία είναι γεγονός ότι έχει εμπλακεί σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο, σε αρκετές περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις, ιδιαίτερα σε περιοχές που σχετίζονται με την Αίγυπτο, δηλαδή τη Λιβύη, την Αιθιοπία και τη Συρία.
Λιβύη
Είναι προφανές ότι οι ΗΠΑ και πολλά ευρωπαϊκά κόμματα ενθαρρύνουν έναν πολιτικό συμβιβασμό μεταξύ των παρατάξεων της Ανατολικής και της Δυτικής Λιβύης για τον έλεγχο του πλούτου της χώρας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν εκφράσει την προθυμία να καταλήξουν σε συμφωνία με την Αίγυπτο σχετικά με τη Λιβύη.
Τόσο η Αίγυπτος όσο και η Τουρκία είναι απίθανο να εγκαταλείψουν τους Λίβυους συμμάχους τους ή το δίκαιο μερίδιό τους στους πόρους της Λιβύης και το σχετικό τους βάρος στη διαμόρφωση της νέας κυβέρνησης.
Έμμεση μνεία στο τουρκολιβυκό μνημόνιο
Η Αίγυπτος δεν χρειάζεται να αλλάξει τη θέση της, απορρίπτοντας συμφωνίες που συνήψαν οι κυβερνήσεις των Fayez Al-Sarraj και Abdul-Hamid Dbeibeh με την Τουρκία, σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα ή την εκμετάλλευση από την Τουρκία των λιβυκών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Αλλά μπορεί να συνεννοηθεί με την Τουρκία που διευκολύνει μια λιβυκή πολιτική λύση, επιτρέποντας στα λιβυκά κόμματα να σχηματίσουν μια νέα κυβέρνηση λαμβάνοντας υπόψη τα αιγυπτιακά, τουρκικά, δυτικά και ρωσικά συμφέροντα.
Επιπρόσθετα, μπορούν να συναφθούν συμφωνίες για τη συνεργασία τουρκικών και αιγυπτιακών εταιρειών σε έργα στην Ανατολική και Δυτική Λιβύη σε ισότιμη βάση, διασφαλίζοντας παράλληλα την πολιτική υποστήριξη και χρηματοδότηση της Λιβύης για τα έργα αυτά.
Συμβιβασμός Αιθιοπίας αντί τουρκικής ΑΟΖ στη ΝΑ Μεσόγειο
Όσον αφορά το Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD), η Τουρκία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος επενδυτής της Αιθιοπίας μετά την Κίνα, με περισσότερες από 200 τουρκικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Η τελευταία λαμβάνει επίσης τουρκική στρατιωτική βοήθεια που βοήθησε την κυβέρνησή της να κερδίσει τον πρόσφατο εμφύλιο πόλεμο στην Αιθιοπία.
Έτσι, η Τουρκία μπορεί να παίξει ρόλο στο να πείσει την κυβέρνηση της Αιθιοπίας να αποδεχθεί συμβιβασμό με την Αίγυπτο για το ζήτημα του Νείλου.
Σε αντάλλαγμα, η Αίγυπτος θα μπορούσε να αξιοποιήσει τις συμμαχίες που έχει σφυρηλατήσει στην Ανατολική Μεσόγειο τόσο με την Ελλάδα όσο και με την Κύπρο, για να διευκολύνει μια διαδικασία που επιτρέπει στην Τουρκία να έχει πρόσβαση σε μερίδιο του φυσικού αερίου στα ύδατα που τη χωρίζουν από αυτές τις χώρες, χωρίς να εμπλέκεται σε νομικές διαμάχες για συμφωνίες που υπάρχουν εδώ και έναν αιώνα.
Αυτό απαιτεί την μίμηση του μοντέλου της Λιβανο-Ισραηλινής συμφωνίας που επιτεύχθηκε για τη διαίρεση των υπεράκτιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου μεταξύ τους με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ και τη βοήθεια γαλλικών και ιταλικών εταιρειών φυσικού αερίου και του Κατάρ. Ο Λίβανος και το Ισραήλ δεν έχουν ακόμη διπλωματικές σχέσεις.
Συρία και εξαγωγές τουρκικών όπλων στην Αίγυπτο
Η εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία και η ενίσχυση της συνεργασίας με την κυβέρνηση Μπασάρ Αλ Άσαντ στη Συρία θα μπορούσε επίσης να ανοίξει το δρόμο για τη συμμετοχή της Αιγύπτου στις διαπραγματεύσεις για μια ειρηνική διευθέτηση του συριακού εμφυλίου πολέμου, την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και την επίτευξη διεθνών εγγυήσεων ασφάλειας στη βόρεια Συρία .
Σε διμερές επίπεδο, μια τουρκική πιστωτική γραμμή δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη χρηματοδότηση τουρκικών εξαγωγών και έργων στην Αίγυπτο θα μπορούσε να αναβιώσει.
Μια άλλη παγωμένη συμφωνία υπεγράφη μεταξύ του Ερντογάν και του προέδρου Abdel-Fattah Al-Sisi (όταν ήταν υπουργός Άμυνας τον Μάιο του 2013) για την επέκταση μιας διευκόλυνσης 200 εκατομμυρίων δολαρίων για τη χρηματοδότηση τουρκικών αγορών όπλων από την Αίγυπτο και κοινών στρατιωτικών έργων παραγωγής.
Τέτοιες συμφωνίες μπορούν να επανεξεταστούν για τη χρηματοδότηση έργων όπως η εισαγωγή και η παραγωγή τουρκικών drones, οχημάτων μεταφοράς και ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Αίγυπτο
Επιχειρηματικές ευκαιρείες
Το 2011, ο αραβικός αγωγός φυσικού αερίου που εκτείνεται από την Αίγυπτο στην Ιορδανία, το Ισραήλ και τη Συρία, απείχε περίπου 100 χιλιόμετρα από το να φτάσει στο τουρκικό έδαφος.
Οι δύο χώρες ετοιμάζονται τώρα να χρησιμοποιήσουν αυτή τη γραμμή για την παροχή αιγυπτιακού φυσικού αερίου στον Λίβανο και εξετάζουν το ενδεχόμενο να το χρησιμοποιήσουν και προς τις δύο κατευθύνσεις, γεγονός που ανοίγει μακροπρόθεσμα την πόρτα για τη σύνδεσή της με το τουρκικό δίκτυο, το οποίο θα λάβει μεγάλες ποσότητες ρωσικού φυσικού αερίου κατά τη διάρκεια τα επόμενα χρόνια.
Το σχέδιο του Ερντογάν
και τη συνεργασία των αμυντικών βιομηχανιών των δύο χωρών ο Τούρκος Πρόεδρος επιχειρεί να προσεταιριστεί την Αίγυπτο στη Λιβύη και τη ΝΑ Μεσόγειο, στη βάση του win-win, καταστρέφοντας την συμμαχία Αιγύπτου-Ελλάδας.
Αυτό θα του λύσει τα χέρια για ανάληψη δράσης στην υποτιθέμενη Λιβυκή ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης , σύμφωνα με τις προβλέψεις του παράνομου "Τουρκολιβυκού μνημονίου", φέρνοντας το πλωτό γεωτρύπανο Αμπντούλχαμιντ Χαν συνοδεία πολεμικών τουρκικών πλοίων στην περιοχή, χωρίς να συναντήσει αντίδραση από την Αίγυπτο, διαχωρίζοντάς την από την Ελλάδα.
Στη συνέχεια θα επιχειρήσει στα πρότυπα του παράνομου "Τουρκολιβικού μνημονίου" να συντάξει παρόμοιο με την Αίγυπτο, οριοθετώντας τις ΑΟΖ τους ανατολικότερα του 28ου μεσημβρινού, περιλαμβάνοντας την θαλάσσια περιοχή Ρόδου-Κατελορίζου-Κύπρου-Κρήτης, κλέβοντας μέρος της Ελληνικής και Κυπριακής ΑΟΖ.
