Η ευχάριστη -σε πρώτη ανάγνωση- απόφαση για τη μη ανανέωση της Συμφωνίας που δρομολογήθηκε το 1999 (και η τελευταία επέκτασή της λήγει τον Σεπτέμβρη του 2019), για την ουσιαστική «δέσμευση» της χρήσης των εθνικών αποθεματικών χρυσού σε ένα ειδικό καθεστώς μεταξύ των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης, αφήνει την Ελλάδα με ένα αποθεματικό 113 τόνων χρυσού.
Το αποθεματικό αυτό κατατάσσει την Ελλάδα στην 33η θέση παγκοσμίως από πλευράς ποσότητας χρυσού και πάνω από αρκετές άλλες χώρες της Ευρωζώνης, αλλά… κάτω από τη Βενεζουέλα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι όλες οι χώρες που έχουν συμφωνήσει στη συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όπως η Ελλάδα, έχουν συμβάλει στο κοινό αποθεματικό της ΕΚΤ που σήμερα όσο αφορά τα διαθέσιμα σε χρυσό είναι 504 τόνοι.
Όπως αναφέρει ο Γ. Αγγελής στο capital.gr, για την Ελλάδα οι 113 τόνοι χρυσού είναι πέραν της συμβολής της στο συνολικό αποθεματικό της ΕΚΤ όπως και του ΔΝΤ του οποίου το συνολικό αποθεματικό είναι 2.814 τόνοι χρυσού…
Για την Ελλάδα – όπως και για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης – η σημασία των συναλλαγματικών αποθεμάτων στα οποία συμπεριλαμβάνεται ο χρυσός, δεν είναι η ίδια με αυτή των άλλων χωρών που εξυπηρετούνται από εθνικά νομίσματα των οποίων η συναλλαγματική ισοτιμία στηρίζεται στα συναλλαγματικά αποθέματα και τον χρυσό. Και αυτό γιατί το νόμισμα είναι το ευρώ του οποίου η συναλλαγματική ισοτιμία δεν στηρίζεται στα εθνικά διαθέσιμα αλλά στην ΕΚΤ και μόνο έμμεσα στα «εθνικά» διαθέσιμα. Εδώ έχει μεγάλη σημασία ότι οι ισχυρές οικονομίες της Ευρωζώνης όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία βρίσκονται μεταξύ των χωρών με τα μεγαλύτερα παγκοσμίως διαθέσιμα σε χρυσό.
Η Γερμανία είναι δεύτερη στον πλανήτη με 3.369 τόνους χρυσού, η Ιταλία τέταρτη στον κόσμο με 2.451 τόνους και η Γαλλία πέμπτη με 2.436 τόνους.
Ακολουθούν η Ρωσία με 2.113 τόνους και η Κίνα με 1.852 τόνους. Το ενδιαφέρον είναι ότι τον τελευταίο χρόνο χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα έχουν προχωρήσει σε κατακόρυφη αύξηση των αγορών χρυσού, όπως και κάποιες ευρωπαϊκές (π.χ. η Ουγγαρία) οι οποίες έχουν πολύ χαμηλά αποθέματα χρυσού.
Να σημειωθεί ότι σε παγκόσμια κλίμακα τον τελευταίο χρόνο έχουν αυξηθεί σε πρωτοφανή βαθμό οι αγορές χρυσού που έφθασαν τους 650 τόνους… Μεταβολές τέτοιας διάστασης έχουν να σημειωθούν από τα χρόνια της κατάρρευσης της Συμφωνίας του Μπρέτον Γούντς (1971 – 1972).
Για την Ελλάδα η εξέλιξη αυτή θέτει κάποια σημαντικά νέα δεδομένα γιατί πλέον το ελληνικό δημόσιο μπορεί να χρησιμοποιήσει τα διαθέσιμα αυτά χωρίς προηγουμένως να υποχρεωθεί να συζητήσει το τι και πώς με τις άλλες κεντρικές τράπεζες ή ακόμα περισσότερο να υποχρεωθεί σε περιορισμό των κινήσεών του μόνο στα όρια της αναλογικότητας με τις άλλες χώρες, όπως ήταν υποχρεωμένο να «πειθαρχήσει” στη διάρκεια αυτής της συμφωνίας που ισχύει από το 1999.
Η συμφωνία αυτή ήταν μία δέσμευση η οποία προετοίμασε την έκδοση του Ευρώ ένα χρόνο μετά. Η αναίρεσή της και μάλιστα σε ένα περιβάλλον μεγάλων συναλλαγματικών ανησυχιών, με το ευρώ να είναι στο στόχαστρο των ΗΠΑ και τις νομισματικές πολιτικές των ισχυρών κεντρικών τραπεζών να μετακινούνται από ένα περιβάλλον «συνεργασίας» σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικής και οικονομικής αντιπαλότητας των χωρών τους, δημιουργεί πολλά ερωτήματα.
Το σημαντικότερο εξ αυτών είναι το αν η κίνηση αυτή, πέραν της απελευθέρωσης συναλλαγματικών «εργαλείων» για χώρες με σοβαρά προβλήματα όπως π.χ. η Ιταλία η οποία είχε επανειλημμένα θέσει θέμα χρησιμοποίησης των αποθεματικών της, κρύβει και κάποιες άλλες προθέσεις ή πολύ περισσότερο προετοιμασίες που έχουν να κάνουν με την αναδιάταξη της αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης. Τέτοια δείγματα άλλωστε έχουν υπάρξει και άλλα, όπως τα δημοσιεύματα για επικείμενη κατάργηση της Συμφωνίας Σένγκεν…
