Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζωχιού, δήλωσε ότι η Ελλάδα είχε ενεργή παρουσία στη συζήτηση για τη Γάζα και στήριξε το αμερικανικό σχέδιο με θετική ψήφο. Όπως υπογράμμισε, το σχέδιο αποτελεί, κατά την ελληνική διπλωματική προσέγγιση, «ιστορική ευκαιρία» για να καταστεί η εκεχειρία όχι μόνο εφικτή αλλά και βιώσιμη στο πεδίο.
Στην ενημέρωση των διπλωματικών συντακτών, η εκπρόσωπος έκανε λόγο για σταθερή βούληση της Αθήνας να διαδραματίσει ενεργό ρόλο τόσο στις ανθρωπιστικές επιχειρήσεις όσο και στη μελλοντική ανασυγκρότηση της Γάζας, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες.
Η προτεραιότητα, σύμφωνα με τις δηλώσεις της, βρίσκεται στη διοχέτευση ανθρωπιστικής βοήθειας στους αμάχους και στη μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής, ώστε να υπάρξει διοικητική σταθερότητα και συντονισμός στην επόμενη ημέρα.
Το σχήμα 5Χ5: Αμιγώς ελληνική πρωτοβουλία
Κεντρικό σημείο της ενημέρωσης αποτέλεσε επίσης το νέο πολυμερές σχήμα 5Χ5, στο οποίο συμμετέχουν η Ελλάδα, η Κύπρος, η Αίγυπτος, η Τουρκία και η Λιβύη. Η Ζωχιού ξεκαθάρισε ότι πρόκειται για πρωτοβουλία που σχεδιάστηκε και προωθήθηκε αποκλειστικά από την Αθήνα.
Οι χώρες που συμμετέχουν έχουν κοινά θαλάσσια σύνορα ή εφαπτόμενες περιοχές στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις σε ζητήματα ασφάλειας, μεταφορών, θαλάσσιων διαδρομών και ενεργειακών ισορροπιών.
Όπως σημείωσε η εκπρόσωπος, στόχος του σχήματος είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος σταθερότητας στην περιοχή, η οποία τα προηγούμενα χρόνια υπήρξε πεδίο έντονων ανταγωνισμών και συχνών εντάσεων. Η Αθήνα θέλει, σύμφωνα με την τοποθέτησή της, να «μην παρακολουθεί απλώς τα γεγονότα αλλά να τα διαμορφώνει», τονίζοντας ότι η Ελλάδα δεν λειτουργεί με φοβικά σύνδρομα και αναλαμβάνει πρωτοβουλίες που ενισχύουν τον ρόλο της.
Διαβουλεύσεις και επαφές σε εξέλιξη
Το υπουργείο Εξωτερικών έχει αναλάβει να εξετάσει κατά πόσο υπάρχουν οι αναγκαίες προϋποθέσεις για να πραγματοποιηθεί επίσημη συνάντηση στο πλαίσιο του σχήματος 5Χ5. Προς αυτή την κατεύθυνση, η Αθήνα πραγματοποιεί άτυπες ενημερώσεις προς τους ομολόγους των εμπλεκόμενων χωρών.
Στο περιθώριο της πρόσφατης συνάντησης στο Λουξεμβούργο, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών ενημέρωσε και τον Τούρκο ομόλογό του σχετικά με την πρωτοβουλία. Οι επαφές βρίσκονται σε εξέλιξη, χωρίς ακόμη να έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος ενημερώσεων προς όλες τις πλευρές.
Η εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ διευκρίνισε ότι δεν υπάρχουν επιστολές ούτε επίσημες δεσμεύσεις από τις εμπλεκόμενες χώρες, ενώ τόνισε ότι δεν έχει περιέλθει σε γνώση της Αθήνας κάποια αμερικανική πρόταση ως προς το σχήμα 5Χ5, διαψεύδοντας σχετικές φήμες.
Η σημασία της ελληνικής παρουσίας στη Γάζα και στην Ανατολική Μεσόγειο
Σύμφωνα με την ενημέρωση, η Ελλάδα επιδιώκει να είναι παρούσα στη Γάζα με δύο τρόπους:
Ανθρωπιστικά, με αποστολή βοήθειας και υποστήριξη διεθνών μηχανισμών ανακούφισης των αμάχων.
Αναπτυξιακά, συμμετέχοντας, όταν υπάρξουν συνθήκες ασφάλειας, στην ανοικοδόμηση και τη σταθεροποίηση της περιοχής.
Η ελληνική διπλωματία θεωρεί ότι η παρουσία της Ελλάδας στα κρίσιμα ζητήματα της Μέσης Ανατολής ενισχύει και τη δική της θέση στην Ανατολική Μεσόγειο. Το σχήμα 5Χ5 εντάσσεται σε αυτή τη λογική, μια προσπάθεια να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ παρακτίων κρατών, σε μια περιοχή όπου συγκρούστηκαν επί χρόνια συμφέροντα, γεωπολιτικές επιδιώξεις και ενεργειακές βλέψεις.
Ένα διπλό μήνυμα προς τους εταίρους
Με τις σημερινές τοποθετήσεις, η Αθήνα επιδιώκει να καταγράψει την εικόνα μιας χώρας που δεν στέκεται αμέτοχη στις μεγάλες διεθνείς εξελίξεις. Από τη μία πλευρά συμμετέχει ενεργά σε μια προσπάθεια για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα με όρους που κρίνει ότι μπορούν να οδηγήσουν σε σταθερότητα. Από την άλλη, προωθεί ελληνικής έμπνευσης πρωτοβουλίες που αγγίζουν τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο, μια περιοχή υψίστης σημασίας για τα εθνικά συμφέροντα.
Η γραμμή του ΥΠΕΞ είναι σαφής:
Η Ελλάδα επιδιώκει να έχει ρόλο, λόγο και παρουσία, όχι μόνο να παρακολουθεί τις εξελίξεις.
